"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 46. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/273 E., 2022/2326 K.
KARAR : Davanın kabulüne
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 16. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/27 E., 2021/205 K.
Taraflar arasındaki taşınır mülkiyetinin tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; aracını satmak için 15.01.2015 tarihinde bir internet sitesine ilan verdiğini, ilan aracılığıyla görüştüğü şahısların kendisini kandırarak dava dışı ...e 19.01.2015 tarihinde vekaletname vermesini sağladıklarını, aynı gün dolandırıldığını anlayarak vekili azlettiğini, ancak aradaki birkaç saat içinde aracın rızası hilafına ve güveni kötüye kullanılarak davalı şirkete piyasa değerinin altında satıldığını, bunun hayatın olağan akışına da aykırı olduğunu, davalının da kötüniyetli olduğunu iddia ederek, satış sözleşmesinin iptali ile aracın trafik kaydı düzeltilerek adına tesciline karar verilmesin talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı şirket; aracı davacının verdiği vekaletnameye dayalı olarak satın aldığını, iyi niyetli malik olduğunu, aracı piyasa rayicine uygun fiyatla aldığını, zira aksi halde satıştan kar elde edemeyeceğini, aracı resmi kayıtlara güvenerek satın aldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının katılan,..., ... ve ... isimli kişilerin sanık sıfatıyla yer aldığı ceza davasında, sanıklar hakkında eldeki davanın da konusunu oluşturan aracın satılarak el değiştirilmesi ile ilgili olarak dolandırıcılık suçundan mahkumiyet karar verildiği, kararın tüm taraflar yönünden kesinleştiği, sahibinin rızası olmaksızın elden çıkan bir taşınır ile ilgili olarak üçüncü kişinin iyi niyetli dahi olsa mülkiyet kazanamayacağı, davalının iyi niyet savunmasının dikkate alınamayacağı gerekçesiyle, satış sözleşmesinin iptali ile mülkiyetin davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; şirketin aracı iyi niyetli malik sıfatıyla devraldığı, dolandırıcılık eyleminden haberdar olmadığı, ceza dosyası kapsamında davacıyı dolandıran kişiler belli olduğundan geçerli vekalete dayalı olarak satın alan müvekkilin işlemden sorumlu tutulamayacağı, davacının geç azli sebebiyle doğan zarardan sorumlu olduğu savunmasıyla, kararın kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; aracın maliki rızası hilafına elinden çıktığı iddiasının kesinleşmiş ceza mahkemesi kararıyla sabit olduğu, davalının mesleki ve ticari faaliyeti kapsamında oto alım satım işiyle uğraştığı, aracı pazardan, açık arttırmadan veya bu gibi eşyayı satan bir kimseden değil doğrudan dolandırıcılığının faili olan dava dışı şahıstan satın aldığı, galerici olan davalının basiretli davranmadığı ve mesleki faaliyeti kapsamında gerekli özeni göstermeyerek emsalleri 118.000-125.000 TL arasında olan aracı ederinin altında olan 110.000 TL bedel karşılığında satın aldığı ve buna göre iyi niyetli kabul edilemeyeceği, dava dışı vekile 19.01.2015 tarihinde verilen ve 23.01.2015 tarihine kadar geçerli süreli vekaletnamenin aynı gün saatler içerisinde iptali/ vekilin azli karşısında davalıya geç azil sebebiyle davacıya sorumluluk yüklenemeyeceği gerekçesiyle, davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrar etmiş, ayrıca ceza dosyasında faille birlikte hareket ettiğine dair ufak bir delil dahi olmadığını, aracı değerinden satın aldığını ileri sürerek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, vekaletin hile ile alındığı ve kötüye kullanıldığı iddiasıyla araç satış sözleşmesinin iptali ile araç mülkiyetinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 989 uncu maddesi; " Taşınırı çalınan, kaybolan ya da iradesi dışında başka herhangi bir şekilde elinden çıkan zilyet, o şeyi elinde bulunduran herkese karşı beş yıl içinde taşınır davası açabilir.
Bu taşınır, açık artırmadan veya pazardan ya da benzeri eşya satanlardan iyiniyetle edinilmiş ise; iyiniyetli birinci ve sonraki edinenlere karşı taşınır davası, ancak ödenen bedelin geri verilmesi koşuluyla açılabilir.
Diğer konularda iyiniyetli zilyedin haklarına ilişkin hükümler uygulanır." hükmünü içermektedir.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia ve savunmaları ile dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın nitelendirilmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına, özellikle temyiz olunan kararda da belirtildiği üzere; davaya konu aracın davacının rızası hilafına elinden çıktığının kesinleşmiş mahkeme kararı ile belirlenmiş olmasına, araç alım ve satımı ile uğraşan davalının mesleki faaliyeti kapsamında gerekli özeni göstermeyerek aracı piyasa değerinin altında satın aldığının anlaşılmasına göre, davalının temyiz itirazlarının reddi gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
27.03.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.