"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
KARAR : Esastan red
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çorlu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Kararın davacı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usûl eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde; Tekirdağ ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 414 ada 200 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini istemine ilişkindir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; satın alma usûlünün gerekleri yerine getirilmeden davanın açıldığını, kamulaştırma işleminin iptali için Tekirdağ 1. İdare Mahkemesinin 2020/299 Esas sayılı dosyası dava açıldığı, maden sahası olarak alınan kamulaştırma kararının Anayasa ve kanunlara aykırı olduğu, dava konusu taşınmaz üzerinde ... Yapı ve San. Tic. A.Ş.'nin maden ruhsatı ile madencilik faaliyetinde bulunduğundan adı geçen şirkete davanın ihbar edilmesini, idare mahkemesi kararının bekletici mesele yapılarak usûl ve yasaya aykırı davanın reddine hükmedilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dosya içeriği ve kamulaştırma işlemine aykırı olarak davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin usûl ve yasaya aykırı olduğunu ve resen gözetilecek nedenlerle kararın kaldırılması gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen karar ile davacı idare tarafından açılan kamulaştırma bedelinin tespiti ve tescil davasının yargılaması devam ederken Tekirdağ 1. İdare Mahkemesinin 2020/299 Esas, 2020/920 Karar sayılı kararı ile taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin 09.01.2020 tarihli kamu yararı ve kamulaştırma kararı iptal edildiğinden konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair mahkeme kararında usûl ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığından davacı idare vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde belirtilen iddialar yanında, davanın konusuz kalmasını gerektirecek hukukî durumun gerçekleşmediğini, davalıların tümü hakkında kesinleşmiş bir idare mahkemesi kararı bulunup bulunmadığının araştırılması gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, dava konusu taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin kamu yararı ve kamulaştırma kararının idare mahkemesi kararı ile iptal edilmesi nedeniyle davanın konusuz kalıp kalmayacağına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun’un (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu Tekirdağ ili, Çorlu ilçesi, Hatip Mahallesi 414 ada 200 parsel sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın yol olarak tapudan terkini istemi ile açılan davanın yargılaması sırasında davalılar tarafından davacı idare aleyhine 09.01.2020 tarihli ve 2020/10 sayılı kamu yararı kararının iptali istemi ile Tekirdağ 1. İdare Mahkemesinin 2020/299 esasında açılan davanın yapılan yargılaması sonucunda verilen 22.09.2020 tarihli ve 2020/920 karar sayılı kararı ile taşınmazın kamulaştırılmasına ilişkin kamulaştırma işleminin iptaline karar verildiği, verilen kararın istinaf incelemesinden geçerek 14.01.2021 tarihinde kesinleştiği anlaşıldığından konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına dair mahkeme kararında usûl ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmıştır.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukukî ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usûl ve kanuna uygun olup, taraf vekillerince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddiyle usûl ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun’un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davacı idare harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 09.01.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.