"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/2476 Esas, 2024/1119 Karar
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/157 Esas, 2021/912 Karar
Taraflar arasındaki 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun (2942 sayılı Kanun) 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini davasında yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı idare vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı idare vekili tarafından temyiz edilmekle; süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Mardin ili, Kızıltepe ilçesi, Büyükayrık köyü 143 parsel sayılı taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkinini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı idare vekili cevap dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza müvekkil kuruma ait 380 KV Batman-Kaleköy-Enerji iletim hattının isabet ettiğini, dava konusu parselde acele kamulaştırma yapıldığını, malike belirlenen bedelin ödendiğini, kurumları tarafından acele kamulaştırmadan kaynaklı ilgili Kanun'un 3 üncü ve 7 nci maddeleri uyarınca geçici şerh konulduğunu, taşınmazın başkasına devrini engellemek için konulan şerhin acele kamulaştırma işleminin tamamlanmasından 6 ay sonra kamulaştırma davası açıldığını gösteren dilekçenin tapuya gönderilmemesi durumunda Tapu İdaresi tarafından resen kaldırılması gerektiğini, şerhin tüm hissedarlar açısından terkinini talep ettiklerini beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kabulüne ve taşınmazda davalı idare lehine konulan şerhin terkinine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı idare vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmaza müvekkil kuruma ait 380 KV Batman Kaleköy Enerji iletim hattının isabet ettiğini, dava konusu parselde acele kamulaştırma yapıldığını, malike belirlenen bedelin ödendiğini, kurumları tarafından acele kamulaştırmadan kaynaklı ilgili Kanun'un 3 üncü ve 7 nci maddeleri uyarınca geçici şerh konulduğunu, taşınmazın başkasına devrini engellemek için konulan şerhin acele kamulaştırma işleminin tamamlanmasından 6 ay sonra kamulaştırma davası açıldığını gösteren dilekçenin tapuya gönderilmemesi durumunda Tapu İdaresi tarafından resen kaldırılması gerektiğini, şerhin kaldırılmaması ya da devamı hususunda müvekkil kurum tarafından tapuya yazılmış herhangi bir yazı bulunmadığını, dava konusu parsele ilişkin olarak toplulaştırma işlemlerinin yapılmış olduğunu, şerh konulduğu dönemdeki ada parsel numarasının farklı olduğunu, toplulaştırma ile oluşan yeni parseller üzerine şerhlerin devam ettirilmesi durumunun sorumluluklarında olmadığını, toplulaştırma idaresi ve tapu idaresinin yapmış olduğu idari bir işlem niteliğinde olduğunu, davanın reddi gerektiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı davacının maliki olduğu dava konusu taşınmazın tapu kaydına 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi uyarınca taşınmazın devrini engelleyecek şekilde "satılamaz" şerhinin yer aldığı, dava konusu taşınmazda idarece kamulaştırmasız el atma davasındaki tescil hükmünün tapuda infazının sağlanması yerine, taşınmazın tapu kaydına şerhin koydurulmasının kanunun amacına aykırı olup İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı idare vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı idare vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü hususları tekrar etmiş ve görülmekte olan davanın seri dava niteliğinde olduğunu bu husus gözetilerek vekâlet ücretine hükmedilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukukî Nitelendirme
Uyuşmazlık, ... olarak 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi gereğince taşınmazın tapu kaydına konulan şerhin terkini istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 2942 sayılı Kanun'un 31 inci maddesinin birinci fıkrasının (b) bendi.
3. Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi'nin 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı idare vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Davalı idareden peşin alınan temyiz harcının Hazineye irat kaydedilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,26.09.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.