"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1516 E., 2023/11 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/1 E., 2020/332 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; müvekkilinin ........... Eczanesinin sahibi ve mesul müdürü olduğunu, eczanenin faaliyetini sürdürdüğü sırada 22.9.2016 tarihinde Medula sistemine reçete kaydedilmek istendiğinde sisteme giriş yapılamadığını, Medula sisteminin kapatılmasından iki ay sonra davalı kurum tarafından herhangi bir inceleme, araştırma ve müfettiş raporu olmaksızın gönderilen 25.11.2016 tebliğ tarihli "... Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üye Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün 5.1 inci maddesi uyarınca taraflar bir ay öncesinden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedilebilir." şeklindeki yazı ile müvekkilinin Medula sisteminin kapatılacağının ve sözleşmesinin feshedileceğinin bildirildiğini, ancak fesih için hiçbir gerekçe gösterilmediği gibi sözleşmenin 5.2 nci maddesi uyarınca müvekkilinin savunmasının dahi alınmadığını ileri sürerek, davalı kurum işleminin iptalini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı kurum vekili; ülkenin iç ve dış güvenliğini tehdit eden terör örgütleriyle bağlantılarından dolayı hakkında inceleme, soruşturma, tutuklama bulunan veya bahse konu terör örgütleriyle bağlantılı oldukları belgelenen sağlık hizmeti sunucularıyla ilgili olarak Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri ve Valiliklerden yapılan bildirimler nedeniyle Medula erişiminin iptal edilerek ödemelerinin durdurulduğunu; davacı hakkında, kurumla sözleşmeli eczaneler ile yapılan ilaç teminine ilişkin 2016 yılı Protokolü’nün sözleşmenin feshi ve cezai şartlar bölümünün 5.1 inci maddesinde yer alan "tarafların bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir" hükmü gereği işlem yapıldığını, Kumru Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 2016/545 soruşturma sayılı dosyasında da davacı hakkında terör örgütleri FETÖ/PYD bağlantılarından dolayı soruşturma yürütüldüğünü, fesih işleminin mevzuata uygun olduğunu belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasındaki sözleşmenin 5.1 inci maddesi uyarınca, tarafların bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebileceği ve bir fesih gerekçesi bildirmek zorunluluğu bulunmadığı, basiretli bir tacir gibi davranması beklenen davacı eczacının sözleşmeyi imzaladıktan sonra sözleşme hükümleriyle bağlı olacağı, hukukumuzda sözleşmeye bağlılık (ahde vefa) ve sözleşme serbestliği ilkelerinin kabul edildiği, sözleşme serbestliği ilkesinin irade özgürlüğüne dayanmakta olup Türk Borçlar Kanunu’nun 27 nci maddesinin birinci fıkrasındaki durumlar istisna olmak üzere kişilere istediği konu hakkında dilediği kişi ya da kişilerle sözleşme yapma ve yapmama özgürlüğü tanıdığı, Anayasa ve yasal mevzuatla güvence altına alındığı, taraflar arasında da özel hukuk kurallarına tabi bir sözleşme bulunduğu, sözleşmenin uygulanmasından kaynaklanan uyuşmazlıkların sözleşme hükümleri uyarınca çözümlenmesi gerekmekte olup buna göre davalı kurum işleminin yerinde olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; müvekkiline ait eczanenin faaliyetine devam ederken 22.09.2016 tarihinde Medula sistemine reçete kaydedilmek istendiğinde sisteme giriş yapılamadığını önce Medula sisteminin kapatılmasından iki ay sonra davalı kurum tarafından müvekkiline gönderilen yazıyla somut hiçbir veri ya da haklı gerekçe gösterilmeksizin kurumla olan sözleşmesinin feshedileceğinin bildirildiğini; Mahkemece, müvekkilinin haklı itirazları yok sayılarak tekel ve güçlü konumda olan davalı kurum lehine hüküm tesis edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, feshin usulüne uygun olmayıp bu hususta denetleme ve değerlendirme yapılmadığını, davalı kurumun tek taraflı olarak fesih hakkı bulunmadığını, fesih hakkı
bulunsa dahi müvekkili eczacıya sözleşmenin 5.2 inci maddesi çerçevesinde savunma hakkı tanınmadan, fesih ile ilgili gerekçelere dair belgeler kendisine verilmeden ve hakem niteliğindeki üst kurul kararı bulunmadan sözleşmenin feshedilemeyeceğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosyadaki belgelere, duruşma sürecini yansıtan tutanaklara ve gerekçe içeriğine göre İlk Derece Mahkemesince, davanın esası ile ilgili hükme etki edecek tüm delillerin toplandığı, kanunun olaya uygulanmasında ve gerekçede hata edilmediği, ihtilafın doğru olarak tanımlandığı, kararın usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu gerekçe gösterilerek, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf itirazlarını tekrar ederek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasını ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; fesih işleminin iptalinden kaynaklanmaktadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun 19 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 26 ncı maddesi.
3. Değerlendirme
1.6098 sayılı Kanun'un 19 uncu maddesinin birinci fıkrasında; ''Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya gerçek amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, gerçek ve ortak iradeleri esas alınır.” hükmü düzenlenmiştir.
2. 6098 sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi ise ''Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler.'' şeklindedir.
3. Öte yandan, taraflar arasında düzenlenen ... Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokol'ün 5.1 inci maddesinde "Taraflar bir ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir." hükmü yer almaktadır.
4. Bu itibarla, temyizen incelenen karar, tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle davalı kurumca, taraflar arasındaki Protokol’ün 5.1 inci maddesi gereğince sözleşmenin fesih edileceğine ilişkin bildirimin 25.11.2016 tarihinde davacıya tebliğ edildiğinin; 25.12.2016 tarihinde de ilgili Protokol hükmünde yer alan düzenlemeye uygun olarak sözleşmenin feshedildiğinin anlaşılmasına göre usul ve yasaya uygun olduğundan, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
17.01.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.