"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 18. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki misli ile değişim davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; 13.03.2018 tarihinde aracının motorunda gelen bir ses üzerine servisi arayarak bilgi aldıklarını ve aracı servise götürmek için çekici geldiğini, bu geçen sürede aracının motorunun komple değiştiğini öğrendiğini, noterden ihtarname çektiğini, aracının değişimini talep ettiğini, bu isteğinin yerine getirilmesini istediğini ancak kendisine fark ödeyerek aracının yenileceğini söylediklerini kesinlikle fark ödemek istemediğini ileri sürerek aracın yenisi ile değiştirilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davacının ayıpla ilgili tüm dava ve talep haklarının zamanaşımına uğradığını, hak düşürücü sürenin geçtiğini, araçta imalattan kaynaklanan herhangi bir ayıp olmadığını, bedel iadesine karar verilmesinin hak ve menfaat dengesine aykırı olacağını, aksi halde ise araçtaki değer kaybının tespit ettirilmesi ve bir miktar tazminata veya semenin tenziline karar verilmesi gerektiğini savunarak davanın reddine, aksi halde aracın müvekkiline varsa tüm takyidatları kaldırılarak iadesine, dava konusu araçta kullanıma bağlı hasar varsa değer kaybının iadesine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu aracın 25.09.2017 tarihinde sıfır km olarak 271.059,60 TL bedelle satın alındığı, 29.05.2018 tarihinde otomobilin motorunun değiştirildiği, aracın arıza yaptığı kilometre dikkate alındığında arızanın beklenen bir durum olmadığı, taşıtta bakım eksikliği ve/veya kullanıcı hatasından kaynaklı arıza oluştuğuna dair herhangi bir bulgu bulunmadığı, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un (6502 sayılı Kanun) 11 inci maddesindeki seçimlik haklardan bedelsiz onarım hakkı kullanılarak aracın bedelsiz onarıldığı ve ayıbın giderildiği, anılan maddedeki seçimlik hakların yenilik doğurucu nitelikte ve tüketilen haklardan olup bu hak onarım hakkı olarak seçilip tüketildiğine göre davacının aracın misli ile değiştirilmesi yönünde diğer bir seçimlik hakkını kullanmasının yerinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; bilirkişi raporlarında, müvekkili tarafından satın alınan araçtaki arızanın alım sırasında müvekkili tarafından bilinmesinin mümkün olmadığını, arızanın kullanıcı hatası veya bakım eksikliğinden kaynaklanmadığını, taşıt üzerindeki hasarın imalattan kaynaklandığı, araçta gizli ayıp olduğu belirtilmiş olup aracın motor bloğunun tamamen yanlış üretildiğini, ortada onarım ve değişim ile giderilebilecek basit bir arızanın söz konusu olmadığını, aracın servise 13.03.2018 tarihinde çekici ile götürüldüğünü, görevlilerin aracın motorunun değişeceğini söylediklerini, müvekkilinin 24.04.2018 tarihinde ihtarname göndererek aracın motorunun değiştirilmemesini, aracın misli ile değiştirilmesini talep ettiğini, ihtarnameye rağmen 29.05.2018 tarihinde motorun değiştirildiğini, müvekkilinin seçimlik haklardan misli ile değiştirilmesi hakkını kullandığını, araçtaki ayıbın önemli olduğunu, müvekkilinin motoru değiştirilmiş bir aracı kabul etmek zorunda olmadığını, aracın kayıtlarında motor blokunun ve şasi numarasının değiştirildiği yazılmış olup aracın değerini düşürdüğünü, mahkemece maktu vekalet ücreti takdir edilmesi gerekirken nisbi vekâlet ücreti tahsil edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; aracın “0” km olarak sahibine teslim edildikten sonra, gerçekleşen arızalar nedeniyle birçok parçasının tamamen değiştirildiği, yapılan onarımlar sonucu arızaların giderilmiş olduğu ancak bu arızaların giderilmesi amacıyla aracın birçok parçası değiştirilip, böylece aracın orijinal hâlini kaybettiği gibi motorun da tamamen demonte edilerek parçalarının değiştirilmesinin gizli ayıp niteliğinde bulunduğu, arızalar giderilse bile alıcının araca duyduğu güvenin sarsılması nedeniyle araçtan beklediği yararı, konforu ve performansı sağlayamadığı, davacının araçtaki motor arızası nedeniyle uzun süre serviste kalan araç ile ilgili şikayetlerinin tam olarak çözülememesi nedeniyle davacının misli ile değişim talebinde bulunduğu, davacı tarafça değişiklik talebi iletilmesine karşın, davalı yanın bu istemi yerine getirmediği, alıcının değer düşüklüğüne ilişkin zararı giderilerek de olsa aracı bu şekilde kullanmaya zorlanamayacağı, araçtaki motor arızasının mahiyet ve maliyetine göre 6502 sayılı Kanun'un 11/3 üncü maddesi uyarınca ücretsiz onarım veya malın ayıpsız misli ile değiştirilmesinin satıcı için orantısız güçlükleri beraberinde getireceğinin ileri sürülemeyeceği, aracın misli/yenisi ile değiştirilmesini isteme koşulları gerçekleşmiş olup, mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle davacının istinaf talebinin kabulü ile kararının kaldırılmasına, yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne, dava konusu ... plakalı, ... şase numaralı ... Marka, E180 ... 2017 model aracın misli ile değiştirilmesine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; araçta imalattan kaynaklı herhangi bir açık/gizli ayıp bulunmamakta olup davacının talebi üzerine ücretsiz onarım hakkı kullanılarak aracın sorunsuz bir şekilde kendisine teslim edildiğini, davacının 6502 sayılı Kanun'un 11 inci maddesinde düzenlenen yenilik doğurucu haklardan olan ve kullanıldığında tüketilen haklardan ücretsiz onarım hakkını kullandığını, istinaf mahkemesi tarafından söz konusu mevzuattaki seçimlik hakların niteliği dikkate alınmadan sadece tüketiciyi koruma amacıyla tarafların menfaati ve hak dengesi gözetilmeden hatalı bir inceleme yapıldığını, aracın ayıpsız misli ile değişiminin yapılması için söz konusu ayıbın esaslı ve giderilemez nitelikte olması gerekirken söz konusu aracın onarımdan sonra davacı tarafından herhangi bir ihtirazi kayda ihtiyaç duyulmadan sıkıntısız bir şekilde teslim alındığını, müvekkil şirket tarafından aracın ayıpsız misli ile değişiminin taraflar arasındaki yarar dengesi arasında aşırı bir oransızlık olacağını ileri sürerek; kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, ayıplı aracın misli ile değişimi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6502 sayılı Kanun'un 8 inci ve 11 inci maddeleri
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararında; hukuki ilişkinin ve bu ilişki nedeniyle ortaya çıkan uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarının doğru şekilde belirlendiği, karara esas alınan bilirkişi raporunda, ayıbın üretimden kaynaklı gizli ayıp niteliğinde olduğunun tespit edildiği, davacının araç serviste iken 24.04.2018 tarihindeki ihtarı ile aracın yenisi ile değişimini talep ettiği ancak davalı tarafça 29.05.2018 tarihli ... emri ile aracın motorunun değiştirildiği, davacının aracın yenisi ile değişimine ilişkin seçimlik hakkını kullandığı aracın bu nedenlerle ayıpsız misli ile değişimine karar verilmesinde bir isabetsizlik olmadığı, davaya konu aracın her türlü takyidattan ari olarak davalıya iade edileceğinin anlaşılmasına göre temyiz sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye davalının temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.