"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Tüketici) Mahkemesi
SAYISI : 2018/430 E., 2022/344 K.
BİRLEŞEN KAHRAMANMARAŞ 3. ASLİYE HUKUK MAHKEMESİNİN 2019/93 ESAS SAYILI DAVADA DAVACI
DAVA TARİHİ : 11.07.2013, 04.03.2019
HÜKÜM : Asıl davanın reddi, Karşı davanın reddi ve Birleşen davanın reddi
Taraflar arasındaki alacak ve tapunun iadesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece asıl davanın reddine, karşı davanın ... yönünden reddine, karşı davanın ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine, birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacı/karşı davalı ve davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili asıl dava dosyasındaki dava dilekçesiyle; dava dışı ... isimli şahıstan harici satış sözleşmesi ile davalı müteahhit tarafından yapılmakta olan bir daireyi satın aldığını, dava dışı ...'un da daireyi davalı şirketten yapacağı asansör işi karşılığı satın aldığını, kendisinin satış bedelinin 60.000 TL'lik kısmını dava dışı ...'a ödediğini ancak davalı ile dava dışı ... arasındaki asansör yapım sözleşmesinin feshedildiğini, bunun üzerine davalı ile biraraya gelerek anlaştığını, bu anlaşmaya göre kalan 40.000 TL'yi davalıya ödediğini, davalının da dairenin tapusunu devrettiğini, daire satışından kaynaklı kendisinden başkaca bir talepte bulunulmayacağı güvencesi verildiğini, buna rağmen
tapusu devredilen dairenin içinde bir çok eksiklikle teslim edildiğini, binadaki diğer dairelerin tamamlandığını, kendi sözleşmesinde bulunan mahal listesindeki bir çok şeyin davalı tarafından eksik bırakıldığını belirterek fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla tespit dosyası ile belirlenen 32.760 TL eksik iş bedeli, 693,85 TL tespit dosya masrafı, 118,40 TL ihtarname gideri ve sonradan kendisi tarafından takılan 750,00 TL çelik kapının bedeli toplamı olan 34.322,25 TL'nin dairenin teslim tarihi olan 15.05.2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
2.Davacı vekili 17.09.2014 tarihli ıslah dilekçesiyle; 32.760,25 TL bedeli 2.520 TL artırarak 34.322,25 TL'ye taşınmazın eksiksiz ve tam olarak teslim tarihi olan 15.05.2013 tarihinden itibaren, ıslah ile artırılmış bedele de ıslah tarihinden itibaren ticari faiz yürütülmesine karar verilmesini talep etmiştir.
3.Davacı vekili birleşen Kahramanmaraş 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/93 Esas sayılı dava dosyasındaki dava dilekçesiyle; aynı nedenlerle davalı ...'un da davalı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. ile birlikte sorumlu olduğunu belirterek bu dosyanın asıl dava dosyası ile birleştirilmesini ve 35.280 TL'nin davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. vekili asıl dava dosyasındaki cevap dilekçesiyle; Davacının daireyi ... isimli kişiden satın aldığını, satış sözleşmesinde şahit olarak ismi yazılı şirket yetkilisi ...'nin dairenin satışı için gerekli olan şartların yerine getirilmesi gerektiğini beyan ettiğini, dolayısıyla davacının aldığı dairenin nizalı bir yer olduğunu bildiğini, aleyhine açılan davada pasif husumet yokluğunun bulunduğunu, zira davacı ile arasında herhangi bir sözleşme imzalanmadığını, davacı ile ... arasında bir sözleşme bulunduğunu, dolayısıyla şirketin davacıya karşı bir sorumluluğunun bulunmadığını, davacıdan yansıyan sadece 40.000 TL lik bir ödeme bulunduğunu esasen satış tarihi itibariyle söz konusu değerinin 130.000 TL ye tekabül ettiğini, davacının kötü niyetli davranarak herhangi bir sözleşme ya da sorumluluk olmamasına rağmen dairenin iç yapımı ile ilgili para talep ettiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. vekili karşı dava dilekçesiyle; firmanın söz konusu taşınmaz üzerine inşa edilen yapı nedeniyle ... ile asansör işine ilişkin sözleşme yaptığını, ilgilinin edimini yerine getirmemesi nedeniyle sözleşmenin feshedildiğini ve bu durumun da ...'ya bildirildiğini, ... tarafından yapılan ödemenin 40.000 TL olduğunu ve tüm bu işlemler ile firmanın zarara uğradığını belirterek karşı davanın kabulü ile ihtilafa konu dairenin
mevcut tapusunun iptali ile şirket adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
3.Davalı ... karşı dava dilekçesine ve birleşen Kahramanmaraş 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2019/93 Esas sayılı dava dosyasındaki dava dilekçesine cevap vermemiş ve bozma sonrası 10.06.2021 tarihli 9. celsede "Ben yüklenici firmadan iki daireyi iş karşılığı aldım ve işin % 60 ını da bitirdim, taşınmazlardan birini davacıya 100.000 TL bedelle sattım, 60.000 TL sini davacı bana ödedi ancak daha
sonra haberim olmadan bakiye tutarı yüklenici firma sahibi ...'ye ödeyerek almış, aldığı para
40.000 TL dir, bu işlemden bilgim ve rızam yoktur." şeklinde beyanda bulunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, 23.09.2014 tarih 2013/55 Esas, 2014/466 Karar sayılı kararı ile, davacı tarafından dava dışı ...'a ve davalıya ödenen paranın miktarı, dava konusu dairenin tespit ve dava tarihindeki değeri nazara alındığında hak adalet ve nesafet ilkeleri gereği her iki tarafta hakkını aldığı gerekçesiyle asıl ve karşı davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı/karşı davalı vekili ve davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 13. Hukuk Dairesinin 27.06.2018 tarih ve 2016/27648 Esas, 2018/4347 Karar sayılı ilamıyla tarafların sair temyiz itirazları incelenmeksizin mahkemece davanın reddine ilişkin verilen kararın gerekçesinde tarafların iddia ve savunmaları üzerinde durulmadan, taraf delilleri ve sözleşme içerikleri tartışılmadan yetersiz gerekçe ile hüküm tesis edildiği gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, satım sözleşmesinin davacı ile dava dışı ... arasında imzalandığı, davacının eksik olduğunu iddia ettiği imalatların dava dışı ... ile imzaladığı harici satım sözleşmesinde düzenlendiği, taşınmazın devrinin davalı şirket tarafından yapılmasının eksik imalatların da davalı şirketten talep edilebileceği anlamına gelmediği, nitekim sözleşmelerin nisbiliği ilkesi uyarınca sözleşme ile yüklenilen edimlerin o sözleşmenin tarafından istenebileceği gerekçesiyle asıl davanın reddine; basiretli bir tacirin satım bedelinin tamamını almadan taşınmazı 3. kişiye devretmesinin beklenemeyeceği, taraflar arasında taşınmazın devri ve satım bedeli konularında hangi koşullarda anlaşıldığına ilişkin yazılı bir sözleşmenin bulunmadığı, davalı şirketin taşınmazın tekrar kendi adına tescilini talep etmesinin iyiniyet kurallarıyla bağdaşmadığı gerekçesiyle davalı karşı davacının davasının tapu kayıt maliki ... yönünden reddine, ... yönünden ise adı geçenin kayıt maliki olmaması sebebiyle pasif husumet yokluğundan reddine; ... ile ... arasındaki 22.11.2011 tarihli taşınmaz devrine ilişkin harici satım sözleşmesi resmi şekilde yapılmadığı için geçersiz olduğu, davacı ...'nın taşınmazdaki eksik iş ve imalatlardan dolayı geçersiz sözleşmeye dayanarak davalı ...'dan alacak talep edemeyeceği gerekçesiyle birleşen davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı/karşı davalı vekili ve davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davacı/karşı davalı vekili; davalı/karşı davacı şirketin yetkilisine 18.09.2012 tarihinde 15.000 TL ve 17.10.2012 tarihinde de 25.000 TL olmak üzere toplam 40.000 TL elden nakit verdiğini, yine ...' a da ...'un 22.11.2011 tarihine kadarki davalı/karşı davacı taraf yararına yapmış olduğu işlere ait olarak mahsup edilmek üzere 60.000 TL ödeme yaptığını, bu şekilde toplam 100.000 TL ödeme yapılması üzerine de 31.12.2012 tarihinde davalı/ karşı davacı şirketin yetkilisi ... tarafından davaya konu 2087 ada 22 parsel A Blok 6. Kat 14 nolu bağımsız bölümün resmi satışı ile tapu devrinin yapıldığını, sözleşme şartları gereği dava konusu dairenin eksiksiz olarak yapılması ve teslim edilmesi gerektiğini, davalı/karşı davacı firmanın dava konusu dairenin yapımı ve devri konusunda sözleşmeden doğan sorumluluklarını yerine getirmediğini, bağımsız bölümü eksik olarak teslim ettiğini, Kahramanmaraş 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 2013/57 D. İş sayılı dosyası ile dava konusu dairede yapılması gereken fakat yüklenici firma tarafından yapılmayan eksikliklerin tespit edildiğini, mahkeme birleşen dava yönünden ...'a karşı açılan davanın reddini herhangi bir gerekçeye dayandıramadığı, dava konusu dairenin satış sözleşmesinde kaynaklanan sorumluluk çerçevesinde yüklenici firma ile birlikte davalı ...'un da sorumlu tutulması gerektiğini, mahkeme kararının somut bir gerekçeye dayanmadığını, kararın usul ve kanuna aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
2.Davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. vekili; ... tarafından taahhüt edilen işin yapılmadığını, bu hususun Kahramanmaraş 2. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2013/26 D.İş dosyası ile tespit edildiğini, bu sebeple ... ile yapılan sözleşmenin feshedildiğini, bu arada ...'a 31.01.2013 tarihli ve 4801654 nolu 20.000 TL ve 28.02.2013 tarihli ve 4801655 nolu 20.000 TL Kahramanmaraş İng Bankası adına iki çek verildiğini ve bu çeklerin banka tarafından tahsil edildiğini, tamamlanmayan iş sebebiyle ...'a 40.000 TL ödeme yapıldığını, davacı/karşı davalı ile yapılan görüşme sonucu dairenin 100.000 TL bedelle içinin davacı/karşı davalı tarafından yaptırılması koşuluya tapuda devir yapıldığını ve davacı/karşı davalı adına 100.000 TL fatura kesildiğini, 40.000 TL'si ödenmesine rağmen halen 60.000 TL'sinin davacı/karşı davalı tarafından ödenmediğini, davacı/karşı davalının 100.000 TL fatura bedelini ödediğini, kanıtlayamadığını, kalan bedeli ödeyeceği konusunda oyaladığını, tapu devrinden uzun süre sonra 11.07.2013 tarihinde eksik imalat bedelinin talep edildiğini, ticari zararının olduğunu, tanıkların anlatımları ile de davacı/karşı davalının bakiye kalan bedeli ödemediğinin sabit olduğunu, karşı davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı bulunduğunu ileri sürerek; kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, asıl davada taşınmaz satış sözleşmesinden kaynaklanan eksik iş bedelinin tahsili, karşı davada tapunun iadesi ile adına tescili ve yine birleşen davada ise taşınmaz satış sözleşmesinden kaynaklanan eksik iş bedelinin tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 435 inci maddesinin birinci fıkrası ile 436 inci ve 437 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 437 nci maddesinde yer alan sebeplerin varlığı halinde mümkündür.
2.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş.'nin karşı davaya yönelik tüm temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
3.Dava dosyasında yer alan sözleşmeler incelendiğinde; asıl davada davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. ile birleşen davada davalı ... arasında asansör yapım sözleşmesinden kaynaklı iş bedeline karşılık daire satışına ilişkin 23.07.2011 tarihli sözleşmenin düzenlendiği, birleşen davada davalı ... tarafından ise anılan taşınmazın 22.12.2011 tarihli harici daire satış sözleşmesi ile davacıya satıldığı, sözleşme içeriğinde taşınmazın niteliklerine ilişkin taahhütlerde bulunulduğu, 22.12.2011 tarihli sözleşmede asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. yetkilisi ...'nin de şahit olarak imzasının yer aldığı, söz konusu sözleşmede satış bedelinin 100.000 TL olarak belirlendiği, davacının satış bedelinin 60.000 TL'lik kısmını birleşen davada davalı ...'a, 40.000 TL'lik kısmını ise asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş.'ye ödediği, yine davacının asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş.'ye yaptığı 15.000 TL ödemeye ilişkin 18.09.2012 tarihli makbuzda "...'dan dolayı daire" açıklamasının yer aldığı, tapu devrinin davacıya 31.12.2012 tarihinde asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. tarafından gerçekleştirildiği hususları uyuşmazlık konusu değildir.
4. Somut olay özelinde yapılan değerlendirmede; davacıya 31.12.2012 tarihinde anılan dairenin asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. tarafından tapuda devrinin yapılmış olması, 22.12.2011 tarihli harici satış sözleşmesinde asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş. yetkilisinin şahit olarak isminin yer almadığı gözetildiğinde, birleşen davada davalı ... ile davacı arasında yapılan sözleşmeden haber olduğu ve davacı tarafta sözleşmede yer alan taahhütlerin gerçekleştirileceği inancını oluşturduğu anlaşıldığından ve yine tapu devrinin yapılması ile geçersiz sözleşmenin geçerli hale geldiği de değerlendirilerek asıl dava ve birleşen dava yönünden davalıların 22.11.2011 tarihli satış sözleşmesi hükümleri gereğince davacıya karşı müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu gözetilmeden yanılgılı gerekçe ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiş ve bozmayı gerektirmiştir.
5.O halde ilk derece mahkemesince, asıl dava ve birleşen dava yönünden davalıların 22.11.2011 tarihli satış sözleşmesi hükümleri gereğince davacıya karşı müşterek ve müteselsilen sorumlu olduğu değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Asıl davada davalı/karşı davada davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş.'nin tüm temyiz itirazlarının REDDİNE,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz giderinin temyiz edenlerden davalı/karşı davacı... Elektrik Makine İnşaat İhracaat İthalat Ticaret A.Ş.'ye yükletilmesine,
6100 sayılı Kanun’un Geçici 3 üncü maddesi atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 440 ıncı maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içinde karşı dava yönünden karar düzeltme yolu açık, asıl ve birleşen dava yönünden kapalı olmak üzere,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
27.02.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.