"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/158 E., 2023/160 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... Köyü, 311 nolu bölmede 30.06.2012 tarihinde davalılara ait enerji nakil hattından dikkatsizlik ve tedbirsizlik neticesinde yangın çıktığını, yapılan kontrollerde yangının enerji nakil hattı üzerinden ayrılan trafo üzerindeki sigortadan kaynaklandığının tespit edildiğini, ağaçlandırma ve söndürmeye yönelik zarar oluştuğunu ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, ağaçlandırma gideri ile yangın söndürme giderinden ibaret olan 58.200,32 TL tazminatın olay tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar; dava konusu yangının meydana gelmesinde kusurlarının bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 22.03.2016 tarihli ve 2013/302 E., 2016/70 K. sayılı kararla; son bilirkişi kurul raporu uyarınca, davanın davalılar ..., ..., ..., ..., ... yönünden reddine, davalı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. yönünden kabulü ile 46.560,25 TL’nin 30.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile bu davalıdan alınarak davacıya ödenmesinekarar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalılardan Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 29.03.2018 tarihli ve 2016/21658 E., 2018/3233 K. sayılı sayılı ilamla; "...Dava konusu yangının çıkış nedeni, davalıların sorumluluklarının tespitine yönelik alınan bilirkişi raporlarının birbiriyle çelişkili olduğu görülmektedir. Mahkemece davalıların olay tarihindeki mevzuat uyarınca sorumlulukları açıklığa kavuşturulmadan yeni bir çelişki oluşturan bilirkişi kurulu doğrultusunda hüküm tesis edilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
O halde; Mahkemece yapılacak iş; uzman elektrik bilirkişilerinin de içinde bulunduğu, konusunda uzman bilirkişi kurulundan olay tarihindeki mevzuat ve kusursuz sorumluluk ilkesi gereği rapor alınarak, öncelikle yangının çıkış nedenini duraksamaya yer bırakmayacak şekilde tespit etmek, özel trafo sahibi davalıların ve diğer davalı ... şirketinin yangının meydana gelmesinde kusurunun bulunup bulunmadığı ve dolayısıyla meydana gelen zarardan sorumlu olup olmadıkları konusunun net olarak belirlenmesinden sonra hasıl olacak sonuç dairesinde hüküm kurmak olmalıdır..." gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 12.11.2020 tarihli ve 2018/147 E., 2020/189 K. sayılı kararla; 13.05.2019 tarihli bilirkişi heyeti raporu da nazara alınarak davanın davalı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. yönünden kabulü ile 58.200,32 TL'nin 30.06.2012 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte bu davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davanın diğer davalılar ..., ..., ..., ... ve ... yönünden reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili ve davalılardan Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairece verilen 29.11.2021 tarihli ve 2021/7720 E., 2021/12146 K. sayılı ilamla; “...Dosya kapsamı incelendiğinde; Mahkemenin bozma sonrası hükme esas aldığı 13.05.2019 tarihli raporda ve yine 29.11.2019 tarihi yangının çıkış nedeninin tam olarak tespit edilemediği açık olmakla, her 2 rapora dayalı olarak da hüküm tesis edilemeyeceği kuşkusuzdur. Zira, uyulan bozma kararı incelendiğinde de görüleceği üzere, öncelikli olarak yapılması gereken iş, yangının çıkış nedeninin dosyadaki tüm veriler değerlendirilerek net bir şekilde tespiti olmalıdır. Yangının çıkış nedenini tam olarak tespit edemeyen, ihtimallere dayalı raporlara dayalı olarak hüküm kurulamaz.
Bu itibarla Mahkemece; dosyanın dosya kapsamında görev alan tüm heyetlerden farklı alanında uzman bir bilirkişi heyetine tevdi edilmesi, öncelikle yangının çıkış nedeninin dosyadaki tanık beyanları, belgeler ve diğer tüm veriler yeniden irdelenmek suretiyle her türlü kuşkudan uzak şekilde belirlenmesi, yine dava konusu olayda davalılar Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş. ile diğer davalılar olan özel trafo sahiplerinin yangının meydana gelmesinde kusurları bulunup bulunmadığı ve sorumluluk durumlarının net bir şekilde belirlenmesi suretiyle sonucuna uygun hüküm tesis yoluna gidilmesi gerekirken, hükme esas almaya yeterli nitelik ve nicelikte olmayan rapora göre karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir...” gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, alınan bilirkişi raporları değerlendirildiğinde; dava konusu yangının teknik olarak nasıl başladığı hususunun her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı deliller ile tespit edilemediği, Torbalı 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/138 E., 2022/39 K. sayılı benzer şekilde aynı bölgede meydana gelen yangın sebebiyle açılan tazminat dosyasında, yangının çıkış sebebi tespit edilemediğinden davanın reddine karar verildiği, verilen kararın onanarak kesinleştiği, Torbalı 1.Asliye Ceza Mahkemesinin 2019/353 E., 2023/178 K. sayılı dosyasında katılanın Torbalı Orman İşletme Şefliği, sanıkların ise bu dosyanın davalıları olan gerçek kişiler olduğu, suçun 6831 sayılı Kanun'un 110 uncu maddesinin üçüncü fıkrasına aykırılık olduğu, 14.03.2023 tarihinde verilen karar ile sanıkların beraatlerine karar verildiği, dosyalar bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu yangının teknik olarak nasıl başladığı hususunun her türlü şüpheden uzak kesin ve inandırıcı delil ile tespit edilememesi sebebi ile davalılara yöneltilebilecek bir kusurdan bahsedilemeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; bilirkişi raporunda kusur tespit edildiğini, dava konusu yerde elektrik trafo hattı kurulması için davalı ... şirketine izin verildiğini, davalı şirketle diğer özel hat sahipleri arasındaki sözleşmenin müvekkilini bağlamadığını, tehlike arz eden işletmenin faaliyetinden zarar doğduğu takdirde sorumlu bulunduğunu, davalıların kusursuz sorumlu olduklarını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, enerji nakil hattından çıktığı ileri sürülen yangın nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 818 sayılı mülga Borçlar Kanunu'nun (818 sayılı Kanun) 66 ıncı maddesi,
2. Elektrik Kuvvetli Akım Tesisleri Yönetmeliği'nin ‘’İkinci’’ bölümünün ‘’Genel Hükümler’’ başlığı altındaki ‘’Kuvvetli akım tesislerinin güvenliği’’ alt başlığında yer alan 5 inci maddesi ile ‘’bakım ve onarım’’ başlıklı 27 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Dava konusu 30.06.2012 tarihli orman yangına ilişkin ikinci bozma ilamı sonrası alınan bilirkişi heyeti raporuna göre, yangının davaya konu yangının davalılardan ... ve ...’e ait trafoda rüzgar veya kuş çarpması nedeniyle meydana gelen kısa devre sonucu bu trafodaki sigortaların atması ve hat başındaki ayırıcı direğindeki sigortaların patlaması ve yere düşerek otları tutuşturması sonucu başladığı kanaatine varıldığı, özel trafo sahipleri ... ve ... ile diğer trafo abonesi ..., ... ve ...'in; “Perakende Satış Sözleşmesinin 5 inci maddesinin (i) bendinde yer alan hükümlerin yerine getirilmemesi, ayrıcı direğinde bulunan sigortaların yerine standartlara uygun olmayan sigorta buşonu ile atan sigortaların yerine tel sarılıp kullanıma devam edilmesi, direk diplerindeki ot ve çalıların biçilmesi, yok edilmesi, direk diplerine 5 metre çapında daire şeklinde beton dökülmesi işlemlerini yerine getirmemeleri sebebiyle yangının çıkmasında ihmallerinin bulunması nedeniyle, davalı Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş.nin; özel trafo sahiplerince işletme sorumluluğu hizmet sözleşmesi sunulmamasına rağmen sözleşmenin 5 inci maddesi kapsamında müşterileri uyarıp elektriğini kesmemesi sonucunda sözleşmeden kaynaklı sorumluğunu yerine getirmemesi ve özel trafo sahiplerinin yetkisiz kişilerce enerji nakil hattı ve ayırıcılara bakım yapılması ve/veya yapılmaması atan sigortaların yerine tel ve/veya standart dışı sigorta kullanmalarının yolunun açılmasına yol açması nedeniyle, davacı idarenin ise davalı özel trafo sahiplerinin irtifak hakkı tesis ettiği elektrik enerji hattının altındaki yangına sebebiyet veren kurumuş ot ve anızların temizlenmesi işinin yapılmaması, direk diplerine 5 metre çaplı beton dökülmediği ortada olduğu halde, davacı idare, bu yükümlülüğün Enerji nakil hattı sahibi kişilere ait olduğunu belirtse de, davacı idarenin asıl görevi yangınlara karşı ormanları korumak olması sebebiyle (aynı alanda bir kaç kez yangın çıktığı ortadayken) söz konusu alanlarda denetim, uyarı ve yaptırım uygulamaması nedeniyle sorumlu oldukları ifade edilmiştir.
2. Mahkemenin gerekçesinde yer alan Torbalı 2.Asliye Hukuk Mahkemesinin 2021/138 E., 2022/39 K. sayılı ve Torbalı 1.Asliye Ceza Mahkemesinin 2019/353 Esas, 2023/178 Karar sayılı dosyalarının ise dava konusu 30.06.2012 tarihli olaya ilişkin olmayıp, daha sonra gerçekleşen 23.05.2013 tarihli yangına yönelik yargılamalar olduğu anlaşılmaktadır.
3. Buna göre, Mahkemece; dava konusu yangından sonraki tarihte gerçekleşen yangına yönelik yargılama dosyalarının işbu davada dikkate alınamayacağı gözetilerek, 30.06.2012 tarihinde gerçekleşen yangın nedeniyle ikinci bozma sonrası alınan rapor kapsamında değerlendirme yapılarak davalıların sorumluluğunun belirlenmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ve eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 428 inci maddesi gereğince davacı yararına BOZULMASINA,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,12.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.