"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 13. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/379 E., 2023/1986 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/314 E., 2021/335 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; davalının Emniyet Genel Müdürlüğü kadrosunda görevli iken yurt dışına eğitime gönderildiğini ve eğitimini yasal süresi içerisinde tamamlamadan yurda döndüğünden kendisine borcun çıkartıldığını belirterek, 168.233,74 TL ABD Dolarının (dava tarihi itibari ile karşılığı olan 460.556,69 TL'nin) ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; müvekkilinin Malatya Polis Meslek Yüksekokulu bünyesinde 3. Sınıf Emniyet Müdürü olarak görev yaptığını, hiçbir disiplin cezası almadığını, defalarca taltif ve takdirlerle ödüllendirildiğini, sicili başarılarla dolu bir personel olduğunu, 2006-2007 yılları arasında yüksek lisans yaptığını, müvekkilinin 2007 yılından sonra doktora eğitimine devam ettiğini, söz konusu yönetmelik hükümleri gereğince de kendisine doktora için 3 yıllık süre tanınan müvekkilinin 2010 yılında bir yıl süre uzatımı talep ettiğini, ancak davacı idarenin müvekkilinin ABD'de bulunduğu 4 seneyi sanki doktora eğitimi için harcadığını düşünerek mevzuatta tanınan bir yıl daha finanse hakkını vermediğini, müvekkilinin halen muvazzaf olduğunu ve mecburi hizmetini hakkıyla ifa ettiğini, müvekkilinin kanuni dayanak olmaksızın başarısız sayılıp hem mecburi hizmetinden hem de tazminat yükümlülüğünden bahsetmenin mümkün olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İlk Derece Mahkemesinin 20.11.2018 tarihli ve 2015/548 E., 2018/1000 K. sayılı kararıyla; davalının diplomasını eğitim süresi sonunda davacı Kuruma sunmamasının yurt dışı eğitim masraflarının geri ödenmesini gerektirir başarısızlık hali olarak kabul edilmesini mümkün kılmadığı, davacı idarenin Kanun ve Yönetmelik hükümleri ile belirlenmeyen bir hususta personelinden taahhüt almakla yasal boşluğu doldurulamayacağı, davacı Kurum yönünden yurt dışı eğitim masraflarının tahsil şartlarının oluşmadığı, davalı personel tarafından imzalanan yüklenme senedinin ise davalının iki yıllık master eğitimi için yapıldığı ve davalının da master programını başarı ile tamamladığı, doktora eğitimi için alınmış bir yüklenme senendinin olmadığı gerekçesiyle; davanın reddine dair verilen karar, davacı vekilince süresinde istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin 01.10.2020 tarihli ve 2019/666 E., 2020/1136 K. sayılı kararıyla, davalının master eğitimi bittikten sonra doktora eğitimine devam etmesi için davacı Bakanlığın oluru olup olmadığı ile ilgili belgeler celbedikten sonra mali müşavir ve emekli Sayıştay denetçisinin de içinde bulunduğu, üç kişilik bilirkişi heyetinden davalının imzalamış olduğu, yüklenme senedi hükümleri çerçevesinde tarafların iddia ve savunmalarını irdeleyen taraf ve yargı denetimine açık ayrıntılı, gerekçeli rapor alınarak değerlendirilip sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik inceleme ve araştırmaya dayalı olarak karar verilmesinin doğru olmadığı gerekçesiyle; istinaf başvurusunun kabulü ile, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın yeniden yargılama yapılması için Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
2. İlk Derece Mahkemesinin ilam başlığında tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalının eğitim süresinin sonunda görevine başladığı, mecburi hizmetinin halen devam ettiği, görevinden ayrılma ya da bir ceza ile görevine son verilme durumu olmadığı gibi davalının diplomasını eğitim süresi sonunda davacı idareye sunmamasının yurt dışı eğitim masraflarının geri ödenmesini gerektirir başarısızlık hali olarak kabul edilmesini mümkün kılmadığı, yurt dışı eğitim masraflarının tahsil şartlarının oluşmadığı, davalı personel tarafından imzalanan yüklenme senedinin ise iki yıllık master eğitimi için yapıldığı ve master programının başarı ile tamamlandığı, doktora eğitimi için alınmış bir yüklenme senedinin olmadığı gerekçesiyle, davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili; Mahkemenin dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarını dikkate alınmadığını, davalının ülkeye dönüş tarihi olan 14.08.2010 tarihinden itibaren de doktora diplomasını teslim etmediği, davalıya 168.233,74 USD borç çıkarıldığını, kimsenin kendi kusurundan yararlanamayacağı ilkesi gereğince davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek; kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 05.07.2021 tarihli bilirkişi raporu esas alınarak taahhüt senedinde davalının yurt dışında bulunduğu sürenin iki katı kadar mecburi hizmetle yükümlü olduğu, bu yükümlülüğü yerine getirmeme hallerinin düzenlendiği, fakat başarısızlık hali olarak kabul edilecek bir düzenlemeye yer verilmediği gerekçesiyle, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı, süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf sebeplerini tekrarlayarak, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, yurt dışına eğitim için gönderilen davalı personelin eğitimini tamamlayamadığı iddiası olması nedeniyle yapılan eğitim giderlerinin istirdadı istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun (657 sayılı Kanun) ''Bilgilerini artırmak üzere dış memleketlere gönderilme'' başlıklı 78 inci maddesi,
2. 657 sayılı Kanun'un ''Yurt dışı Eğitim Masraflarının Tahsili'' başlıklı Ek 34 üncü maddesi,
3. 01.02.1974 tarihli Yetiştirilmek Amacıyla Yurt dışına Gönderilecek Devlet Memurları Hakkında Yönetmelik'in "Program süresi ve süre uzatımı" başlıklı 11 inci maddesi,
4. Aynı Yönetmeliğin "Geri çağrılma" başlıklı 23 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan kararda belirtilen gerekçeye, davalının eğitim süresinin sonunda görevine başladığı, mecburi hizmetinin devam ettiği, görevinden ayrılma ya da bir ceza ile görevine son verilme durumunun olmamasına, Yönetmelik'in 23 üncü maddesinde düzenlenen hallerle de davalının eğitiminden geri çağrılmadığı, davalı personel tarafından imzalanan yüklenme senedinin iki yıllık master eğitimi için yapıldığı ve davalının da master programını başarı ile tamamladığı, doktora eğitimi için alınmış bir yüklenme senendinin olmadığı, davacının dava konusu ödemeleri taahhüt senedinin 6. ve 7. maddelerine göre talep edemeyeceği, 23.07.2014 tarihli Spalding Üniversitesi tarafından davalı Kuruma göre gönderilen mail yazısına göre doktora çalışmalarını tamamlamak üzere iyi durumda olduğunun anlaşılmasına göre, davacı vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile kararın onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.