"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/693 E., 2020/281 K.
DAVA TARİHİ : 27.12.2013
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, Mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... Devlet Hastanesi bahçesinde bulunan yapının, ihale sonucu imzalanan 27.06.2012 tarihli "Tahsisli Taşınmazlardaki Ticari Amaçla Kullanılacak Yerlere Ait Kira Sözleşmesi" ile 6 ay süre ve toplam 47.001,00 TL bedelle büfe, kantin ve ... ocağı olarak işletilmek üzere kiraya verildiğini, sözleşmenin 13 üncü maddesinde kiracının kira süresinin bitiminde kiralananı derhal tahliye etmek zorunda olduğunun, 17 nci maddesinde ise sözleşmesinin sona ermesi halinde taşınmaz idareye teslim edilmezse geçen her gün için cari yıl kira bedelinin yüzde biri oranında cezanın itirazsız olarak ödeneceğinin öngörüldüğünü, şartnamede de bu yönde hüküm bulunduğunu ancak davalı kiracının kiralananı zamanında tahliye etmemesi nedeniyle 02.04.2013 tarihinde 60.230,94 TL ecrimisil bedeli tahakkuk ettirildiğini iddia ederek; fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, 60.230,94 TL ecrimisil alacağının davalıdan tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; süre sonunda davalının taşınmazı teslim etmek istediğini ancak idarenin talebi üzerine kiralananı çalıştırmaya devam ettiğini, gönderilen ilk ihtar olan 11.03.2013 tarihli ihtarda tahliye talebi bulunmayıp yalnızca kullanım sebebiyle belli bir bedelin ödenmesinin talep edildiğini, ilk tahliye ihtarının 12.04.2013 tarihinde yeni ihale yapıldıktan sonra gönderildiğini, bu tarihte kantini tahliye ettiğini, ecrimisil talep edilen dönemler ve bedellerin neye göre hesaplandığının belli olmadığını, kira bedelinin sözleşmeye göre artışın yapılacağı ayda yayımlanan ÜFE oranı üzerinden arttırılması suretiyle bulunması gerektiğini, kiracı aleyhine cezai şart düzenlenemeyeceğini, ayrıca Mahkemece cezai şartın resen aşırı olup olmadığının değerlendirilmesi gerektiğini, davacının iyi niyetli olmadığını, yeni ihale dönemi kira bedeli üzerinden tazminat hesabı yapılmasının hakkaniyete ve yasaya aykırı olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Davanın açıldığı ... 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 25.12.2014 tarihli ve 2013/17 E., 2014/566 K. sayılı kararıyla; davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairece verilen 19.04.2017 tarihli ve 2017/1982 E., 2017/5614 K. sayılı kararla, uyuşmazlığa bakmaya görevli Mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olduğundan bahisle, karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Davanın açıldığı Mahkemece verilen görevsizlik kararının kesinleşmesi üzerine dosyanın gönderildiği Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 27.06.2012 tarihli ve 01.07.2012-31.12.2012 arası dönemi kapsayan kira sözleşmesinin 15 inci maddesi ve şartnamenin özel şartlar bölümünde yer alan 21 inci maddesine göre; kiracının kira süresi sonunda işletme hakkı verilen yeri herhangi bir tebligata gerek kalmaksızın teslim aldığı şekilde idareye teslim etmek zorunda olduğu, aksi halde 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu'nun (2886 sayılı Kanun) 75 inci maddesi uyarınca kiralanan yerin tahliye edileceği, sunulan resmi belgelerde tahliye tarihinin 03.05.2013 tarihi olduğu, davalı tarafça sözleşme hükmüne göre taşınmazın tahliye tarihini ispatlamaya yönelik herhangi bir yazılı belge sunulmadığı, kiralananı kullanmaya devam eden davalının ecrimisil alacağından sorumlu olduğu, kira sözleşmesinde sürenin sona ermesi veya sözleşmenin feshi halinde taşınmazın idareye teslim edilmemesi durumunda idareye her geçen gün için cari yıl kira bedelinin %1 i oranında ceza ödeneceğinin açıkça düzenlendiği, davalı tacir olduğundan sözleşme hükmünün geçerli olduğunu, bozma öncesi Mahkemece aldırılan bilirkişi raporundaki hesaplama doğru olduğundan usul ekonomisi uyarınca yeniden bilirkişi raporu aldırılmasına gerek duyulmadığı gerekçesiyle; davanın kabulüne, 60.230,97 TL'nin davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; ön inceleme yapılmasızın karar verildiğini, delil bildirmek üzere süre verilmediğini, sulhe teşvik yapılmadığını, rapora itirazlarının değerlendirilmediğini, bedelin sözleşme hükmü uyarınca tespit edilmesi gerektiğini, davalının tacir olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, cezai şart alacağı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 2886 sayılı Kanun'un 75 inci maddesi
2. Dairemizin benzer bir uyuşmazlık hakkında verdiği 17.01.2023 tarihli ve 2022/8256 E., 2023/37 K. sayılı ilamı
3. Değerlendirme
Kiralananın 2886 sayılı Kanun uyarınca ihale ile kiraya verilmesi halinde, kira sözleşmesi öngörülen süre sonunda sona erecek olup, aynı Kanun'un 1 inci maddesi uyarınca yeni bir sözleşme yapılmadıkça kiracı fuzuli şagil kabul edilir. Davaya konu sözleşmede, süre bitiminden sonra sözleşmenin sona ermesine rağmen idareye tesliminde gecikilmesi nedeniyle her geçen gün için cari yıl kira bedelinin %1 oranında cezai şartla ecrimisil alınacağına dair hüküm tarafları bağlar. Mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda, hesaplamanın sözleşmenin bu hükmü doğrultusunda yapıldığının ve Yargıtay denetimine elverişli olduğunun anlaşılmasına göre; davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Mahkeme kararının 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 sayılı Kanun) 439 uncu maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye temyiz harcının temyiz edene yükletilmesine,
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı Kanun'un 440 ıncı maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
02.10.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.