"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/3864 E., 2024/774 K.
TEREKE TEMSİLCİSİ : ...
DAVA TARİHİ : 30.03.2016
KARAR : Davanın kısmen kabulü
İLK DERECE MAHKEMESİ : ...2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/70 E., 2019/82 K.
Taraflar arasında görülen ve istinaf incelemesinden geçen ölünceye kadar bakma sözleşmesinin iptali ile tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı tereke temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlenerek dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı tarafın müvekkilinin gelini olduğunu, müvekkilinin ilerleyen yaşı nedeniyle davalının ölünceye kadar kendisine bakması amacıyla ...ilçesi, ...Mahallesi, 464 ada 31 parselde kayıtlı olan taşınmazını 30.11.2011 tarihli ve 15139 yevmiye numaralı işlemi ile davalıya devrettiğini, müvekkilinin kendisi ile gönüllü olarak ilgilenmek isteyen davalıya hakkaniyete uygun bir şekilde yargılamaya konu olan taşınmazı ölünceye kadar bakması karşılığında devrettiğini, ancak davalı tarafın sonraki süreçte müvekkiline göstermesi gereken asgari ilgi ve bakımı göstermediğini ve müvekkilinin mağduriyetine neden olduğunu, müvekkilinin söz konusu hukuki ilişki kapsamında edimini ifa etmiş olmasına rağmen davalı tarafın edimini ifa etmediğini, müvekkilinin ev hanımı olduğunu, düşük bir emekli maaşı ile ancak hayatını ikame ettirebildiğini, bu nedenle adli yardım talebinde bulunduklarını, izah edilen nedenlerle davalı tarafın ölünceye kadar bakma akdi kapsamında üstlenmiş olduğu edimleri açık bir şekilde ifa etmemiş ve müvekkilinin ilerleyen yaşı ve bakıma muhtaç duruma düşmesindeki mağduriyetini daha arttırmış olduğunu, davasının kabulü ile taraflar arasındaki akdin iptaline, tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı dosyaya cevap sunmamış, duruşmada bakım görevini yerine getirdiğini, davacının evindeki tüm eşyaları kendisinin aldığını, altlı üstlü oturduklarını, 2016 yılına kadar gerekli bakımı yaptığını, davacının sebepsiz yere kendisine küstüğünü beyan etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi 08.03.2019 tarihli ve 2018/70 Esas, 2019/82 Karar sayılı kararında özetle; davacı tarafa sözleşme öncesi ve sonrasında davalı ve ailesi tarafından bakıldığı, sözleşmenin ifasının davacıdan kaynaklı olarak imkansız hale geldiği, davalının kusurlu olduğunun ispatlanamadığı belirtilerek tapu iptali ve tescil davasının reddine, Borçlar Kanunu'nun 617 nci maddesi son fıkrası gereğince davacıya ömür boyunca aylık 600,00 TL irat bağlanmasına karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin 08.03.2019 tarihli ve 2018/70 Esas, 2019/82 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesi 25.12.2020 tarihli ve 2019/1489 Esas, 2020/993 Karar sayılı kararında özetle; tanık beyanları ve tüm dosya kapsamından; davalının sözleşme sonrası ve öncesinde davacıya bakıp ilgilendiği, sonrasında küslük nedeni ile davacının davalıyı eve almadığı, bu nedenle bakım yükümlülüğünü yerine getirmenin davalı açısından imkansız hale geldiğinin görüldüğü, davacı tarafça davalının kusurunun ispat edilemediği, tanık beyanlarıyla davacının diğer geliniyle barıştıktan sonra davalı gelini ile küslüğün davacıdan kaynaklandığının ifade edildiği, İlk Derece Mahkemesince Borçlar Kanunu'nun 617/son maddesi uyarınca işlem yapılarak sözleşmeye müdahale ile bakım alacaklısına ömür boyu gelir bağlamasının usul ve yasaya uygun olduğu, buna karşılık ömür boyu irat şeklinde karar verilmesine rağmen infazda tereddüt yaratacak şekilde iradın ne şekilde olduğunun açıklanmamasının doğru olmadığı, yine İlk Derece Mahkemesi kararı ile 600,00 TL irat belirlenmiş ise de tarafların mali ve sosyal durumları, Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesine konu taşınmazın değeri ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde belirlenen iratın fazla olduğu, bu miktarın makul bir seviyeye çekilmesi gerektiği, ayrıca irat miktarı kendiliğinden hakim tarafından belirleneceğinden bu miktarın enflasyon karşısında değerini koruması içinde gerekli kararın verilmesi gerektiği belirtilerek;
1. Davacı vekilinin istinaf talebinin kabulü ile ...2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 08.03.2019 tarih 2018/70 Esas, 2019/82 K. karar sayılı kararının kaldırılmasına,
2. Davanın A) Tapu iptal ve tescil istemi yönünden reddine,
B) Borçlar Kanunu'nun 617/son maddesi gereğince davacıya ömür boyu irat bağlanmasına, dava tarihinden itibaren 400,00 TL aylık iratın davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bu irat miktarının her yıl ÜFE oranında arttırılmasına şeklinde karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin 25.12.2020 tarihli ve 2019/1489 Esas, 2020/993 Karar sayılı kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 28.09.2022 tarihli ve 2021/5349 Esas, 2022/5561 Karar sayılı kararında özetle; somut olayda, dosyada mevcut nüfus kayıt örneğine göre davacı asil ...’ın 25.06.2020 tarihinde öldüğünün anlaşıldığı, davacının ölümünün mirasçıları tarafından mahkemeye bildirilmediği, davacı vekili huzuru ile istinaf incelemesinin sürdürülerek dosyanın 25.12.2020 tarihinde sonuçlandırıldığı, temyiz dilekçesinin ölüm ile vekalet görevi sona eren avukat ... tarafından verildiği, o halde, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi tarafından davacının mirasçıları belirlenip, usulüne uygun tebligat yapıldıktan sonra mirasçılar ya da yetkili temsilcileri tarafından temyiz talebinde bulunulması durumunda dosyanın dairemize gönderilmesi gerekirken, temyiz dilekçesi veren vekilin taraf ehliyeti bulunmadığı göz önüne alınmaksızın dosyanın dairemize temyiz incelemesine gönderilmesinin doğru görülmediği belirtilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesi 24.05.2024 tarihli ve 2022/3864 E., 2024/774 K. sayılı kararında özetle; uyulmasına karar verilen Yargıtay bozma ilamı gereğince yargılama aşamasında vefat eden davacı ... mirasçılarına davayı takip edip etmeyeceklerine ilişkin tebligat çıkarıldığı, mirasçılardan ...'ın davaya ilişkin beyan dilekçesi ibraz ettiği, yine mirasçılardan ...'ın davaya ilişkin herhangi bir beyanı bulunmadığından, terekeye temsilci atandığını, tereke temsilcisi olarak atanan ... huzuru ile yargılamaya devam edildiği, tanık beyanları ve tüm dosya kapsamından davalının sözleşme sonrası ve öncesinde davacıya bakıp ilgilendiği, sonrasında küslük nedeni ile davacının davalıyı eve almadığı, bu nedenle bakım yükümlülüğünü yerine getirmenin davalı açısından imkansız hale geldiğinin görüldüğü, davacı tarafça davalının kusurunun iddia ve ispat edilemediği, tanık beyanlarıyla davacının, diğer geliniyle barıştıktan sonra davalı gelini ile oluşan küslüğün davacıdan kaynaklandığının ifade edildiği gerekçeleriyle;
Davanın a) Tapu iptal ve tescil istemi yönünden reddine,
b) Borçlar Kanunu'nun 617/son maddesi gereğince davacıya ömür boyu irat bağlanmasına, fakat davacı asil 25.06.2020 tarihinde vefat etmiş olduğundan; dava tarihinden itibaren 400,00 TL aylık iratın her yıl ÜFE oranında arttırılmak kaydıyla davacı asilin ölüm tarihi olan 25.06.2020 tarihine kadar davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine şeklinde karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.05.2024 tarihli ve 2022/3864 E., 2024/774 K., sayılı kararına karşı süresi içinde tereke temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Tereke Temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle; dosya kapsamında ölünceye kadar bakma sözleşmesinin davalının haksız eylemleri nedeniyle feshedildiğinin açık olduğunu, davalının bakım edimini yerine getirmediğini bu nedenle usul ve yasaya aykırı kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; taraflar arasındaki ölünceye kadar bakma sözleşmesinden kaynaklanan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2. 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 611 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluş...yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; tereke temsilcisi tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.