"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/647 E., 2023/1441 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2022/1228 E., 2023/196 K.
Taraflar arasındaki yönetim kurulu kararının iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince taraf vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Samsun Gıda İhtisas Organize Sanayi Bölgesi Yönetim Kurulu Başkanlığınca dava konusu 1146 ada 7 nolu parselde kayıtlı taşınmazın müvekkili şirkete tahsis edildiğini, süresi içerisinde işyeri açma ve çalışma ruhsatı alınamadığını, yapılan başvuru üzerine Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Sanayi Bölgeleri Genel Müdürlüğünün 28.12.2021 tarihli kararıyla 6 aylık ek süre verildiğini, ancak bu süre içerisinde de yatırıma başlanamadığını, bunun üzerine 05.08.2022 tarihli dilekçeyle Bakanlıktan tekrar ek süre talep edildiğini, yapılan başvurunun değerlendirme süreci beklenmeksizin 09.08.2022 tarihli ve 374 sayılı OSB Yönetim Kurulu kararı ile müvekkili şirkete tahsisli 1146 ada 7 parselde kayıtlı arsa tahsisinin iptaline karar verildiğini, alınan kararın Bakanlık değerlendirmesi beklenmeksizin yetki gaspı suretiyle ve yasal mevzuata aykırı olarak alındığını ileri sürerek; kararın iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; 4562 sayılı Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu'nun (4562 sayılı Kanun) ek 3 üncü maddesinde belirlenen şartlara uyulmadığının tespiti halinde yargı kararı aranmaksızın iptalin öngörüldüğünü, müvekkilinin yatırımcının mağduriyete uğramaması adına parseldeki son durumu tespit ettirdiğini ve yasal mevzuata uymak suretiyle iptal kararı verildiğini, tahsis edilen parsellerin bir an önce yatırıma ve istihdama dönüşmesinin kanun koyucu tarafından hedeflendiğini, verilen süreler ve ek sürelerin dolmasına rağmen yapı kullanma izin belgesi alınıp yatırım taahhüdüne uygun üretime ve istihdama geçilmediğini, firmanın Bakanlıktan istediği son süre uzatma talebinin de reddedildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı şirkete yasa ve yönetmelik hükümlerinde öngörülen sürelerin tamamı kullandırıldığı gibi Bakanlık tarafından verilen ilave süre içerisinde dahi işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı başvurusunun da yapılamadığı, bu hususun gerek 17.08.2022 tarihli tespit raporu, gerekse 2022/510 D-iş sayılı tespit dosyasında alınan raporlardan anlaşıldığı gibi dava dilekçesiyle de sabit olduğu, yapılan ek süre talebinin Bakanlık tarafından reddedildiği, bu karara karşı yapılan başvuru üzerine Ankara 9. İdare Mahkemesi tarafından yürütmeyi durdurma talebinin de yerinde görülmediği, esastan verilecek kararın sonucunun beklenmesinin de gerekmediği, tahsis kararının iptalinin yerinde olduğu gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; Mahkemece arsa tahsis iptaline ilişkin davalı yönetim tarafından 09.08.2022 tarihinde alınan Yönetim Kurul Kararının yasal mevzuat hükümleri ve usulüne uygun olarak alınıp alınmadığı yolunda bir denetim yapılmadan, eksik inceleme ile karar verildiğini, karar gerekçesinin dosya kapsamına ve yasal mevzuat hükümlerine aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı vekili; Mahkemece davanın reddine karar verilmesine rağmen ihtiyati tedbirin kaldırılmamasının usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek; kararın bu yönden düzeltilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacı şirketin tahsis ve dava tarihindeki Yönetmeliklerde belirtilen sürelerde ve kendisine verilen ek sürelerde yükümlülüklerini yerine getirmemiş olduğu, bu nedenle tahsis kararının iptalinin yerinde bulunduğu, davacının ek süre talebinin Bakanlık tarafından reddedilmesi üzerine açılan davada Ankara 9. İdare Mahkemesi tarafından yürütmeyi durdurma talebinin yerinde görülmediği, ihtiyati tedbir kararının karar kesinleşinceye kadar devamında bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle, istinaf başvurularının ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaftaki sebeplerini tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, organize sanayi bölgesi içerisinde yapılan yer tahsisinin iptaline ilişkin kararının iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 4562 sayılı Kanun'un ''Arsa Tahsisleri'' kenar başlıklı 18 nci maddesi,
2. 02.02.2019 tarihli 30624 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği'nin 60 ncı maddesi.
3.Değerlendirme
Dosyadaki bilgi ve belgelerden; dava konusu 1146 ada 7 parselin 02.02.2010 tarihinde davacıya bedelsiz olarak tahsis edildiği, söz konusu tahsisin 24.12.2014 tarihinde kısmen bedelsiz tahsise çevrildiği, yönetmelik hükümlerindeki yapı ruhsatı alınması için gerekli 1 yıllık süre geçtikten sonra 10.08.2015 tarihinde yapı ruhsatının alındığı, ruhsatın geçerlilik süresinin dolması sebebiyle 10.08.2017 tarihinde yeni ruhsat verildiği, 02.02.2019 tarihinde yayınlanan Yönetmelik'in geçici 6 ncı maddesindeki "Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce yapı ruhsatını almış olup, 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (b) bendi ile ikinci fıkrasının (b) bendinde belirtilen sürelerde işyeri açma ve çalışma ruhsatı almayan ve arsa tahsisleri iptal edilmeyen katılımcılar için bu süreler, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren katılımcının 3 ay içinde OSB yönetimine başvurması ile yeniden başlar. Ayrıca OSB tüzel kişiliği en geç 1 ay içinde bu durumdaki tüm katılımcılarını bu konuda bilgilendirmek zorundadır." hükmü gereği ve yapılan başvuru üzerine 30.01.2019 tarihinde 2 yıllık ek süre verildiği, inşaatın %80 seviyesinde gerçekleştiği, iş yeri açma ve çalıştırma ruhsatı alma aşamasına gelmediği, diğer bir anlatımla verilen bu süre içerisinde de Yönetmelik hükümlerine uygun olarak iş yerinin tamamlanıp faaliyete geçirilmediği, bu nedenle 17.09.2021 tarihli ve 330 sayılı Yönetim Kurulu kararı ile tahsisin iptaline karar verildiği, bu kararın iptali için açılan davanın yargılaması sırasında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının 6 aylık ek süre verilmesinin uygun görüldüğüne ilişkin kararı üzerine davalı tarafından 03.01.2022 tarihli ve 348 sayılı karar ile davacı tarafa 6 aylık ek süre verildiği, süre sonunda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı alınması için başvuru yapılmaması sebebiyle bu kez davaya konu 09.08.2022 tarihli ve 374 sayılı karar ile tahsisin iptaline karar verildiği, davacı tarafından Bakanlıktan talep edilen ilave sürenin reddine ilişkin kararın iptali yürütmeyi durdurma talebiyle açılan davanın görüldüğü İdare Mahkemesinin 05.01.2023 tarihli kararıyla yürütmenin durdurulması talebinin reddedildiği, 4562 sayılı Kanun ve Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliğinde İdareye 2 yıla kadar ek süre verilmesi konusunda taktir yetkisi tanındığı, Bakanlıkça bu yetkinin bir kez 6 aylık süre vermek şeklinde kullanıldığının dosya kapsamı itibariyle sabit olduğu, davacı şirkete ilgili mevzuat hükümlerinde öngörülen sürelerin tamamının kullandırıldığı, Bakanlık tarafından verilen ilave süre içerisinde dahi işyeri açma ve çalıştırma ruhsatı başvurusunun yapılmadığı anlaşılmakla, davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
25.04.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.