"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar vekilince temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, gerekli şartları taşıdığı anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verilmiştir.
Davacılar vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasının istenilmesi üzerine, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 30.05.2023 günü tayin edilerek taraflara tebligat gönderilmiştir.
Duruşma günü davacılar ve davalı idare vekilleri duruşmaya katılmadıklarından incelemenin evrak üzerinden yapılmasına karar verilmiştir.
Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; dava konusu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 4520 ada 48 parsel sayılı taşınmazın geldisi 570 ada 3 parsel ve 556 ada 2 parsele ilişkin davanın ... Kadastro Mahkemesinin 2003/27 Esas, 2004/19 Karar sayılı kararı ile müvekkilleri lehine sonuçlandığını, davalı idare tarafından taşınmazın toplam 89034 m²lik kısmına kamulaştırma yapılmaksızın fiilen yol yapılmak suretiyle el atıldığından taşınmazın bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazla ilgili olarak Antalya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2006/367 Esas, 2008/141 Karar sayılı dosyasında açılan kamulaştırmasız el atma davasının reddine karar verildiğini ve kesinleştiğini, dava konusu parselin geldisi 570 ada 3 parsele ilişkin Antalya çevreyolu kısmından ... Bulvarı yol inşaatı ve emniyet sahası tesisi amacıyla 21.04.1964 tarihli ve 1964/277 sayılı kamu yararı kararı gereğince 47459 m²lik kısmının 47.459 TL bedelle ve 21.04.969 tarihli ve 1969/61 sayılı kamu yararı kararı gereğince 39771 m²lik kısmının 7.542 TL bedelle kamulaştırılmış bulunduğunu, kamulaştırma tebliğ evrakı, gazete ilanları, mahalli ilanlar mevcut olup kamulaştırma evrakının Kadastro Mahkemesinde görülen mülkiyet ihtilafı davasının taraflarına noterlik aracılığı ile tebliğ edilmiş olduğunu, usulüne uygun olarak yapılmış ve kesinleşmiş kamulaştırma işlemi bulunduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 19.03.2012 tarihli ve 2011/329 Esas, 2012/85 Karar sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin 19.03.2012 tarihli ve 2011/329 Esas, 2012/85 sayılı kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 04.03.2014 tarihli ve 2014/90 Esas, 2014/3795 Karar sayılı ilâmı ile kararın onanmasına karar verilmiştir.
3. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 04.03.2014 tarihli ve 2014/90 Esas, 2014/3795 Karar sayılı kararı süresi içinde davacılar vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
4. Yargıtay (Kapatılan) 18. Hukuk Dairesinin 24.11.2015 tarihli ve 2015/9489 Esas, 2015/16902 Karar sayılı ilâmı ile onama ilâmının kaldırılmasına karar verildikten sonra; davaya konu uyuşmazlığın çözümüne yönelik olarak, dosyada örnekleri bulunan tüm kararlara ait dosyalar ile kamulaştırma evrakı asıllarının veya onaylı örneklerinin etraflıca araştırılarak dava konusu taşınmaza ait tapu kayıtlarının tüm geldi ve gittileri ile tedavülleri ile birlikte getirilmesi, bu kayıtlarda geçen Mahkeme dosyalarının aslı ya da onaylı örneklerinin araştırılıp getirtilerek dosya içerisine alınması; Kadastro Mahkemesine ait 2003/27 Esas, 2004/19 Karar sayılı dosyanın asılları veya onaylı örneklerinin ve kesinleşen bu karara karşı haricen yapılan inceleme ile yargılamanın yenilenmesi talebi ile açılan, Antalya Kadastro Mahkemesinin 2011/1282 Esas sayılı dosyası üzerinden yargılamasının devam ettiği anlaşılan işbu dosyanın da getirtilerek taraflarının kim olduğu tespit edilip eldeki bu dosya açısından bekletici mesele yapılıp yapılmayacağının değerlendirilmesi ve kadastro dosyaları içerisinde kamulaştırma evrakının yer alıp almadığının araştırılması, davaya konu taşınmazın kamulaştırılmasına dair tüm bilgi ve belgeler ilgili idarelerden getirilerek kamulaştırma tarihindeki malik veya mirasçılara usulüne uygun kamulaştırma evrakının tebliğ edilip edilmediği, kamulaştırma bedelinin kayıtsız ve şartsız olarak malik veya mirasçılar adına bankaya depo edilip edilmediği ve davacılara veya murislerine kamulaştırma bedelinin ödenip ödenmediği, bahse konu kamulaştırma kararlarına karşı, davacıları veya murisleri tarafından bedel artırım davası açılıp açılmadığının ayrıntılı olarak araştırılarak, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na uygun olarak yapılmış bir kamulaştırma işlemi olup olmadığı tespit edilerek mahalinde usulüne uygun oluşturulmuş bilirkişi heyeti ile keşif yapılarak mahkeme gözlemi de tutanağa geçirilmek suretiyle tüm kamulaştırma planı, harita ve krokileri mahaline uygulanmak suretiyle, kamulaştırmanın kapsam ve alanı belirlendikten sonra, el konulduğu iddia edilen yerin kamulaştırılan yerle aynı yer olup olmadığı krokiye bağlanarak tespit edilip bilirkişiden alınacak ayrıntılı rapor ve yukarıda açıklanan tüm bilgi ve belgeler ile davaya konu taşınmazın diğer paydaşları tarafından açılan ve Mahkemece verilen direnme kararı üzerine Yargıtay Hukuk Genel Kurulu tarafından incelenen, 05.10.2011 tarihli ve 2011/5-452 Esas, 2011/590 Karar sayılı ilâmı ve temyiz incelemesi sırasında davacılar tarafından temyiz dilekçesine eklenen Antalya 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2012/111 Esas sayılı dosyasının yapılan yargılaması sonucunda mahallinde yapılan keşif sonucu dosya arasına alınan emekli Kadastro Müdürü Şahin Karagöz tarafından hazırlanan fen bilirkişisi raporu ve krokileri de değerlendirme sırasında dikkate alınarak tüm bilgi ve belgeler birlikte değerlendirilmek suretiyle oluşacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, kayyım huzuru ile yapılan kamulaştırma geçerli kabul edilmek suretiyle eksik inceleme ve yerinde olmayan gerekçe ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması doğru bulunmadığı gerekçesiyle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile bozma ilâmına uyularak kesin hüküm nedeniyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle;dava konusu taşınmazın diğer paydaşlarınca başvurulan Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararları ile dava konusu edilen taşınmaza usulüne uygun kamulaştırma yapılmadığından bahisle hak ihlali verildiğini olduğunu, maddi hataya dayalı olarak verilen Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/426 Esas sayılı kesinleşmiş kararının kesin hükme esas alınamayacağını kaldı ki işbu dosyadaki parsel numarası farklı olduğunun ileri sürerek kararın bozulması talebi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmazın değerinin biçilmesi ve bedelinin sorumlu idareden tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanun'nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesi gereği yürürlükte bulunan 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.03.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklik öncesi 427 ile 439 uncu maddeleri.
2. 6100 sayılı Kanun'un 114 üncü ve 115 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya içindeki bilgi ve belgelere, kararın dayandığı gerekçeye göre dava konusu taşınmazın geldisi olan ve dava konusu taşınmazı da kapsayan 570 ada 3 parsele ilişkin tarafları, konusu ve sebebi aynı olan Antalya 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2008/122 Esas, 2009/490 Karar sayılı dosyası Yargıtay denetimiden geçerek kesinleştiği, yargılamanın yenilenmesi yolu ile de kararın ortadan kalktığının ispatlanmadığı anlaşıldığından, işbu davada kesin hüküm teşkil ettiğinin kabulü ile dava şartı yokluğundan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görülmediğinden usul ve kanuna uygun olan hükmün ONANMASINA,
Davacılardan peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
30.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.