"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
KARAR : İstinaf başvurularının esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 55. İş Mahkemesi
Taraflar arasındaki müfettiş raporunun iptali davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonunda, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... (Bakanlık) vekili ve fer'î müdâhil vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvuruların ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Bakanlık vekili ve fer'î müdâhil vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkiline ait işyerinde çalışan bir kısım işçilerin iş sözleşmeleri haklı nedenle feshedilmesine rağmen Aile, ... Rehberlik ve Teftiş İşleri Başkanlığı iş müfettişleri tarafından düzenlenen 22.04.2020 tarihli ve 9424-İNC-02, 9651-İNC-10 sayılı inceleme raporunda işçilerin iş sözleşmelerinin sendikal nedenle feshedildiği tespitinde bulunulduğunu ve müvekkili hakkında idari para cezası uygulandığını, rapordaki tespitlerin hatalı olduğunu, gerçeği yansıtmadığını, raporun sadece bir kısım işçi beyanları dikkate alınarak düzenlendiğini ileri sürerek söz konusu raporun iptalinie karar verilmesin talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Bakanlık vekili cevap dilekçesinde; 4857 sayılı İş Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 92 nci maddesinin üçüncü fıkrasına göre davanın 30 gün içerisinde açılması gerekirken yasal dava açma süresinin geçirildiğini, ... Sendikasının şikayeti üzerine davacıya ait işyerinde müfettiş incelemesi yapıldığını, yapılan teftiş sırasında işyeri ve işçiler ile ilgili tüm kayıtlar, tutanaklar, bilgi ve belgelerin incelendiğini, işveren vekili ile çalışanların beyanlarına başvurulduğunu, mevcut yasal düzenlemeler ve emsal yargı kararları dikkate alınarak yapılan değerlendirme neticesinde itiraza konu raporun tanzim edildiğini, davacı iddialarının haksız ve dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
2. Fer’î müdâhil vekili cevap dilekçesinde; davanın yasal süresinde açılmadığını, mevcut dava ve talebin kanunda belirtilen itiraz konuları dışında olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davanın süresi içerisinde açılmadığı, Şirket yetkilisi A.N'nin 20.07.2020 tarihinde itiraza konu raporu tebliğ aldığı ileri sürülmüş ise de 20.07.2020 tarihli, idari para cezası itirazı konulu yazının altında müfettiş raporunun bir örneğinin elden teslim aldığına dair imza bulunsa da elden teslim alma tarihinin belirtilmediği, ayrıca yalnızca idari para cezasının tebliğinin dava açma süresinin başlaması için yeterli görülmediği nedenleriyle davanın süresi içerisinde açıldığı, raporda belirtilen 75 işçinin işe iade davası açtığı, davalarda fesihlerin sendikal nedenle yapılmadığı tespit edilerek davaların reddine kesin olarak karar verildiği, ayrıca raporda belirtilen idari para cezasının da iptali talebi ile açılan davada Ankara Batı 1. Sulh Ceza Hakîmliğinin 2022/2317 Değişik İş dosyası ile cezanın iptaline kesin olarak karar verildiği, davacının bu kesin yargı kararlarını dosyaya ibraz ettiği ve dava konusu inceleme raporunun aksini ispat ettiği gerekçeleriyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık vekili ve fer'î müdâhil vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili; davaya konu müfettiş raporunun bir suretinin davacı Şirket yetkilisi A.N'ye 20.07.2020 tarihinde elden teslim edildiğini, davanın yasal süresinde açılmadığını ve süre yönünden reddi gerektiğini, dava açmayan işçilerin dâhili davalı yapılmadığını, işçilerin davaya dâhil edilmemesinin mağduriyete yol açacağını ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Fer'î müdâhil vekili; davacının Şirket yetkilisi A.N'ye 20.07.2020 tarihinde müfettiş raporunun bir nüshasının elden tebliğ edildiğini, davanın yasal süresinde açılmadığını, davanın süreden ve esastan reddi gerektiğini belirterek davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı Şirket yetkilisinin müfettiş raporunu tebliğ aldığı tarihe ilişkin bilginin yer almadığı, ayrıca davacı tarafından ibraz edilen A.N. isimli Şirket yetkilisine verilen vekâletnameye göre bu kişinin müfettiş raporunu tebliğ alma konusunda yetkisinin bulunmadığı, davacıya usulüne uygun tebliğin 18.12.2020 tarihinde yapıldığı ve davanın yasal süresinde açıldığına ilişkin Mahkeme kabulünün yerinde olduğu, kaldı ki Mahkeme tarafından verilen ilk kararda davanın esastan reddine karar verilmiş olmasına rağmen davalı ... fer'î müdâhil vekilleri tarafından davanın süreden reddine karar verilmesi gerektiği yönünde istinaf yoluna başvurulmadığı, davacı vekilinin beyanı ile 75 işçinin hepsinin işe iade davası açtığı, dâhili davalı yapılması gereken işçi bulunmadığı ve davacının dava konusu müfettiş inceleme raporunun aksini yargı kararları ile ispatladığı gerekçeleriyle davanın kabulüne dair verilen Mahkeme kararı yerinde olduğundan davalı Bakanlık ve fer'î müdâhil vekillerinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Bakanlık ve fer'î müdâhil vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davalı Bakanlık vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Fer'î müdâhil vekili; istinaf dilekçesinde belirttiği gerekçelerle davanın reddine karar verilmesi istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davanın yasal süresinde açılıp açılmadığı, 22.04.2020 tarihli ve 9424-İNC-02, 9651-İNC-10 sayılı inceleme raporunun iptali istemi ve hükmedilen harç hususlarındadır.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 4857 sayılı Kanun'un 92 nci maddesinin üçüncü fıkrası,
3. 492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesinin (j) bendi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı fer'î müdâhil vekilinin tüm, davalı Bakanlık vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı Bakanlık harçtan muaf olmasına rağmen hükmün (2) ve (3) numaralı bentlerinde harçların davalı Bakanlıktan tahsiline karar verilmesi hatalı olmuştur. Diğer yandan yargılama harçları arasında yer alan başvurma harcının tarafların haklılık oranına göre paylaştırılması da mümkün olmayıp davalının harçtan muaf olduğu gözetildiğinde, başvurma harcının peşin harç ile birlikte davacıya iade edilmesi gerekmektedir.
Ne var ki bu hataların giderilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca kararın düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Fer'î müdâhil vekilinin tüm, davalı Bakanlık vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, davalı Bakanlık vekilinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (2) ve (3) numaralı bentlerinin hükümden tamamen çıkartılarak yerlerine sırasıyla;
"2-Davalı Bakanlık harçtan muaf olduğundan harç alınmasına yer olmadığına," ibaresinin (2) numaralı bent olarak yazılması,
"3-Davacı tarafından yatırılan 54,40 TL başvurma harcı ile 54,40 TL peşin harç olmak üzere toplam 108,80 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep hâlinde davacıya iadesine, 1.764,85 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine," "ibaresinin de (3) numaralı bent olarak yazılması suretiyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.