"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/508 E., 2023/2583 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 21. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/368 E., 2021/467 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında taraflar arasında 03.09.2008 tarihli arsa ve tesis karşılığı konut yapım sözleşmesi imzalandığını, ... mahallesi ... sokak numara 6 ve 6/A Mamak Ankara adresinde bulunan taşınmazı imalat edilecek konutlardan çekiliş ile 100 m² konut alınması amacıyla davalı Belediyeye devrettiğini, davacı tarafından davalıya karşı enkaz bedelinin eksik ödenmesinden kaynaklı olarak 19.935,00 TL'nin tahsili amacıyla Ankara 19. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2013/201 Esas sayılı dosyası üzerinden dava açıldığını, davanın kabul edildiğini ve bedelin müvekkiline ödendiğini, bu nedenle 18.11.2020 tarihinde sözleşmenin tek taraflı olarak İdare tarafından feshedildiğini, bu durumun hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek, 03.09.2008 tarihli Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde arsa ve tesis karşılığı konut yapım sözleşmesinin feshinin haksızlığının tespiti ile sözleşmenin ayakta olduğunun belirlenmesine, aksi halde sözleşmenin gelişen şartlara uyarlanmasına karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; davanın idare mahkemesinde görülmesi gerektiğini, taraflar arasında imzalanan sözleşmeye aykırı olarak davacının Kıymet Takdir Komisyonunca belirlenen bina ve muhtesat bedelinin tümünü tahsil etmek için dava açtığını, dava sonucunda Mahkemece, kendisine bina ve muhdesat bedelinin tamamının ödenmesine karar verilen davacı ile imzalanan sözleşmenin, davalı İdarece feshedilmesinde hukuka aykırılık bulunmadığını, tapu tahsis belgeli konut için davacıya tesis bedeli ödenerek, tapu tahsis belgeli konut ve buna dayalı tüm hakların İdarece satın alındığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davacının sözleşmedeki tüm borçlarını süresinde ifa ettiği ve taraflar arasındaki Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projesi Tapu Tahsis Belgeli Tesis Karşılığı Konut Sözleşmesinin davalı ... tarafından tek taraflı olarak fesih edilmesinde davacı hak sahibine yüklenebilecek bir kusurun olmadığı anlaşıldığından, davanın kabulüyle, taraflar arasında yapılan 03.09.2008 tarihli Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesi çerçevesinde arsa ve tesis karşılığı konut yapım sözleşmesinin feshinin haksızlığının ve sözleşmenin ayakta olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davanın idari yargıda görülmesi gerektiğini, davacının idare ile uzlaşmaya gelmediğini, sözleşmeye aykırı davranarak dava açtığını, bu nedenle fesihte bir hukuka aykırılık bulunmadığını, sözleşmede konut teslimine ilişkin bir hüküm bulunmadığını, davacının açtığı dava sonucunda tüm yapı bedelinin kendisine ödendiği belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davada kamu hukukundan kaynaklanan ve idari yargıda görülmesi gereken idari bir işlem veya hizmetin söz konusu olmaması nedeniyle, taraflar arasındaki uyuşmazlığa özel hukuk hükümlerinin uygulanması gerektiği, bu nedenle davada görevli mahkemenin de adli yargı mahkemeleri olduğu, davalı tarafından, davacının yargı yoluna giderek yapı bedelini alması nedeniyle sözleşmeye aykırı davrandığına ilişkin gerekçeye dayanılmasının haksız olması, davacının yükümlülüklerini yerine getirmiş olması, davacı tarafından sözleşmedeki taahhüde aykırı açıldığı bildirilen davada takdirin yargı erklerine ait olması ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davali vekili, istinaf başvuru dilekçesinde bildirdiği sebepleri tekrar ederek, kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, Yeni Mamak Kentsel Dönüşüm Projesi kapsamında taraflar arasında imzalanan sözleşmenin haksız olarak feshedildiğinin tespiti ile sözleşmenin halen yürürlüktü olduğuna karar verilmesi istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 123 ve devamı maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyizen incelenen kararın, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre, taraflar arasında davacıya ait taşınmazın davalıya devri ve belirlenen eksik bedelin ödenmesi karşılığında davalı tarafından yapılacak konutlardan 1 adet dairenin davacıya verileceğine dair sözleşme imzalandığı, davacı tarafından arsa devrinin davalı kuruma yapıldığı, taraflar arasında imzalanan sözleşmenin Türk Borçlar Kanunu'nun 123 ve devamı maddelerinde düzenlenen karşılıklı borç yükleyen sözleşme niteliğinde olduğu, sözleşme uyarınca davacının taşınmazını davalı Belediyeye devrettiği ve belirlenen bakiye bedeli ödemek suretiyle üzerine düşen yükümlülüklerini yerine getirdiği, davalı taraf davacının sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle sözleşmenin feshedildiğini savunmuş ise de davacının dava açmasının salt sözmeye aykırılık oluşturmayacağı anlaşıldığından, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan hükmün onanmasına karar verilmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
26.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.