"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/693 E., 2021/935 K.
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, bozmaya uyularak Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
Davacı ve dahili davalılar vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; karar düzeltme incelemesi duruşmalı yapılmayacağından davacı vekilinin duruşma talebinin reddi ile, kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, taraf vekillerinin karar düzeltme dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 01.06.2005 başlangıç tarihli kira sözleşmesi ile davalılardan "Keçik Otel" ünvanlı oteli kiraladığını, davalılara 200.000,00 USD depozito verdiğini, kiralanan otelin İstanbul 4. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/346 E., 2011/1071 K. sayılı kararı ile akte muhalefetten dolayı tahliyesine karar verildiğini, bu kararın İstanbul 35. İcra Müdürlüğünün 2012/1053 E. sayılı dosyasında infaz edilerek kiralananın 14.06.2012 tarihinde tahliye edildiğini, 05.12.2012 tarihli ihtarname ile depozitonun iadesini istendiğini, ödeme yapılamaması üzerine takip başlattığını, haksız olarak takibe itiraz edildiğini, kiralananın eksiksiz ve çalışır durumda teslim edildiğini ileri sürerek, davalıların itirazlarının iptali ile takibin devamına, icra inkar tazminatının davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; Davalılar; davacının kiralanana zarar verdiğinin İstanbul 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/132 Değişik İş sayılı dosyasında belirlendiğini, davacının kendilerine borçlu olduğunu savunarak davanın reddini istemişlerdir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 24.10.2013 tarihli ve 2012/608 E., 2013/821 K. sayılı kararıyla; davacının, kiralananda 200.000,00 TL zarar meydana getirdiği, davacı tarafından davalılara verilen 200.000,00 USD depozitonun 14.06.2012 tahliye tarihi itibariyle Türk Lirası karşılığı 365.100,00 TL olup zarar bedelinin depozito bedelinden mahsup ederek fazlasını iade etmek zorunda olduğu gerekçesiyle; davanın kısmen kabulü ile Bakırköy 5. İcra Müdürlüğünün 2012/14173 E. sayılı icra takip dosyasındaki bakiye 162.040 TL depozito alacağı üzerinden davalıların vaki itirazlarının iptali ile bu miktara 19.06.2012 takip tarihinden itibaren mevduata uygulanan en yüksek faiz oranı uygulanarak tahsilini teminen takibin bu miktar üzerinden devamına, fazlaya ilişkin talebin reddine, kira sözleşmesine dayalı verilen depozito alacağı likit olup hükmedilen alacağın %20'si olan 32.408,00 TL icra inkar tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A Birinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
2.Yargıtay (Kapatılan) 6. Hukuk Dairesince verilen 30.09.2014 tarihli ve 2014/6924 E., 2014/10595 K. sayılı ilamla; davacı tarafın temyiz itirazları reddedildikten sonra, davacı ile davalılar arasında 01.06.2005 başlangıç tarihli ve dört yıl süreli kira sözleşmesi ile “90 odalı otelin” kiralandığı, kira sözleşmesi ile birlikte sözleşmenin 15 inci maddesinde yazılı bir kısım eşyaların kiracıya teslim edildiği ve sözleşmenin 16 ncı maddesi gereğince davalı kiraya verenlere 100.000,00'er USD depozito verildiği hususlarında uyuşmazlık bulunmadığı, kira sözleşmesinin 5 inci maddesinde, kiracının, mecur için yapacağı her türlü yenileştirici tamirat ve tadilatları kendisi yapacağı, bu yönde olmak üzere yapacağı harcamalara ait bedelleri kiraya verenden talep edemeyeceği, yapılan tüm eklenti ve tadilatların kira akdinin sonunda mecur ile birlikte kiraya verene teslim edileceği, 16 ncı maddesinde ise, kiralanan mecurun kiralandığı günkü durumu ile (ana gayrimenkul iç ve dış cephe boyaları yeni yapılmış, komple tadilattan geçmiş, tüm eklentileri yeni ve çalışır vaziyette) ve 15 inci maddesinde sayılmış bulunan menkullerin de tam, sağlam ve çalışır olarak kiralayanlara teslimi halinde bu bedelin kiralayanlarca kiracıya nakit olarak teslim edileceğinin kararlaştırıldığı, kiralananın 14.06.2012 tarihinde tahliye edilerek protokol düzenlendiği, bu protokol ile kira sözleşmesi ile teslim edilen eşyalar ile kiracıya ait eşyaların varlığı konusunda mutabakata varıldığı, değerlerinin bilahare tespit edilip alacak-borç ilişkisine mahsup edileceğinin kararlaştırıldığı, davalı kiraya verenler tarafından İstanbul 9. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/132 D.İş. sayılı tespit dosyasında, global olarak inşaat işlerinin 200.000,00 TL, elektrik işlerinin 30.000 TL, mekanik işlerin 50.000,00 TL, demirbaşlar için 100.000,00 TL olmak üzere toplam 280.000,00 TL ve ayrıca chiller ve jeneratörün yenilenmesi durumunda ise 200.000,00 Euro ilave bir bedel gerekeceğinin tespit edildiği, davacı kiracının kiraya verenlere verdiği depozito bedelini ancak kiralananın ve kiralanan ile birlikte teslim edilen menkullerin tahliye tarihinde tam ve sağlam olarak kiralayanlara teslimi halinde mümkün olduğu, kiraya verenler tarafından kiralananda hasar, olağan kullanım dışında yıpranma ve eksiklikler olduğu savunulduğuna göre, davalı kiraya verenlerin bu savunmaları üzerinde durulması, kiralananın tahliye anındaki durumunun ayrıntılı bir şekilde araştırılarak varsa, olağan kullanım dışında kalan hasar, yıpranma ve eksikliklerin tespit edilmesi gerektiği, tespit raporunda bahsedilen jeneratör ve chiller marka merkezi ısıtma ve soğutma sisteminin kiralama sırasında kiralanan ile birlikte kiracıya teslim edilip edilmediği, edilmiş ise olağan kullanım dışında kalan nedenlerle oluşan bir yıpranma ya da arıza bulunulup bulunmadığının belirlenmesi ve sonuca göre depozito bedelinin iade şartlarının oluşup olmadığının belirlenmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekçesiyle, Mahkeme kararı bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemenin, 17.12.2015 tarihli ve 2015/37 E., 2015/983 K. sayılı kararıyla; kiralanan ile birlikte kiracıya teslim edilen, kira sözleşmesinde yazılı eşyanın dökümü listesinde jeneratör ve chiller soğutma sisteminin mevcut olmadığı, bugüne kadar birçok bakım, onarım ve köklü değişiklik ve revizyonların yapıldığı için kiralanan da olağan kullanımı dışında oluşan hasar, yıpranma ve eksikliklerin ayrıntılı olarak tespit edilmesinin yapılan keşifle mümkün olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiş; karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
2. Dairece verilen 22.03.2018 tarihli ve 2017/5546 E., 2018/2878 K. sayılı ilamla; Mahkemece uyulan bozma ilamının gereklerinin yerine getirilmediği, jeneratör ve chiller sistemin kiracıya teslim edildiği ispat edilememiş ise de Mahkemece hangi hasarlar ve bedel yönünden mahsup yapılarak davanın reddedildiğinin gerekçede belirtilmediği, son bilirkişi heyetinden ek rapor alınarak jeneratör ve chiller marka sistemi dışında kiralalanda olağan kullanım dışında meydana gelen hasar, yıpranma ve eksiklerin dosyada mevcut tespit raporu, bozma öncesi yapılan keşif sonucu alınan bilirkişi raporu ve resimler ile belirlenerek davalıların alacağı tespit edilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle, Mahkeme kararı bozulmuştur.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bozmaya uyan Mahkemenin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 01.06.2005 tarihli kira sözleşmesinin 14.06.2012 tarihinde tahliye ile fiilen sona erdiğinin tarafların kabulünde olduğu, yargılamada alınan bilirkişi raporunda davalının zararının 81.138,96 TL hesaplandığı, davalıların mecuru teslim aldıktan sonra ufak tefek tadilatlar yaparak kullanmaya devam ettikleri, dolayısıyla mevcut durumu benimsediklerinin kabul edildiği, yine tahliye sonrasında mecurun hakimiyetini ele alan davalıların iddia ettikleri sözleşmeye aykırı teslim ve hor kullanmaya ilişkin değer tespitlerini yaptırmaları gerektiği halde gerek hor kullanmaya ilişkin tespit dosyasının ve gerekse iade edilmesi gereken eşya değerlerinin yetersiz olarak tespitinin sonuçlarının davacı üzerine bırakılamayacağı, kiracı tarafından yatırılan depozitonun iadesi talep edildiği, davalıların, depozitoyu mecurun sözleşmeye aykırı teslimi nedeniyle doğan alacaklarına karşılık mahsup ettiklerini ileri sürdükleri için iade etmedikleri, davalıların sözleşmeye aykırı olarak iade ve hor kullanma nedeniyle doğan alacaklarının miktarını hükme esas alınan bilirkişi raporundaki değerler kadar ispat edebildikleri, bu tutarların dava değerinden mahsup edildiği, bakiye kısmı kiralayanların uhdelerinde tutmalarının yasal dayanağı bulunmadığı, dava değerinin miktarının sözleşmede kararlaştırıldığı, davalıların kendi alacaklarını mahsup ettikten sonra bakiyeyi hesaplayıp ödeyebilecekleri, bu haliyle alacağın likit vasıf taşıdığı ve davalıların itirazlarında tamamen haklı olmadıkları gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, Bakırköy 5. İcra Müdürlüğünün 2012/14173 E. sayılı dosyasına yapılan itirazın iptaline, takibin 280.801,96 TL dava değeri üzerinden devamına, 56.160,39 TL icra inkar tazminatının davalılardan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 04.07.2023 tarihli ve 2022/6900 E., 2023/2022 K. sayılı kararıyla, mahkeme hükmünün icra inkar tazminatı yönünden düzeltilerek onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı ve dahili davalılar vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
1.Davacı vekili; Yargıtayca hükme esas alınan bilirkişi raporunun yanlış ve hukuka aykırı yorumlandığını, davalılardan 200.000,00 Dolar depozito alacağımız bulunduğu hususunun, ilgili rapora itiraz edilmek suretiyle ifade edildiğini, bu haliyle oluşan çelişkinin giderilmesi gerektiğini, döviz alacaklarında nihai kararın fiili ödeme günü kuru esas alınarak belirtilmesi gerektiğini, tüm gerekçe temyiz edilmiş olmakla davalılar lehine usuli kazanılmış hak oluşmadığını, kaldı ki Yargıtayın ileri sürülen temyiz sebepleri ile bağlı olmadığını ileri sürerek, kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2. Dahili davalılar vekili; bozma ilamı ve sözleşme hükümleri dikkate alınmadan karar verildiğini, davacının sözleşme kapsamında yükümlülüğünü yerine getirmediğini, yedi yıllık kiracılık döneminde otele zarar verdiği, tespit dosyasında 380.000,00 TL zarar oluştuğunun belirlendiğini, bu zarara chiller ve jeneratörün de dahil olmadığını, davacının tahliyesinden sonra otelin tam olarak faaliyete geçirilemediği, bu nedenle de tahliye akabinde büyük tadilat işlerine girilemediği, genel bakım, temizlik, acil eksikliklere dair işlemler yapılarak, eksik demirbaşların tamamlandığı izah edilerek belgelerin sunulduğu, daha sonra ise yeni ruhsat alınana kadar otelin kapalı kaldığı, bu nedenle de tadilatlara ancak 2018 yılı sonunda başlayabildiğinin açıklandığı ve belgelerin sunulduğu ancak Mahkemenin bu beyanlarını araştırmaya gerek dahi görmediğini, bilirkişi raporuna itirazlarının giderilmediğini, eksik inceleme neticesinde karar verildiği ileri sürerek, kararın düzeltilmesini ve Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, depozito bedelinin tahsili için başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 299 uncu ve devamı maddeleri
2.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası
3.04.02.1959 tarihli ve 1315 sayılı YİBK
3. Değerlendirme
Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle temyiz konusu yapılan nedenler ve kamu düzeni ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda karar verildiğinin anlaşılmasına göre, davacı ve dahili davalılar vekilinin karar düzeltme taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ve dahili davalılar vekilinin karar düzeltme taleplerinin ayrı ayrı REDDİNE,
Aşağıda yazılı para cezasının karar düzeltme isteyene yükletilmesine,
28.02.2024 tarihinde oy birliği ile karar verildi.