"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Tüketici Mahkemesi
EK KARAR TARİHİ : 21.07.2016
SAYISI : 2021/1000 E., 2022/202 K.
DAVA TARİHİ : 11.04.2014
Taraflar arasındaki alacak ve tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı ...Ş. tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece Mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili ve davalı ...Ş. vekili tarafından Dairece verilen kararın düzeltilmesi istenilmiş olmakla; kesinlik, süre ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, karar düzeltme dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili, davalı şirket ile 05.12.2012 tarihinde imzalanan ... Sitesi Konut Projesi İnşaat ve Satış Vaadi Sözleşmesi ile bir adet bağımsız bölüm satın aldığını, davalı ... Bankası A.Ş’nin de kredi veren konut finansmanı kuruluşu olduğunu, konutun en geç 12 ay içerisinde tesliminin ve teslim edilmemesi halinde rayiç kira bedeli ödeneceğinin kararlaştırıldığını, bu durumda teslim tarihinin en geç 05.12.2013 olduğunu, ancak konutun süresinde teslim edilmediği gibi ayıplı olarak teslim edildiğini ileri sürerek ve fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere, ayıpsız misliyle değiştirilmesini, mümkün olmaması halinde 10.000,00 TL bedel indiriminin ticari faiziyle birlikte davalılardan tahsilini ve konutun teslimini, 1.000,00 TL kira tazminatının ticari faiziyle davalılardan tahsilini, 100,00 TL manevi tazminatın yasal faiziyle birlikte davalı ...Ş.’den tahsilini istemiş; bilahare 06.01.2016 tarihli dilekçesi ile davalı Banka hakkındaki davadan feragat ettiğini bildirmiştir.
II. CEVAP
Davalı ...Ş. vekili, alacağın zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini dilemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece 05.01.2016 tarihli karar ile davanın feragat nedeni ile reddine karar verilmiş; davacının yalnız banka hakkındaki davadan feragat ettiklerini ve diğer davalı hakkındaki davaya devam ettiklerini bildirmesi üzerine davalı şirket hakkındaki davaya devam edilerek bu kez 07.06.2016 tarihli karar ile davanın kısmen kabulüne, 50.854,00 TL'nin 10.000,00 TL'si için dava tarihinden, 40.854,00 TL'si yönünden ıslah tarihinden itibaren geçerli olmak üzere yasal faiziyle birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay Kapatılan 13. Hukuk Dairesinin 22/02/2018 tarihli ve 2017/3902 E., 2018/2302 K. sayılı ilamı ile; davacının, yalnız davalı banka hakkında davadan feragat ettiklerini, diğer davalı şirket hakkında davaya devam ettiklerini bildirmesi üzerine Mahkemece diğer davalı hakkındaki yargılamaya devam edilerek bu kez 07.06.2016 tarihli karar ile davalı şirket yönünden davanın kısmen kabulüne karar verildiği, ne var ki; Mahkemece verilen 05.01.2016 tarihli ilk karar ile davadan el çekilmiş olup, artık bundan sonra yeni bir hüküm tesis edilmesi mümkün olmadığı dolayısıyla Mahkemenin davalı şirket hakkındaki 07.06.2016 tarihli kısmen kabul kararının yok hükmünde olup, verilen ilk karar ile davayı bitirip dosyadan el çekilmesine karşın yeni bir hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olduğundan bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. İkinci Bozma Kararı
1. Bozmaya uyan Mahkemece verilen karar verilmesine yer olmadığına dair karara karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 14/10/2021 tarihli ve 2021/175 E., 2021/10130 K. Sayılı bozma ilamı ile; Yargıtay 13.Hukuk Dairesi’nin 22/02/2018 tarih 2017/3902 Esas 2018/2302 Karar sayılı ilamı ile kamu düzeni ilkesi gözetilerek bozulduğu, tarafların diğer temyiz itirazlarının incelenmediği, hal böyle olunca, mahkemece işin esasına girilerek karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olduğundan bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; alınan bilirkişi raporu tespitleri kapsamında, maddi, hukuki veya ekonomik eksiklikler içeren mallar ayıplı mal olarak kabul edilmekte olduğu, bilirkişi raporunda ayıplı ve eksik olan hususların tek tek tespit edildiği, davacı tüketicinin ayıp ihbarında bulunma yükümlülüğünü yerine getirdiği, bu ayıp ve eksikler nedeniyle taşınmazda meydana gelen değer kaybının 43.714 TL olarak hesaplandığı, taşınmaz bedeli ve ortaya çıkan değer kaybı birlikte değerlendirildiğinde, tüketicinin malın ayıpsız misliyle değiştirilmesi seçimlik hakkının kullanmasının hakkaniyetli ve orantılı olmadığı, kaldı ki bilirkişi raporu tespitlerine göre projedeki diğer konutların da aynı nitelikte olduğu dikkate alınarak, bu seçimlik hakkın yerine getirilmesinin mümkün olmadığı anlaşılmakla, davacının konutun ayıpsız misliyle değiştirilmesi talebinin reddine karar verilerek bilirkişi raporu doğrultusunda tespiti yapılan toplam 43.714 TL değer kaybı yönünden davacının talebinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacının kira talebi yönünden yapılan değerlendirmede, davacı ile ... ... A.Ş. arasında 05.12.2012 tarihinde düzenlenen sözleşmede konutun sözleşme tarihini takip eden 12 ay içinde teslimi taahhüt edilmiştir. Bu durumda konutun en geç 05.12.2013 tarihinde teslim edilmesi gerekmektedir. ... ... A.Ş. tarafından davacıya gönderilen teslime davet mektubunda konutun teslime hazır hâle getirildiği ve 14.11.2013 tarihinde teslim edileceği bildirilmiştir. Ancak, sözleşmenin 5.2.a maddesinde teslimin satıcı ile alıcı arasında düzenlenen teslim protokolü ile gerçekleşeceği, protokol olmasa dahi konutun alıcı veya kiracısı tarafından kullanılmaya başlanmasının teslim hükmünde olacağı koşulu bulunmasına ve teslim borcunun yerine getirildiğini ispat külfeti ... ... A.Ş.'ye ait olmasına rağmen, davacı ile düzenlenmiş bir teslim protokolü ibraz edilmediği gibi, keşif sırasında konutun fiilen de davacının tasarrufu altında olmadığı tespit edilmiştir. Bu nedenle davacının konutun teslim edilmesi gereken 05.12.2013 tarihi ile 11.04.2014 dava tarihi arasındaki süre yönünden mahrum kaldığı kirayı talep edebileceği değerlendirilmiştir. Alınan bilirkişi raporu tespitlerine göre, taşınmazın bulunduğu bölgenin ticaret-sanayi-konut merkezlerine yakınlık-uzaklık ve sosyo-ekonomik durumu, konutun bulunduğu kat, kullanım alanı, konutun ve sitenin taahhüt edilen nitelikleri, sosyal ve sportif olanakları ile emsal konutların rayiç kira değerleri ve kiralanma hızı dikkate alınarak, getirebileceği aylık kiranın 05.12.2013-11.04.2014 tarihleri arasında 1.700,00 TL olabileceği tespit edilmiştir. Buna göre talep edilebilecek toplam kira (1.700 TL x 4 ay) + (1.700 TL / 30 gün x 6 gün) = 7.140,00 TL olmaktadır. Açık ayıplar ve eksiklikler nedeniyle konutta ortaya çıkanı değer azalması 43.714 TL, mahrum kalınan kira 7,140 TL olarak hesaplanmış olup, rapor denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmakla, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile, davalı ... Bankası A.Ş yönünden açılan davanın feragat nedeniyle reddine, davalı ... İnş. Pazarlama A.Ş yönünden açılan davanın; davacının misli ile değişim talebinin yasal koşulları oluşmadığından reddine, davacının manevi tazminat talebinin yasal koşulları oluşmadığından reddine, davacının 10.000,00 TL değer kaybı tazminatı talebinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte, 33.714,00 TL değer kaybı tazminatı talebinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalı ...’dan tahsili ile davacıya ödenmesine, davacının 1.000,00 TL kira tazminatı talebinin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte, 6.140,00 TL kira tazminatı talebinin ıslah tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalı ...’dan tahsili ile davacıya ödenmesine, reddedilen maddi tazminat talepleri yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 2.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine, reddedilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 2.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı ...Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Dairenin 08/12/2022 tarihli ve 2022/5307 E.- 2022/9323 K. sayılı kararıyla, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, yerinde görülmeyen bütün temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan hükmün onanmasına karar verilmiştir.
V. KARAR DÜZELTME
A. Karar Düzeltme Yoluna Başvuran
Dairenin yukarıda belirtilen kararına karşı davacı vekili ve davalı ... İnşaat Pazarlama A.ş. vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
B. Karar Düzeltme Sebepleri
Davacı vekili, temyiz dilekçesindeki hususları tekrar ederek, bir kısım taleplerinin reddedilmesinin hatalı olduğunu ayrıca mahkemece verilen ilk kararda davadan feragat edilen banka lehine vekalet ücretine hükmedilmemiş ve bu karara karşı banka tarafından temyiz yoluna başvurulmamış olmasına rağmen son kararda banka lehine vekalet ücretine hükmedildiğini, kaldı ki manevi tazminat taleplerinin 100,00 Tl olduğunu ve hükmedilen vekalet ücretinin de bu miktarı geçemeyeceğini belirterek Daire onama ilamının düzeltilerek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
Davalı ... İnşaat Pazarlama A.ş. vekili, temyiz dilekçesindeki hususları tekrar ederek mahkemece kabul edilen taleplerin haksız ve yersiz olduğunu, taşınmazın taraflar arasındaki sözleşmeye uygun olarak her türlü özelliği taşıdığını belirterek Daire onama ilamının düzeltilerek mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sözleşmeye uygun şekilde teslimi gerçekleştirilmeyen taşınmaza ilişkin değer kaybı ve kira tazminatı ile manevi tazminat istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Karar düzeltme yoluyla incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle uyulmasına karar verilen bozma ilamı ve dosyadaki bilirkişi raporundaki teknik tespitlere ve temyizde ileri sürülmeyen hususların karar düzeltme aşamasında dinlemeyeceğine göre kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Bu durumda, davalı ... İnşaat Pazarlama A.Ş.vekilinin tüm davacının aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan karar düzeltme isteminin reddine karar vermek gerekmiştir.
2. Somut olayda davacının davalı Banka hakkında açmış olduğu davasından feragat etmesi üzerine mahkemece 05.01.2016 tarihli karar ile davanın feragat nedeniyle reddine karar verilmiş ve bu kararda davalı Banka lehine vekalet ücretine hükmedilmemiş aynı zamanda davalı Banka tarafından bu karar temyiz edilmemiştir. Bu haliyle, vekalet ücreti açısından davacı lehine usuli kazanılmış hak oluşmaktadır. Mahkemece, son kararda ise hem talep edilip reddedilen manevi tazminat isteminin 100,00 TL olması karşısında hem de az yukarıda anılan sebeplerle reddedilen maddi tazminat talepleri yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 2.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine, reddedilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 2.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalılara ödenmesine” şeklinde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup hatalıdır. O halde hükmün düzeltilerek onanması gerekirken, zuhulen onandığı yeniden yapılan inceleme sonucu anlaşıldığından, davacı tarafın bu yöne ilişkin karar düzeltme isteminin kabulüne karar vermek gerekmiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ... İnşaat Pazarlama A.Ş. nin tüm, davacının sair karar düzeltme isteminin reddine,
2. Davacı tarafın vekalet ücretine yönelik karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairenin 08/12/2022 tarihli ve 2022/5307 E.- 2022/9323 K. sayılı onama ilamının KALDIRILMASINA, hüküm fıkrasının 7 ve 8. bendinde yer alan ifadelerin tamamen çıkartılarak yerine “7-Reddedilen maddi tazminat talepleri yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 2.550,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ... İnşaat Pazarlama A.ş. ye ödenmesine,”, “8-Reddedilen manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık Ücret Tarifesi gereğince belirlenen 100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalı ... İnşaat Pazarlama A.Ş.’ye ödenmesine,” söz ve rakamlarının yazılması suretiyle hükmün düzeltilmesine ve DÜZELTİLMİŞ BU ŞEKLİYLE ONANMASINA,
Aşağıda yazılı para cezasının davalıya yükletilmesine,
Aşağıda yazılı bakiye karar düzeltme harcının düzeltme isteyen davalıya yükletilmesine, harçtan muaf olduğundan peşin alınan karar düzeltme harcının istek halinde düzeltme isteyen davacıya iadesine,
19.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.