"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/259 E., 2023/138 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyan Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalının 9. Motorlu Piyade Tugay Komutanlığı Askeri Mahkemesinin 23.08.2011 tarihli ve 2011/318 E., 2011/222 K. sayılı kararıyla, görevde iken işlemiş olduğu "Toplu Asker Karşısında Amire Saygısızlık" suçundan cezalandırılması ile 1632 sayılı Askeri Ceza Kanunu’nun 30/son fıkrası ve 5434 sayılı Emekli Sandığı Kanunu’nun 39 uncu maddesi (e) fıkrasına göre resen Türk Silahlı Kuvvetlerinden çıkarılmasına ve 926 sayılı Türk Silahlı Kuvvetleri Personel Kanunu’nun (926 sayılı Kanun) 112 nci maddesi gereğince varsa yükümlülük süresinin eksik kısmı ile orantılı olarak yasal faizi ile birlikte öğretim, eğitim ve yetiştirme masraflarının tazminat olarak alınmasının uygun görüldüğünü, davalıya Kara Harp Okulu Komutanlığı tarafından 10.05.2012 tarihli ve 9950-1229 sayılı yazı ile ilişik kesme tarihi itibarıyla faiz dahil olmak üzere hesaplanan 174.355,91 TL’yi ödemesinin bildirildiğini, ancak ödeme yapılmadığını ileri sürerek; 109.162,79 TL asıl alacak ile ilişik kesme tarihi olan 03.02.2012 tarihi itibarıyla hesaplanan 65.193,12 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 174.355,91 TL alacağın ilişik kesme tarihi olan 03.02.2012 tarihinden itibaren asıl alacağa işletilecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini; 15.05.2015 tarihli dilekçe ile Kara Kuvvetleri Komutanlığının 25.02.2015 tarihli ve 31.03.2015 tarihli yazıları ile yeniden yapılan maliyet hesabına göre ilişik kesme tarihine kadar faiz dahil olmak üzere 75.720,89 TL üzerinden devamı ile ilişik kesme tarihi olan 03.02.2012 tarihinden itibaren asıl alacağa işletilecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline ve borç Yönetmelik hükümlerine hesaplandığından aradaki fark miktar bakımından karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili, davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece verilen 08.07.2015 tarihli ve 2013/210 E., 2015/286 K. sayılı kararla; davanın kısmen kabulüne, 18.643,99 TL asıl alacak, 17.394,03 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 36.038,02 TL'nin davalıdan tahsiline, asıl alacağa dava tarihinden itibaren yasal faiz uygulanmasına, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 12.11.2020 tarihli ve 2020/4056 E., 2020/6525 K. sayılı ilamla; davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine karar verildikten sonra, "...Hükme esas alınan bilirkişi raporunda Kara Harp Okulu Öğrenci Maliyet Tablosunda 3. sınıf (2007-2008) atış gideri 997,19 TL iken hesaplamada atış giderinin 457,19 TL alınmış olmasının doğru olmadığı ve davalının borçlu olduğu miktar, dava tarihinden sonra yürürlüğe giren Yönetmelik hükümlerindeki değişiklik dikkate alınarak belirlendiğinden taraflar yararına hükmedilecek vekalet ücreti ile yargılama giderlerinin, dava tarihindeki haklılık miktarlarına göre tespiti gerekir." gerekçesiyle, hüküm bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davanın kısmen kabulüne, 18.951,05 TL asıl alacak ve 16.843,76 TL işlemiş faiz olmak üzere toplamda 35.794,81 TL'nin davalıdan tahsiline, asıl alacağa dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine, taraflar lehine yargılama giderleri ve vekalet ücretinin ise Yönetmelikte değişiklik yapılmasaydı davacının talep edebileceği tazminat ve faiz toplamı belirlenerek bu bedel üzerinden hesaplama yapılarak karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; bozma sonrası hüküm altına alınan tutarın bozma öncesi hüküm altına alınan tutara göre düşük olduğunu, kazanılmış hakkın ihlal edildiğini, mecburi hizmet süresinin 15 yıl olarak esas alınması gerektiğini, davalı subay naspedildikten sonra askerlikten çıkarıldığından 926 sayılı Kanunun 112 nci maddesine tabi olduğunu, bu kapsamda personelin kurs masraflarının TSK Personelinin Öğrenim, Eğitim ve Yetiştirme Masraflarının Tespitine Dair Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliğin (5/b) maddesi gereğince hesaplanması gerektiğini, faiz hesabının eksik olduğunu, öğrenim dönemi faiz başlangıç tarihlerinin dönem başı (30 Haziran), kurs faiz başlangıç tarihleri ise (01 Eylül) tarihi olarak alınması gerektiğini, Yönetmelik gereğince ortadan kalkan farka ilişkin karar verilmesine yer olmadığı hususunda hüküm kurulması gerekirken Mahkemenin gerekçeli kararında söz konusu talebin değerlendirilmeyerek reddedilen kısım üzerinden müvekkili aleyhine yüksek miktarda vekalet ücretine hükmedildiğini, vekalet ücretlerinin doğru hesaplanmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; Yönetmelik hükümlerinin dava tarihinden önce değiştiğini, bu yöndeki bozma ilamına uyularak verilen kararın hatalı olduğunu, davalının evci olduğu sürelerin araştırılmadığını, tanıkların dinlenmediğini, barınma gideri müvekkili tarafından karşılandığı halde bu bedelin maliyetlere yansıtıldığını, bilirkişi raporlarında farklılıklar bulunduğunu ve itirazların değerlendirilmediğini, davacı taraf davanın uzamasına kendi kusuruyla neden olduğundan ilişik kesme tarihinden sonraya faiz yürütülmesi nedeniyle tazminatın gerçek rakamın üzerinde tespit edilmesinin eksik inceleme ile karar verilmesine neden olduğunu, zamanaşımı def'i ve itirazlarının dikkate alınması gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, askeri okulda öğrenim gören davalının asker olarak görevine devam ettiği sırada meslekten ihraç edilmesi nedeni ile yapılan eğitim ve öğretim giderlerinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 926 sayılı Kanun'un 112 nci maddesi.
2. 09.05.1960 tarihli ve 21/9 ve 04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen kararın bozma ilamında belirtilen hukuki esaslar gereğince verildiği, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşmiş olan yönlere ilişkin ileri sürülen sebeplerin incelenmesinin artık mümkün olmadığı, dava tarihindeki haklılık durumuna göre taraflar lehine hükmedilen vekalet ücretlerinin doğru hesaplandığı anlaşılmakla; davalı vekilinin tüm, davacı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2. Somut olayda; Mahkemece verilen ilk kararda 18.643,99 TL asıl alacak, 17.394,03 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 36.038,02 TL'nin davalıdan tahsiline dair hüküm kurulmuş; bu karar taraflarca temyiz edilmiş ve Dairece davalının temyiz talebinin reddine karar verildikten sonra, yukarıda yer verildiği üzere hüküm davacı lehine bozulmuştur.
3. Buna göre Mahkemece; bozmadan önce verilen ilk kararda hükmedilen alacak kalem tutarları ile sınırlı olacak şekilde karar verilmesi gerekirken, aleyhe hüküm verme yasağı ihlal edilerek yazılı şekilde karar verilmiş olması, doğru olmayıp bozmayı gerektirir.
Ne var ki bu yanlışlığın giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'na eklenen Geçici 3 üncü madde atfıyla uygulanmakta olan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 438 inci maddesinin yedinci fıkrası uyarınca temyiz olunan Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1. Davalının tüm, davacının diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Davacı vekili tarafından temyiz olunan Mahkeme kararının hüküm fıkrasının (1) ve (2) nolu bentleri çıkarılarak yerlerine sırasıyla;
"1- Davanın kısmen kabulüne, 18.951,05 TL asıl alacak, 17.394,03 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 36.345,08 TL'nin davalıdan tahsiline, asıl alacağa dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, davacının asıl alacak ve işlemiş faize ilişkin fazlaya dair istemlerin reddine,
2-Alınması gereken karar harcı olan 2.482,73 TL'nin davalıdan tahsili ile Hazineye gelir kaydına," ibarelerinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz eden davalıya yükletilmesine,
1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde davalı yönünden karar düzeltme yolu açık, davacı yönünden karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.