"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/672 Esas, 2023/322 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/288 Esas, 2022/15 Karar
Taraflar arasındaki 4650 sayılı Kanun'la değişik 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 10 uncu maddesine dayanan kamulaştırma bedelinin tespiti ve kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescili davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı idare ve davalı kayyımı vekillerince ve ... Konut Kooperatifi vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı idare ve davalı kayyımı vekillerinin başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı idare ile davalı ... Konut Kooperatifi vekilleri tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı idare vekili dava dilekçesinde özetle; Ankara ili, ... ilçesi, Büğdüz Mahallesi Dapkız mevkii 283,00m² alanlı 1058 ada 1 parsel (eski 1058) sayılı taşınmazın kamulaştırma bedelinin tespiti ile kamulaştırılan taşınmazın idare adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; dava dosyasına ilişkin dava dilekçesi ve bilirkişi raporunun 18.05.2021 tarihinde taraflarına tebliğ edildiğini, dava dilekçesi ve bilirkişi raporunun tebliğ edilmesini takiben kayyım/kayyım vekili sıfatıyla yargılamaya dahil olduklarını, davaya dahil olmalarının ... Sulh Hukuk Mahkemesinin davalı müvekkiline kayyım atanmasıyla mümkün olduğunu, davanın açılmasında davalıya herhangi bir kusur atfedilemeyeceğini, davanın kabulü veya reddi durumunda yargılama giderlerinin davacı kuruma yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne, kamulaştırma bedelinin tespiti ile davalıya ödenmesine, dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile idare adına tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; emsal incelemesinin doğru yapılmadığını, taşınmaz bedelinin yüksek belirlendiğini, aynı kamulaştırma kapsamında kamulaştırılan diğer taşınmazlar hakkında mahkemelerce daha düşük bedeller belirlendiğini, taşınmazın kamulaştırma dışında kalan kısmında değer kaybı olmadığını, yapı bedelinin yüksek olduğunu, ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
2. Davalı kayyımı vekili istinaf dilekçesinde özetle; taşınmaz için eksik bedel belirlendiğini, emsal incelemesinin doğru olmadığını, belirlenen bedelin kayyım yerine davalıya verilmesinin hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kadırılmasını talep etmiştir.
3. Davalı ... Konut Kooperatif istinaf dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın tamamının kamulaştırılması gerektiğini ve bedelin kooperatife ödenmesi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalıya ait mal varlığının kayyım tarafından yönetileceği göz önüne alındığında kamulaştırma bedelinin davalı tarafa verilmesinin sonuç itibari ile farkı olmadığı göz önüne alındığında davalı kayyımının bu yöndeki itirazları yerinde görülmediği, dava konusu taşınmaz için bilirkişi kurulunca belirlenen bedel taşınmazın durumu, konumu ve diğer nitelikleri ile uyumlu olduğu gibi, taşınmazın yakınında bulunan ve aynı amaç için kamulaştırılan diğer taşınmazlar için açılan davalar sonunda mahkemelerce belirlenen ve Yargıtay denetiminden geçerek kesinleşen metrekare değerleri ile de örtüşmekte olduğu ayrıca taşınmazın bir kısmının havaalanı pist yapımı için kamulaştırıldığı göz önüne alındığında, kamulaştırılan bu kısmın kullanım amacına göre kamulaştırılmayan kısımda oluşan değer düşüklüğü oranının bilirkişi heyetince % 10 olarak tespit edilmesi de uygun görülmüş keza kamulaştırma dışında kalıp, artık kullanılması mümkün olmayan bina temelleri için resmi birim fiyatları uygulanıp, yıpranma payı düşülerek değer biçilmesi uygun görülüp, arsa niteliğindeki taşınmaza emsal karşılaştırması yapılarak zeminine, resmi birim fiyatları esas alınıp, yıpranma payı da düşülerek yapılara değer biçilmesinde ve belirlenen bedelin bloke ettirilerek hükmün kesinleşmesi beklenmeden davalı tarafa ödenmesine karar verilmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık görülmediğinden istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı idare ile davalı ... Konut Kooperatifi vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle istinaf dilekçesini tekrar ederek bölge adliye mahkemesi kararının bozulmasını istemiştir.
2. Davalı ... Konut Kooperatifi vekili temyiz dilekçesinde özetle; davaya konu taşınmazın tamamının kamulaştırılması gerektiği gerekçesiyle kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, temel olarak davacı idare ile davalı tapu maliki arasındaki kamulaştırma bedelinin tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 10 uncu maddesinin sekizinci fıkrası, 11 inci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları.
3. Değerlendirme
1. 6100 sayılı Kanun'un 345 inci maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesince verilen nihai kararlara karşı istinaf süresi iki haftadır. Davalı vekiline, İlk Derece Mahkemesinin gerekçeli kararı 26.03.2022 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilince 22.03.2022 tarihli dilekçe ile istinaf talebinde bulunduğu anlaşılmıştır. İlk Derece Mahkemesi kararına ilişkin, davalı vekilince süresinde istinaf yoluna başvurulduğu halde, Bölge Adliye Mahkemesi Dairesince kararında davalı vekilinin istinaf başvurusunun incelenmediği anlaşılmakla, davalı tarafın istinaf talebinin esası hakkında bir değerlendirme yapılmadan yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir.
2. Kabule göre de; davalı kooperatifin ihya edildiğinin anlaşılmasına göre, mahkemece verilmiş yönetim kayyımlığının kaldırılmasına ilişkin kararın olması halinde davalıya; olmaması halinde ise kayyımla temsil edilen davalının payına isabet eden kamulaştırma bedelinin 3561 sayılı Mal Memurlarının Kayyım Tayin Edilmesine Dair Kanun hükümleri uyarınca değerlendirilmek üzere kayyımına ödenmesine ilişkin hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde hüküm kurulması, bozmayı gerektirir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin temyiz itirazları yerinde olduğundan Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 14. Hukuk Dairesi kararının sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz harçlarının istek halinde iadesine,
Dosyanın 6100 sayılı Kanun'un 373 üncü maddesinin ikinci fıkrası gereğince Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
09.11.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.