"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/263 Esas, 2023/102 Karar
KARAR : Kabul
Taraflar arasındaki imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına takdir edilen karşılığının artırılması davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı taraf vekillerince temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 225 parsel sayılı 1763 m² taşınmazın 169/1760 hissesinin davacı ..., 174/1760 hissesinin diğer davacı ... adına kayıtlı iken dava dışı ... Belediyesi tarafından imar uygulaması gerçekleştirildiğini, şuyulandırma işleminde; davacı ...'e ait 169.3 m² yerin 37.1 m² sinin düzenleme ortaklık payı kesilerek yerine 322 ada 4 parsel sayılı 103.0 m² alanlı taşınmazın verildiğini, kalan 29.2 m²nin ise m²si 0.04 TL'den toplam 1,168 TL bedele dönüştürüldüğünü, davacı ...'e ait 174.3 m² yerden düzenleme ortaklık payı kesilerek 322 ada, 5 parsel sayılı 159.00 m² alanlı taşınmazın 121/159 hissesinin verildiğini, kalan 20.1 m²nin m²sini 0.04 TLden toplam 0,804 TL bedele dönüştürüldüğünü, dönüştürme bedellerinin davacılara ödenmediğini, taşınmazın özellikleri dikkate alınarak dönüştürme bedelinin daha yüksek olduğunu belirterek davacı ... yönünden bakiye 29,20 m² yerin bedele dönüştürme karşılığı olan 1.168 TL'nin 87.600,00 TL'ye yükseltilmesi ve davacı ... yönünden bakiye 20,10 m² yerin bedele dönüştürme karşılığı olan 0,804 TL'nin 60.300,00 TL'ye yükseltilmesi bakımından fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik; davacı ... yönünden 5.000,00 TL, davacı ... yönünden 5.000,00 TL dönüştürme bedelinin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı idareden tahsilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; yapılan işlemin idari nitelikte olması nedeniyle idari yargı nezdinde tam yargı davası olarak görülmesi gerektiğini, davacılara dönüşen kısımların bedellerinin davacı ...'e 03.05.1991 tarihinde 804.000,00 ETL ve davacı ...'e 08.05.1991 tarihinde 1.168.000,00 ETL olarak ödendiğini, davanın 30 günlük hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, süre itirazının haklılığının ... Plan ve Proje Müdürlüğü'nün 21.05.2012 tarih- M.34. 6. BAĞ. 0. 29- 3452/33006 sayılı " ... 01/05/1991 tarih- 1182 sayılı dilekçe ile , ... Belediye Başkanlığı Harita Müdürlüğü'ne müracaat ederek ifrazlı tapusunu almak istemiş, ayrıca eksik verilen yerin bedeli için 07.05.1991 tarih ve 1182 sayı numarası ile ... Bankası ... Şube Müdürlüğü'ne ödeme emri makbuzu düzenlenmiştir. Ayrıca yine ..., 01.05.1991 tarih ve 1181 sayılı dilekçe ile , ... Belediye Başkanlığı Harita Müdürlüğü'ne müracaat ederek ifrazlı tapusunu almak istemiş, ayrıca eksik verilen yerin bedeli için 01.05.1991 tarih ve 1181 sayı numarası ile ... Bankası ... Şube Müdürlüğü'ne ödeme emri makbuzu düzenlenmiştir." içerikli yazısından anlaşılacağını, kabul anlamına gelmemekle birlikte değerlendirme tarihi olarak ödeme tarihi olan 1989 yılının esas alınması gerektiğini, dava konusu taşınmazın serbest piyasa şartlarında alım-satım kabiliyetinin zayıf ve değersiz olduğunu belirterek davanın usulden ve esastan reddini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 26.04.2016 tarihli ve 2012/178 Esas, 2016/159 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizce yapılan inceleme sonucunda; 20.08.2016 tarihinde kabul edilerek 07.09.2016 tarihli ve 29824 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanan 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'na (2942 sayılı Kanun) eklenen geçiçi 12 nci maddesi uyarınca rapor alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiğinden bahisle kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; bozma doğrultusunda dosyaya emsal sunulması için süre verilmediğini, bedele dönüştürme bedelinin ödenmediğini, bilirkişi raporunda tespit edilen bedelin düşük olduğunu, dava tarihi ile karar tarihi arasında 10 yıl olduğunu ve faiz oranının düşük kaldığını ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; imar uygulamasının yapıldığı tarihte ... ilçesi bile mevcut olmayıp söz konusu yerin zamanında ... Belediyesinin sorumluluğunda olduğunu, belirlenen bedelin yüksek olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, imar uygulaması sırasında bedele dönüştürülen davacı payına idarece takdir edilen karşılığının artırılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun (1086 sayılı Kanun) 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 427 ilâ 439 uncu maddeleri.
2. 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi.
3. 2942 sayılı Kanun'un 11 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Mahkemelerin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun’un geçici 3 üncü maddesinin atfıyla 1086 sayılı Kanun’un 26.09.2004 tarihli ve 5236 sayılı Kanun'la yapılan değişiklikten önceki 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Arsa niteliğindeki dava konusu taşınmaza 6745 sayılı Kanun'un 35 inci maddesi ile 2942 sayılı Kanun'a eklenen geçici 12 nci maddesi uyarınca uygulamanın tapuda tescil edildiği tarih değerlendirme tarihi olarak esas alınıp, emsal karşılaştırması sonucu tespit edilen bedelin, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi tablosuna göre dava tarihine güncellenmesi suretiyle değer biçilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
3. Temyizen incelenen mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozma ile kesinleşen ve karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmış olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Taraf vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Taraflardan peşin alınan temyiz harçlarının Hazineye irat kaydedilmesine,
05.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.