"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kiralananın tahliyesi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılardan ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davacının kendisine ait parseller üzerindeki otel inşaatının tamamlanması ve bu yerin on yıl müddetle kiralanması konusunda davalı kiracı 3. ... Limited Şirketi ve alt kiracı ... Tur. Yat. ve Tic. AŞ. ile 15.12.2003 tarihli kira sözleşmesi imzaladığını, sözleşme süresinin 2013 yılında sona ermesine rağmen kiralananın tahliye edilmediğini, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 347 nci maddesi gereğince kira sözleşmesinin yenilenmeyeceğinin ihtarname ile davalılara bildirildiğini ayrıca sözleşmenin 11 inci maddesine aykırı olacak şekilde hisse devri yapıldığını ileri sürerek; sözleşmenin feshi ile asıl kiracının süre bitimi, alt kiracının ise akde aykırılık nedeniyle kiralanandan tahliyesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş. vekili; alt kiracı olması nedeniyle kendisine husumet yöneltilemeyeceğini, ayrıca davanın yasal süresinde açılmadığını, yapılmak istenen pay devrinin sözleşmeye aykırılık teşkil etmediğini, zira şirketin paydaş yapısı ve işleyişinin bozulmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
2. Davalı 3. ... İnşaat Turizm ve İşletmecilik Ltd. Şti., davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; taraflar arasında düzenlenmiş bulunan kira sözleşmesinin 15.12.2003 başlangıç tarihli ve 10 yıl süreli olduğu, davacının 6098 sayılı Kanun'un 347 nci maddesine göre kira sözleşmesini sona erdirebilmesi için 10 yıllık uzama süresinin dolması gerektiği, dava tarihi itibariyle henüz bu sürenin dolmadığı, akde aykırılık nedeniyle 6098 sayılı Kanun'un 316 ncı maddesi uyarınca süre verilmediği ve şirket ortakları arasında yapılan pay devrinin akde aykırılık teşkil etmeyeceği gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; davanın reddi kararı açıklanırken sadece alt kiracı ve onun gerçek dışı beyanlarına yer verildiğini, asıl muhatabı olan davalı kiracı 3. ... İnşaat Tur. Ltd. Şti.nin davayı kabul etmesiyle açılan davada dosyanın tekemmül ettiğini, Mahkemenin davayı kabul ederek karara gitmesi gerektiğini, ayrıca davalı alt kiracı şirketin ortaklarının hisselerini sözleşmeye aykırı olarak devir ettiklerini, bu durumun ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/4 E., 2016/636 K. sayılı kararında açıkça tespit edildiğini ileri sürerek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 6098 sayılı Kanun'un 347 nci ve 316 ncı madde şartları gerçekleşmediğinden davanın reddine dair verilen kararın gerekçesi yerinde ise de, tüm dosya kapsamına göre asıl kiracı olan 3. ... İnşaat Tur. Ltd. Şti.nin dosyaya sunulan 25.04.2019 tarihli yazılı beyanı ile davayı kabul ettiği, kabul tarihinde şirket yetkilisi olarak kabul beyanında bulunan ...'un şirketin tek yetkilisi olduğu, davalı asıl kiracının kabul beyanının geçerli olup davayı sona erdiren taraf işlemlerinden olduğunu, davalı şirketin kabul beyanının dikkate alınmamış olmasının doğru olmadığı, davacı ile asıl kiracı arasındaki kira ilişkisi son bulduğunda alt kiracının kiracılığının da sona ereceği, bu halde alt kiracı ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş.nin de kiralanandan tahliyesine karar verilmesi gerektiğinden bahisle; davacının istinaf talebinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle; davalılardan 3. ... İnş.Tur. Ltd. Şti. hakkındaki davanın kabul nedeniyle kabulü ile kiralanandan tahliyesine, davalı ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş. hakkındaki davanın asıl kira ilişkisi sona erdiğinden kabulü ile kiralanandan tahliyesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalılardan ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş. vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş. vekili; davanın görevsiz Mahkemede ve eksik harç ile görüldüğünü, bu hususların kamu düzeninden olup resen değerlendirilmesi gerektiğini, davaya konu sözleşmenin yap işlet devret yöntemi ile düzenlenmiş bir eser sözleşmesi olup kira sözleşmesi olarak nitelendirilmesinin hatalı olduğunu, taraflar arasında görülen ve Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 02.12.2014 tarihli ve 2014/21559 E., 2014/28979 K. sayılı kararıyla onanarak kesinleşen ... İcra Hukuk Mahkemesinin 2013/442 E., 2014/60 K. sayılı kararına göre; davalılardan 3. ... İnş.Tur. Ltd. Şti.nin 15.12.2003 tarihli sözleşmede kiracı sıfatının bulunmadığı, bu şirketin anılan sözleşmedeki sıfatının kiraya veren olduğunun belirlendiğini, bu nedenle kabul beyanının taraf sıfatının bulunmaması nedeni ile dikkate alınmaması gerektiğini, davaya konu sözleşmede alt kiracı değil, asıl kiracı olduğunu ileri sürerek; Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kiralananın süre bitimi ve akde aykırılık nedenleri ile tahliyesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Kanun'un 347 nci ve 316 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye; taraflar arasında dava konusu sözleşmeye dayalı kira ilişkisinden kaynaklı daha önce açılıp, sonuçlanmış ve Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşmiş olan çok sayıda dava bulunmasına, İlk Derece Mahkemesince belirlenen dava değerine davalı tarafça herhangi bir itirazda bulunulmamasına, icra mahkemesi kararlarının genel mahkemelerden verilen kararlara karşı maddi anlamda kesin hüküm teşkil etmemesine, ... Sulh Hukuk Mahkemesinin 2011/4 E., 2016/636 K. sayılı kararında dava konusu yerin arsa sahibi ... tarafından 3. ... İnş.Tur. Ltd. Şti.ne, bu şirket tarafından da ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş.ye kiraya verildiği tespit edilerek, ... Turizm Yatırımları ve Tic. A.Ş.nin alt kiracı olduğunun ve sözleşmenin nispiliği ilkesi gereği asıl kiraya verenin alt kiracıya karşı akde aykırılık nedeniyle tahliye davası açamayacağı gerekçesiyle verilen husumetten ret kararının Dairemizce onandığının anlaşılmasına göre, davalı şirket vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
29.11.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.