"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2014/1478 Esas, 2021/932 Karar
KARAR : Ret
Taraflar arasındaki kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkin davada verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın reddine karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davacılar ... vd. ile davacılar ... vd. vekilleri ve asli müdahil ... vekilince temyiz edilmesi üzerine Mahkemece, davacılar ... vd.vekilinin gider avansının muhtırada belirtilen süre içinde yatırılmadığından 09.03.2023 tarihli ek karar ile temyiz isteminden vazgeçmiş sayılmasına karar verilmiştir.
09.03.2023 tarihli ek karar davacılar ... vd. vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
Davacılar ... vd. vekiline gider avansı yatırması yönündeki muhtıra 18.01.2023 tarihinde tebliğe çıkarıldığı, gider avansının da 19.01.2023 tarihinde yatırıldığı anlaşıldığından temyiz başvurusundan vazgeçmiş sayılmasına ilişkin 09.03.2023 tarihli ek kararın ortadan kaldırılması gerekir.
Mahkeme kararı davacılar ... vd. ile davacılar ... vd. vekilleri ve asli müdahil ... vekilince temyiz edilmekle ek kararın kaldırılmasına karar verildikten sonra; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacılar vekili dava dilekçesinde; Diyarbakır ili, Sur ilçesi, ... köyü sınırları içinde bulunan 136, 138, 157, 158, 159, 160, 172, 173, 179, 180, ve 305 parsel ... taşınmazların malikleri olduklarını, bu taşınmazlarda uzun zamandan beridir petrol arama ve toplama çalışmalarının yapıldığını çalışmalar nedeniyle 305 nolu parselde davalı petrol arama şirketinin toplama merkezinin bulunduğunu kalan diğer parsellerde ise petrolün nakli için petrol boru hattı, petrol yolu ve petrol kuyularının bulunduğunu, davalıların müvekkillerine ait taşınmazlara kamulaştırmasız el atdığını belirterek petrol boruları ve tesislerinin kaldırılmasına, taşınmazlara haksız el atılması nedeniyle el atılan taşınmaz bedelinin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
2. Müdahil davacı ... vekili dilekçesinde özetle; davaya asli davacı olarak müdahilik taleplerinin kabulune, tüm yasal hakları saklı kalmak kaydıyla yargılama giderlerinin davalı şirket üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazların müvekkili şirketçe kullanılan alanlarının kiralandığını, kira paralarının düzenli olarak ödendiğini belirterek haksız davanın reddini talep etmiştir.
III.MAHKEME KARARI
Mahkemenin 08.03.2012 tarihli ve 2014/13109 Esas, 2014/17862 Karar ... kararıyla; davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ve müdahil vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan temyiz incelemesi sonucunda; petrol arama ve çıkarma işlemi yapılan dava konusu 305 ve 172 parsel ... taşınmazların davacılar ve müdahil tarafından petrol faaliyeti için kiraya verilen bölümleri dışında kalan kısımlar yönünden rızadan bahsedilemeyeceğinden, mahallinde ziraat, çevre ve petrol mühendislerinden oluşturulacak bilirkişi heyeti marifetiyle keşif yapılarak, taşınmazların bu kısımlarında petrol sızıntısı ve benzer nedenlerle tarım yapılamaz hale geldiğinin belirlenmesi halinde değerinin tespiti ve davacıların payları oranında davalılardan tahsiline, aksi takdirde şimdiki gibi davanın reddine hükmedilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik incelemeye dayalı hüküm kurulması doğru görülmeyerek kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ... vd. ile davacılar ... vd. vekilleri ve asli müdahil ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar ... vd. vekili temyiz dilekçesinde; dava tarihinden önce toprak kirliliğinin kabul edilmesine rağmen keşif tarihi itibarıyla herhangi bir kirliliğin olmadığının kabulüyle davanın reddine karar verilmesinin yargılamanın ruhuna aykırı olduğunu, dava tarihinden önce müvekillerinin vermiş olduğu bir ... bulunmadığını ileri sürerek resen gözetilecek sebeplerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davacılar ... vd. vekili temyiz dilekçisinde; Mahkemece 09.03.2023 tarihli ek kararla temyiz isteminden vazgeçmiş sayılmalarına karar verildiği ek kararın usul ve kanuna aykırı olduğunu kararın kaldırılarak temyiz başvurularının kabulüne karar verilmesi gerektiğini, dava konusu taşınmazların 2011 yılında petrol sızıntılarına maruz kaldığını gelinen aşamada toprakta kirliliğin bulunmadığını, gerekçe göstererek davanın reddine karar verilmesinin hakkaniyete aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Asli müdahil ... vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazların petrol sızıntısı nedeniyle zarara uğradığını, geçerli ve hukuka uygun kira sözleşmesinin bulunmadığını, 18.08.2021 tarihli bilirkişi raporunanda zarar tespiti yapılmasına rağmen davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırmasız el atılan taşınmaz bedelinin tahsili ve ecrimisil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (1086 ... Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanunla yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1956/1 Esas, 1956/6 Karar ... kararının ilgili bölümü şöyledir: “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, esas itibarıyla, gayrimenkulünü yola kalbeden amme hükmi şahsiyeti aleyhine meni müdahale davası açmağa ... olduğuna, ancak dilerse bu fiili duruma razı olarak, mülkiyet hakkının amme hükmi şahsiyetine devrine karşılık gayrimenkulünün bedelinin tahsilini de dava edebileceğine ve isteyebileceği bedelin de mülkiyet hakkının devrine razı olduğu tarih olan dava tarihindeki bedel olduğuna 16.05.1956 tarihinde ilk toplantıda ittifakla karar verildi.”
3. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulunun, 16.05.1956 tarihli ve 1954/1 Esas, 1956/7 Karar ... kararı ile “... Usûlü dairesinde istimlak muamelesine tevessül edilmeksizin gayrimenkulü yola kalbedilen şahsın, gayrimenkulünün bedelinin tahsiline ilişkin olarak, gayrimenkulünü yola kalbeden hükmü şahsiyeti aleyhine açacağı bedel davasında müruruzamanın mevzuubahis olamayacağına ve bu itibarla da, hadisede Borçlar Kanunu'nun 66. maddesinin tatbik kabiliyeti bulunmadığına ...” karar verilmiştir.
4. 2942 ... Kamulaştırma Kanunu’nun 11 inci maddesi
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 ... Kanun'un 26.09.2004 tarihli ve 5236 ... Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dosya kapsamından dava konusu taşınmazlarda petrol sızıntısı sebebiyle bir zararın ve toprak kirliliğinin oluşmadığı, keşif tarihinde taşınmazların tamamında buğday ekili ve civar parsellerle benzer özellik taşıdığı anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi yerindedir.
3. Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Mahkemece verilen 09.03.2023 tarihli ek kararın ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. Davacılar ... vd. ile davacılar ... vd. vekilleri ve asli müdahil ... vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
11.12.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.