"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/560 E., 2022/707 K.
Taraflar arasındaki tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece bozmaya uyularak davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; dava konusu taşınmazın 21.11.1990 tarihinde davacı Vakfın üyesi olan Halil tarafından kiralandığını, 21.04.1991 tarihinde kiracının isteğiyle Vakıftan önceki derneğe devredildiğini, boş arsaya muhdesat niteliğinde inşaat ve ağaçlandırma yapıldığını, derneğin daha sonra şimdiki Vakfa dönüştüğünü, taşınmazın ise davalı ... Üniversitesine tahsis edildiğini, haklarında açılan müdahalenin men’i davasının kabul edildiğini ileri sürerek; muhdesatların bedeli yönünden fazlaya ilişkin hakları saklı kalması kaydıyla, 10.000,00 TL'nin ihtarname tebliğ tarihinden ve 5.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden yasal faizi ile birlikte davalılardan tahsilini talep etmiş, 17.08.2015 tarihli ıslah dilekçesi ile maddi tazminat talebini 1.481.945,00 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Üniversite vekili; taşınmaz üzerinde müvekkili Üniversitenin mülkiyet hakkının bulunmadığını, taşınmaz mevcut durumuyla tahsis edildiğinden müvekkiline, husumet yöneltilemeyeceğini, davacının fuzuli şagil olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı Bakanlık vekili; davanın mesnetsiz olduğunu savunarak, reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 10.12.2015
tarihli ve 2014/32 E., 2015/524 K. sayılı kararıyla; davalı Hazineye ait parselin davalı Üniversiteye tahsis edildiği, üzerindeki tüm muhtesatların davacı tarafından yapıldığı, bedellerinin tahsis edilen Üniversiteden alınması gerektiği, her ne kadar Hazine dava konusu yerin maliki ise de, tahsis işleminin davalı Üniversiteye yapıldığı gerekçesiyle; davalı Hazine aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddine, diğer davalı Üniversite yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı Üniversite temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 22.02.2018 tarihli ve 2016/13286 E. 2018/1516 K. sayılı ilamıyla; taşınmazın tahsis edildiği davalı Üniversitenin sebepsiz zenginleşmenin borçlusu olmadığı, bu nedenle davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle temyiz eden yönünden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen 18.09.2020 tarihli ve 2019/78 E., 2020/243 K. sayılı kararla; davalı Üniversite aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddine, davalı Bakanlık yönünden davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; karara karşı, süresi içinde davalı Bakanlık vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 07.04.2021 tarihli ve 2021/1644 E., 2021/3750 K. sayılı ilamıyla; muhdesat bedelinin tahsili isteminin davalı Üniversite yönünden kısmen kabulüne, davalı ... yönünden ise reddine dair verilen 10.12.2015 tarihli kararın, davacı tarafından temyiz edilmediği, sadece davalı Üniversitenin temyizi üzerine lehine bozulduğu, böylece ilk hükümde davalı Bakanlık yönünden davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün temyiz edilmeyerek kesinleştiği, bu nedenle davalı Bakanlık yönünden yeniden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, davanın kabulüne karar verilmiş olmasının usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle, karar bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı Bakanlık yönünden verilen red kararının temyiz edilmeyerek kesinleştiği gerekçesiyle, yeniden karar verilmesine yer olmadığına, davalı Üniversite yönünden açılan davanın husumet yönünden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalıların kamu kurumları olduğunu, davacı Vakfın ilk kiralama yaptığında gayrimenkulün tamamen boş olduğunu, gayrimenkul üzerine davacı tarafından muhdesat niteliğinde bina ve peyzaj bitkilerinin yaptırıldığını, davalıların sebepsiz zenginleştiğini, taraf sıfatının (husumet) subjektif bir hak olup, yargılamanın her aşamasında değerlendirilmesi gerektiğini, davacının uğradığı zarardan her iki Kurumun sorumlu olduğunu, zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu olan davalı Kurumlar yönünden usuli müktesep hak oluşmadığını ileri sürerek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Hazineye ait taşınmaza davacı tarafından yapıldığı ileri sürülen bina müştemilat ve ağaçların bedellerinin sebepsiz zenginleşme hükümleri uyarınca tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 ile 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararları.
3. Değerlendirme
Temyize konu edilen Mahkeme kararının; uyulan bozma ilamında gösterildiği şekilde inceleme ve araştırma yapılarak, yine o ilamda belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozma kararının kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine imkan bulunmadığı anlaşılmakla; davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
10.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.