"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 21. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/394 E., 2023/599 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Marmaris 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/225 E., 2021/250 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen muarazanın giderilmesi davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; dava dışı müteahhit ile davacı arasında 01.12.2017 başlangıç tarihli iş yeri kira sözleşmesi bulunduğunu, davacının davalı idare ile imzaladığı su aboneliği sözleşmesinin 10.05.2018 tarihine kadar devam ettiğini, dava dışı arsa sahibinin müteahhit ile arasında kiralanan yerin mülkiyetine ilişkin süregelen uyuşmazlık nedeniyle yaptığı başvuru üzerine davacının bilgisi dışında su aboneliğinin iptal edildiğini, su aboneliğinin yeniden tesisi için davacı tarafından yapılan başvurunun ise davalı idare tarafından reddedildiğini ileri sürerek; su aboneliği tesisi nedeniyle davalı idare ile davacı arasında oluşan muarazanın giderilmesine, tedbiren yapılan su aboneliğinin kalıcı nitelikte sürekli su aboneliği olarak tesisine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; dava dışı .......,'nin aboneliğin bulunduğu taşınmaza ait mülkiyet durumunu kanıtlayıcı belgeleri sunmasına istinaden 07.05.2018 tarihinde aboneliğin ...adına tesis edildiğini, yine .......,'nin talebi üzerine su sayıcının sökülerek kapatıldığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 11.11.2021 tarihli ve 2020/225 E., 2021/250 K. sayılı kararıyla; Mahkemenin davanın kabulüne yönelik kararının istinaf mahkemesi tarafından kaldırıldığı, kaldırma kararı doğrultusunda davacı vekili tarafından ibraz edilen belgeler incelendiğinde; dava dışı mal sahibi ....., ile müteahhit ......, arasında gayrimenkul satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesi düzenlendiği, bu sözleşme uyarınca yapılan binanın yarısının mal sahibine, diğer yarısının müteahhit .......,'ye kalacağının kararlaştırıldığı, dava dışı müteahhit .......,'nin de kendi adına davacı ile kira sözleşmesi imzaladığı, davacının mecurda kiracı sıfatıyla bulunma hakkı bulunduğu, su aboneliğinin haksız şekilde iptal edildiği gerekçesiyle; davanın kabulüne, dava konusu taşınmazda davacı adına su aboneliğinin tesisine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 10.06.2022 tarihli ve 2022/1027 E., 2022/1293 K. sayılı kararıyla; davacının dava dilekçesindeki açık beyanı ile kira sözleşmesini müteahhit ile yaptığı, davalı idarenin, mülkiyeti ihtilaflı bulunan hallerde tapu kayıt maliki olmayan ancak mülkiyet iddiasında bulunan kişi ile veya bu kişinin kiracıları ile değil, yönetmelik hükümlerine göre tapu kayıtları uyarınca belirlenen mülkiyet durumuna göre işlem tesis etmek durumunda olduğu, bundan ayrı dava dışı ......., ile müteahhit ......, arasında kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshine dair açılan davanın kabulüne karar verildiği, bu durumda davalı idarenin tapu kayıt maliki olmayan müteahhit ......'nin kiracısı olan davacı için abonelik tesis etmemesine yönelik işlemi yerinde olduğundan davanın reddi yerine yazılı şekilde hüküm tesisi doğru görülmediği gerekçesiyle; davalının istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılıp yeniden esas hakkında hüküm kurularak davanın reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 08.12.2022 tarihli ve 2022/6391 E., 2022/9307 K. sayılı ilamla; davacı ile dava dışı müteahhit arasında imzalanan 01.12.2017 tarihli kira sözleşmesi uyarınca, davacının kiracı olarak bulunduğu iş yerine ilişkin davalı ile aralarında belirtilen yönetmelik çerçevesinde su aboneliği sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin 8 nci maddesinde " Sözleşmenin müddeti, abonenin fesih isteği tarihine kadar geçerlidir. " hususunun kararlaştırıldığı, bu itibarla su aboneliği devam etmekte olan davacının talebi bulunmaksızın sözleşme hükümlerine aykırı olarak taşınmaz malikinin talebi üzerine aboneliğin sonlandırılmasının hukuka aykırı olduğu, bundan ayrı, Bölge Adliye Mahkemesince Marmaris 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.01.2022 tarihli ve 2019/54 E., 2013/22 K. sayılı kararıyla, dava dışı arsa sahibi ile müteahhit arasındaki 09.01.2002 tarihli düzenleme şeklindeki satış vaadi ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin geriye etkili olarak feshine karar verilmesi nedeniyle tapu kayıt maliki olmayan dava dışı müteahhitin kiracısı olan davacı için abonelik tesis etmemesine yönelik işlemin yerinde olduğu belirtilmiş ise de, kira sözleşmesinin geçerliliği için kiraya verenin malik olmasının gerekmediği, kira sözleşmesi feshedilmediği veya sözleşmenin iptali davası açılmadığı sürece geçerli olduğunun gözetilmemesinin usul ve yasaya aykırı olduğu, yine her davanın açıldığı tarihteki fiili ve hukuki duruma göre hükme bağlanır ilkesi uyarınca bahsi geçen mahkeme kararının kesinleşmediğinin gözetilmemesinin de doğru olmadığı gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararı bozulmuştur.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bozma ilamı doğrultusunda davacı ile dava dışı müteahhit arasında imzalanan 01.12.2017 tarihli kira sözleşmesi uyarınca, davacının kiracı olarak bulunduğu iş yerine ilişkin davalı ile aralarında yönetmelik çerçevesinde su aboneliği sözleşmesi imzalandığı, sözleşmenin 8 nci maddesinde "Sözleşmenin müddeti, abonenin fesih isteği tarihine kadar geçerlidir. " hususunun kararlaştırıldığı, bu itibarla su aboneliği devam etmekte olan davacının talebi bulunmaksızın sözleşme hükümlerine aykırı olarak taşınmaz malikinin talebi üzerine aboneliğin sonlandırılması hukuka aykırı olduğundan davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle; davanın kabulüne, davalı idare tarafından davacı aboneliğinin sona erdirilmesine ilişkin işlemin mevzuata aykırılığının tespiti ile abonelik ilişkisinin devamına ve taraflar arasındaki muarazanın bu şekilde giderilmesine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; Belediye Su ve Kanalizasyon Hizmetlerinde Uyulacak Usul ve Esaslara İlişkin Yönetmeliğin 5 nci maddesinde; ''yetkili belediye veya bağlı kuruluşları tarafından başvuru sahibinden abonelik sözleşmesinde belirttiği tarihteki mülkiyet durum beyanının kanıtlayıcı kira sözleşmesi ve tapu sureti sunması istenir.'' hükmüne göre mal sahibi... tarafından söz konusu taşınmaza ait kanıtlayıcı belgelerin sunulmasına istinaden dava konusu aboneliğin mal sahibi ...adına tesis edildiğini, yine... tarafından 07.05.2018 tarihli dilekçesine istinaden söz konusu aboneliğe ait su sayacının sökülerek geçici olarak kapatılmasının talep edildiği, davalı idarenin de gerekli iş ve işlemleri yaptığını, davacı ile mal sahibi arasındaki uyuşmazlık konularının kamu kurumu olan idarenin işleyişi ile ilgili olmaması gerektiğini, yasa ve mevzuatın davalı idareye abonelikle ilgili hükümlerin belirtildiğini, davalı idarenin de ona göre işlem yaptığını, yine davacı tarafından 20.01.2020 tarihli müracaatına istinaden aboneliğin su hizmeti durdurularak aboneliğin feshedildiğini, idare ekiplerince yapılan kontrolde iş yerinin kapalı ve boş olduğu, herhangi bir faaliyette bulunmadığının tespit edildiğini ileri sürerek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, su aboneliğinden kaynaklı muarazanın giderilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
09.05.1960 tarihli ve 21/9 sayılı ile 04.02.1959 tarihli ve 1315 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararları.
3. Değerlendirme
Bölge Adliye Mahkemesince; uyulan bozma ilamında gösterilen şekilde inceleme ve araştırma yapıldığı, bozma ilamı uyarınca su aboneliği devam etmekte olan davacının talebi bulunmaksızın sözleşme hükümlerine aykırı olarak taşınmaz malikinin talebi üzerine aboneliğin sonlandırılması hukuka aykırı olduğundan davanın kabulüne karar verilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, bozmanın kapsamı dışında kalarak kesinleşen ve usuli kazanılmış hak oluşturan kısımlara yönelik temyiz itirazlarının incelenemeyeceği anlaşılmakla, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.