"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ: Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2349 E., 2023/2021 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ: Eskişehir 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/65 E., 2021/528 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının Kütahya İli, Tavşanlı İlçesi, ... Göleti Sulaması Malzeme Alımı işi ihalesi kapsamında davalı idareden kaynaklı sebeplerle süre uzatımı kararı verildiğini, ancak fiyat farkı ödemesine ilişkin hakedişlerini tam olarak alamadığını, eksik alınan hakedişten kaynaklı alacağın tahsili amacıyla başlatılan takibe davalının haksız olarak itiraz ettiğini ve takibin durduğunu ileri sürerek; davalının itirazının iptali ile takibin devamına, davalı aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; mevzuat hükümleri ve DSİ görüş yazısı doğrultusunda boru alımlarında fiyat farkı uygulamasının yasal dayanağı bulunmadığından idarenin işlemlerinin hukuka uygun olduğunu, işlemde kötü niyet bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının söz konusu ihalenin yüklenicisi olduğu, sözleşmeye göre dava konusu işin 200 takvim gününde bitirilmesi gerektiği, ancak davalı idarenin talebi ile toplamda 749 gün süre uzatımı sebebiyle işin geciktiği, bu gecikmede davacının herhangi bir kusurunun bulunmadığı, davalının talebi ile gecikme yaşandığı, davacının hakedişlerini ihtirazi kayıt koyarak aldığı, davacının zararına ilişkin olarak bilirkişi kurulu tarafından hazırlanan kök ve ek rapora göre idareden kaynaklı olarak işin geciktiği ve gecikmeden kaynaklı olarak davacının toplam alacağının belirlendiği gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile takip dosyasına davalının yaptığı itirazın iptali ile takibin 1.278.549,66TL asıl alacak, 9.125,70TL işlemiş faiz üzerinden devamına, alacağın varlığının yargılamayı gerektirmesi sebebiyle icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; 4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'na Göre İhale Edilen Mal Alımlarında Uygulanacak Fiyat Farkına İlişkin Esasların "kapsam" başlıklı 2 nci maddesinde "4734 Sayılı kanuna göre ihale edilen ve 05.01.2002 tarihli 4735 sayılı Kamu İhale Sözleşme Kanunu'na göre Türk parası üzerinden sözleşmeye bağlanan elektrik, doğalgaz, ilaç, petrol ürünleri ve sıvılaştırılmış petrol gazı ürünlerinde uygulanacak fiyat farkı bu esaslara göre hesaplanır" hükmünün düzenlendiğini, buna göre fiyat farkı hesabının hangi ürünler için uygulanabileceğinin açıkça belirlendiğini, bu sebeple dava konusu edilen işte süre uzatımı verilse dahi boru fiyatları için fiyat farkı hesaplanmasının mevzuatta yeri olmadığı için yapılamayacağını, mevzuat hükümleri ve DSİ görüş yazısı doğrultusunda işlem yapıldığını, boru alımlarında fiyat farkı uygulamasının yasal dayanağı bulunmadığından yapılan iş ve işlemlerin hukuka uygun olduğunu, ilk hakedişlerde fiyat farkı ödemesinin yapılmasının fiyat farkı verileceğini kabul anlamına gelmeyeceğini, ara hakediş ödemelerinin yüklenici açısından kazanılmış hak doğurmayacağını, davacı tarafından herhangi bir ihtarname gönderilmediğinden temerrüdden söz edilemeyeceğini, yapılan faiz hesaplamasına itiraz ettiklerini, ayrıca avans faizi uygulanmasının doğru olmadığını ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında düzenlenen "Kütahya İli Tavşanlı İlçesi Kıyı Göleti Sulaması Malzeme Alımına Ait Sözleşme"nin "fiyat farkı" başlıklı 14 üncü maddesinde "... İdareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde, yürürlükte bulunan fiyat farkına ilişkin esaslar dikkate alınarak fiyat farkı hesaplanacaktır ..." hükmünün düzenlenmesi, davalı tarafından süre uzatımı verilerek iş bitim tarihinin ötelenmesi, davacının hakedişini ihtirazi kayıt koyarak alması, sözleşmede ödeme koşul ve zamanının belirlenmiş bulunması, davacının tacir, dava konusu işin ticari iş olması, taraflardan yalnızca biri için ticari iş niteliğinde olan sözleşmelerin, Kanunda aksine hüküm bulunmadıkça diğeri için de ticari iş sayılması, bu nedenle davacının, alacağını avans faiziyle talep edebilecek olması ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, Mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kıyı göleti malzeme alımı sözleşmesine dayalı süre uzatımı nedeniyle hakediş farkı alacağının tahsili amacıyla girişilen icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun "Sözleşmelerin yorumu" başlıklı 19 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararda belirtilen gerekçeye, yukarıda yer verilen hukuk kuralı gereği taraflar arasındaki sözleşmede, açıkça idareden kaynaklanan nedenlerle işin bitim tarihinin süre uzatımı verilmek suretiyle uzatılması halinde fiyat farkı hesaplanacağının düzenlenmiş olmasına göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
08.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.