"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1477 E., 2022/2171 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 17. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/320 E., 2021/99 K.
Taraflar arasındaki kurum işleminin iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince, davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun kabulü ile yeniden esas hakkında davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düsünüldü:
I. DAVA
Davacı; eczane sahibi olduğunu, davalı kurum tarafından gönderilen yazıyla eczanelerden ilaç teminine ilişkin protokolün 5.1 ... maddesi uyarınca sözleşmenin bir aylık süre sonunda feshedileceğinin bildirildiğini, söz konusu işlemin hukuka aykırı olduğunu, herhangi bir gerekçe gösterilmeden ve savunma hakkı tanınmadan, işlem tesis edildiğini, taraflar arasındaki protokolün genel işlem şartlarını taşıdığını, sözleşmenin feshine ilişkin maddenin yazılmamış sayıldığından aleyhe sonuç doğurmayacağını ileri sürerek; sözleşmenin feshi işleminin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; kuruma yapılan bildirim nedeniyle terör örgütüne bağlantısı bulunduğu belirtilen davacının sözleşmesinin feshedildiğini, medula erişimin iptal edildiğini, ödemelerinin durdurulduğunu, protokolün 5.1 ... maddesi kapsamında 28.02.2018 tarihli yazı ile sözleşmenin bir aylık süre sonunda feshedileceğinin bildirildiğini, sözleşmeden ... fesih hakkının kullanıldığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. Kırıkkale 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 04.10.2018 tarihli ve 2018/112 E., 2018/669 K sayılı kararıyla; uyuşmazlığın idari yargıda görülmesi gerektiği gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
2. Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 20.12.2018 tarihli ve 2018/3402 E., 2018/2387 K. sayılı kararıyla; sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlık bulunduğundan adli yargının görevli olduğu gerekçesiyle, kararın kaldırılmasına ve dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
3. Kırıkkale 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 21.02.2019 tarihli ve 2018/403 E., 2019/79 K sayılı kararıyla; Ankara Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesiyle mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiş, kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesinin 20.12.2018 tarihli ve 2018/3402 E., 2018/2387 K. sayılı kararıyla; davacının başvurusu esastan reddedilmiştir.
4. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; bilirkişi kurulu raporlarında belirtildiği üzere, davacı ve davalı taraf arasında düzenlenen Sosyal Güvenlik Kurumu Kapsamındaki Kişilerin Türk Eczacıları Birliği Üyesi Eczanelerden İlaç Teminine İlişkin Protokolün 5.1.1 ... maddesinde, "Taraflar 1 ay önceden yazılı bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi her zaman feshedebilir" düzenlemesinin bulunduğu, davalı tarafça, protokolün, davacı asil hakkında, ülkenin iç ve dış güvenliğini tehdit eden terör örgütleri ile bağlantısının bulunması, gözaltına alındığı, adli kontrol şartı ile ... bırakılması nedeniyle feshedildiği, belirtilen protokolün, davacının da üyesi olduğu Türk Eczacılar Birliği ile SGK Başkanlığı arasında yürütülen görüşmeler sonucunda düzenlendiği, protokol hükümlerinin karşılıklı olarak tartışılıp değerlendirildiği, tarafların bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilecekleri, protokolün feshine ilişkin olarak yapılan işlemin mevzuata ve protokole uygun olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; taraflar arasındaki protokolün müzakere edilmediğini, geçersiz olan genel işlem şartları taşıdığını, rızaya dayanan irade beyanı bulunmadığını, fesih maddesinin yazılmamış sayıldığından yok hükmünde olduğunu, sözleşmenin feshi için haklı sebebin varlığının aranması gerektiğini, gerekçe gösterilmeden ve savunma hakkı tanınmadan sözleşmenin feshediliğini ileri sürerek, mahkeme kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı tarafından gönderilen ihtar niteliğindeki fesih yazısı içeriği incelendiğinde, sözleşmenin bu yazının gönderilmesinden 1 ay sonra feshedileceğinin davacıya bildirildiği, eldeki davanın ise henüz fesih gerçekleşmeden 13.03.2018 tarihinde açıldığı, dava tarihi itibariyle henüz fesih işleminin gerçekleşmediği, ortada iptali istenebilecek bir fesih işleminin bulunmadığı, ne var ki fesih işleminden önce davalı kurumca da kabul edildiği üzere davacı eczanenin medula sisteminin kapatıldığı, dava dilekçesinde bahsedilen mağduriyetin sistemin kapatılması ve fesih işleminden kaynaklandığı, davacının sistemin kapatılmasına yönelikte muarazanın men'i ve işlem iptali talebinde bulunduğunun kabulü gerektiği, davacının medula ekranının kapatılmasının dayanağı olarak OHAL KHK’ları gösterilmiş ise de eczanelerin kapatılması veya medula ekranlarının kapatılmasına ilişkin bir düzenleme yer almadığı, ilgili mevzuatta yer ... hükümlerde de eczacının sözleşmesi feshedilmeden ekranının kapatılmasına ilişkin bir düzenleme bulunmadığı, ekranın kapatılmasının haksız olduğu gerekçesiyle, davacının istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden esas hakkında davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; taleple bağlılık ilkesine aykırı karar verildiğini, dava dilekçesi ve istinaf dilekçesinde fesih işleminin iptalinin talep edildiği, gerekçede belirtilen medula sisteminin kapatılmasının dava konusu edilmediğini, sözleşmenin feshinde hukuka aykırı yön bulunmadığını, protokolün 5.1 ... maddesine göre fesih işlemi gerçekleştirildiğini, davacı hakkında terör bağlantısı soruşturması yürütüldüğünü ileri sürerek, kararının bozulmasını talep etmistir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, taraflar arasındaki sözleşmenin feshine ilişkin işleminin iptali istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 19/1 ... maddesi; ''Bir sözleşmenin türünün ve içeriğinin belirlenmesinde ve yorumlanmasında, tarafların yanlışlıkla veya ... amaçlarını gizlemek için kullandıkları sözcüklere bakılmaksızın, ... ve ortak iradeleri esas alınır.
''
2. 6098 Sayılı Kanun'un 26 ncı maddesi; ''Taraflar, bir sözleşmenin içeriğini kanunda öngörülen sınırlar içinde özgürce belirleyebilirler.
'' şeklindedir.
3. Dairece verilen 16.12.2021 tarihli ve 2021/2586 E., 2021/13093 K. sayılı kararda; "... Her ne kadar Kurumca, davacının MEDULA ekranının kapatılmasının dayanağı olarak 667 ve 668 sayılı OHAL KHK’ları gösterilmişse de, bu KHK’larda eczanelerin kapatılması veya MEDULA ekranlarının kapatılmasına ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır. Aynı şekilde taraflar arasında düzenlenen protokol hükümleri, SUT, 5510 sayılı yasa ve ilgili mevzuatta yer ... hükümlerde de eczacının sözleşmesi feshedilmeden MEDULA ekranının kapatılmasına ilişkin bir düzenleme yer almamaktadır. Tüm bu nedenlerle Kurumun 20/10/2016 tarihinde davacının MEDULA ekranını kapatması haksız olup davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, hükmün bozulmasını gerektirmiştir. " gerekçesiyle karar verilmiştir.
3. Değerlendirme
Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirmesi ile yukarıda yer verilen hukuk kurallarına, dava şartlarına, 667 ve 668 sayılı OHAL KHK hükümlerinde eczanelerin kapatılması veya medula ekranlarının kapatılmasına ilişkin bir düzenleme yer almadığının, aynı şekilde taraflar arasında düzenlenen protokol hükümleri, SUT, 5510 sayılı yasa ve ilgili mevzuatta yer ... hükümlerde de eczacının sözleşmesi feshedilmese de medula ekranının kapatılmasına ilişkin bir düzenleme bulunmadığının, sözleşmenin feshine ilişkin işlemin kazanılmış hak oluşturmayacağının belirlenmiş olmasına, kararda belirtilen gerekçelere göre, davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun bulunan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.09.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.