"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
I. YARGI YERİ BELİRLENMESİNE KONU KARARLAR
A. Ankara 10. Sulh Hukuk Mahkemesinin 23.06.2022 Tarihli ve 2021/1746 Esas, 2022/1002 Karar Sayılı Kararı
Davalının yerleşim yeri adresinin dava konusu taşınmazın bulunduğu yer olduğu, davalı vekili tarafından süresi içinde yetki itirazında bulunulduğu, yetkili mahkemenin davalının dava açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesi olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
B. İstanbul Anadolu 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 12.01.2023 Tarihli ve 2022/1312 Esas, 2023/45 Karar Sayılı Kararı
Somut olayda davalı kiracının ihtiyaç nedeniyle tahliyesinin talep edildiği, davanın açıldığı tarihte davalının yerleşim yerinin ... olduğu, davalının ... da bulunan adresine tebligat yapıldığı, her davanın dava açılış tarihindeki koşullarının dikkate alınması gerektiği, kira akdinin on dokuzuncu maddesi uyarınca kontratta yazılı tebligat adresinin yasal adresi olduğu, kiracının adres değişikliğini derhal bildirmediği takdirde ilk adresinin kanunî tebligat adresi sayılacağının kabul edileceği, kiracının sözleşmede bulunan adresi değiştirdiğine ilişkin sözleşmeye uygun şekilde bildirim yapılmadığı, sözleşmesi serbestisi kuralları uyarınca yetkili mahkemenin Ankara Mahkemeleri olduğu gerekçesiyle yetkisizlik kararı verilmiştir.
II. GEREKÇE
A. Uyuşmazlık
Uyuşmazlık, kiralananın tahliyesi istemine ilişkindir.
B. İlgili Hukuk
1. Farklı bölge adliye mahkemelerinin yargı çevresinde kalan ilk derece mahkemeleri ile bölge adliye mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarının giderilmesi isteminin hukukî dayanağı, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Adlî Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’un (5235 sayılı Kanun) 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan düzenlemelerdir.
2. 6100 sayılı Kanun'un “Genel yetkili mahkeme” başlıklı 6 ncı maddesinin birinci fıkrası şöyledir:
“Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.”
3. 6100 sayılı Kanun'un “Sözleşmeden doğan davalarda yetki” başlıklı 10 uncu maddesi şöyledir:
“Sözleşmeden doğan davalar, sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde de açılabilir.
”
4. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) “İfa yeri” başlıklı 89 uncu maddesi şöyledir:
“Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır;
1. Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde,
2. Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde,
3. Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.”
C. Değerlendirme
1. Bir davada, birden fazla yetkili mahkeme bulunması hâlinde yetkili mahkemeyi seçme hakkı davacıya aittir. Davacı, yetkisiz bir mahkemede dava açmışsa, seçme hakkı itiraz eden davalıya geçer, davalının bildirdiği yetkili mahkemede davanın görülmesi gerekir. Yetki itirazının dinlenebilmesi için, davalı itirazında yetkili mahkemenin gösterilmesi zorunludur. Davacı, genel ve özel yetki kurallarına göre, kendisine verilen seçimlik hakkını kanuna uygun kullanmaz ise seçim hakkı davalıya geçer. Seçim hakkı kullanılırsa davalının bildirdiği yetkili mahkemeye dosyanın gönderilmesine karar verilir. Yetkisizlik kararında, yetki itirazında bildirilmemiş olan mahkemenin yetkili olduğuna karar verilemez.
2. Dosya kapsamından, İstanbul adresinde bulunan taşınmazında kiracı olarak bulunan davalının tahliyesini talep ve dava edildiği, davalının dava tarihi itibarıyla yerleşim yeri adresinin Çekmeköy/İstanbul olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısı ile davacının birden çok mahkemenin yetkili olduğu ve kesin yetki kuralının bulunmadığı bu davada davayı yetkisiz Ankara Mahkemelerinde açtığı anlaşılmaktadır. Hâl böyle olunca seçme hakkı davalıya geçmiş ve davalı tarafça da süresinde ve usulüne uygun olarak İstanbul Anadolu Mahkemelerinin yetkili olduğuna ilişkin itirazında bulunduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın İstanbul Anadolu 6. Asliye Hukuk Mahkemesinde görülerek sonuçlandırılması gerekir.
III. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
6100 sayılı Kanun’un 21 ve 22 nci maddeleri ile 5235 sayılı Kanun’un 36 ncı maddesinin üçüncü fıkrası gereğince İstanbul Anadolu 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE,
29.05.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.