"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/698 E., 2022/2070 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gaziantep 8. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/372 E., 2021/10 K.
Taraflar arasındaki yapı denetim sözleşmesinden kaynaklı alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanı reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacı ile davalının, davalıya ait arsa üzerine yapılacak 2 adet yapı denetim hizmet sözleşmesi düzenlendiğini, davacı şirketin sözleşmeden doğan yükümlülüklerini yerine getirdiğini ve sözleşmelerde yer alan 2 adet binanın denetimlerini yaptığını, davalının da apartmanları bitirdiğini, bugün için bitirilmiş olan bu dairelerin satışlarının yapıldığını ve fiili olarak mülk sahipleri tarafından yapı kullanma izni alınmadan kullanıldığını, davalının yapı kullanım izni almadığı için iş bitirme tutanağı düzenleyemediğini ve fatura kesip alacaklarını tahsil edemediğini ve davalının yapı kullanma izni almaması sebebiyle sözleşmenin halen devam ettiğini ileri sürerek, yapı denetim hizmet sözleşmelerinden doğan şimdilik 1.000,00 TL alacağın dava tarihinden itibaren faizi ile tahsiline karar verilmesini istemiş, 07.01.2021 tarihinde talebini 209.599,29 TL'ye yükseltmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacı tarafından bina yapılırken yeterince ve usulüne göre denetlenmediğini, söz konusu binaların imara ve ruhsata aykırı yapıldığını, inşaatın eksik bırakılıp tamamlanmadığını, iskan izni alınamadığını, belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu ile davacının hakediş dosyasını usulüne göre düzenleyip ilgili belediyeye teslim etmediğinin belirlendiği, yapı denetim firması tarafından yapılan inşaatların imarı projeye aykırı yapılmasını önlemek için gerekli önlemlerin alınmadığı, kanuni sorumlulukların yerine getirmediğinden dolayı dava konusu edilen bina-inşaat hakkında yıkım kararı verildiği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; binaların tamamlanarak kullanılmakta olduğunun sabit olduğunu, her ne kadar davacı müvekkili şirketin yönetmelikteki bazı yükümlülüklerini yerine getirmemişse de yapı denetim hizmeti verdiğini, verildiği sabit olan ve benimsenen hizmet karşılığının sırf şekli sebeplere dayalı olarak ödenmemesinin objektif iyiniyet kuralları ile bağdaşmayacağını, Mahkemece, dava tarihi itibariyle inşaatların gerçekleşme seviyesinin tespiti ile hak edişlerin dava tarihi itibariyle hesap edilmesi ve buna göre verilen hizmet oranında yapı denetim ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürerek, ilk derece mahkemesi kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; "Yargılama sırasında alınan bilirkişi raporu ile yapıların tamamlandığı, bağımsız bölümlerin kullanıldığı, ancak dava konusu yapının tamamlanma seviyesinin yapının iskanı bulunmadığından dolayı %95 oranında olduğu, davacı firmanın yapı denetimi hizmetini sunmadığı, hak ettiği bir ücretin bulunmadığı, denetim yapmayı üstlenen davacı firmanın sözleşme konusu yapı için hiçbir hakediş dosyasını usulüne göre düzenleyip ilgili belediyeye teslim etmediği anlaşıldığından sözleşme ile üstlendiği denetim hizmetini tam olarak sunmadığı kanaati bildirilmiş, mahkemece anılan rapor benimsenerek, ayrıca dava konusu edilen bina-inşaat hakkında yıkım kararı verildiği" gerekçeleriyle davanın esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf nedenlerini tekrar ederek kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yapı denetim sözleşmesinden kaynaklı alacak istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
05.02.2008 tarihli Yapı Denetim Uygulama Yönetmeliğinin 5/4 üncü maddesi maddesi "e) Yapılan her imalatın proje eki mahal listesine uygunluğunu ve yapı sahibi ile yapı müteahhidi arasında akdedilen sözleşmede belirtilen niteliklerde yapılıp yapılmadığını denetler.
f) Yazılı ihtarına rağmen ruhsata ve eklerine aykırı iş yapan işçi ve ustanın durumunu tespit eder ve yapı müteahhidine bildirir. Bu durum devam ettiği takdirde, ilgili idareye yazılı olarak bildirimde bulunur.
l) Yukarıda açıklanan görevlerin yapılması sırasında ruhsata ve eklerine aykırı imalat belirlendiğinde, yapının o anki durumunu fotoğrafla tespit eder, ilgili idareye de dağıtımı yapılan bir yazı ile yapının müteahhidini iadeli taahhütlü posta yoluyla yazılı olarak uyarır ve aykırılığın giderilmesi için süre verir. Bu süre zarfında yapı müteahhidine bildirilen eksikliklerin giderilmemesi durumunda, süre bitimini takip eden üç iş günü içinde iadeli taahhütlü posta yoluyla ilgili idareye bildirimde bulunur." şeklindedir.
13.08.2001 tarihli Yapı Denetimi Uygulama Usul ve Esasları Yönetmeliğinin 6/c maddesi "Yapı denetim kuruluşu, yazılı ihtarına rağmen ruhsat ve eklerine aykırı iş yapan işçi ve ustanın durumunu ilgili idareye bildirir." şeklindedir.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesine ve kararda belirtilen gerekçelere göre, özellikle dava konusu edilen bina-inşaat hakkında yıkım kararı verildiği ve alınan bilirkişi raporuna göre davacının sözleşme ile üstlendiği denetim hizmetini tam olarak sunmadığı kanaatinin oluştuğu tespitine göre, davanın esastan reddine karar verilmesi hususunda isabetsizlik bulunmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.