"İçtihat Metni"
BÖLGE ADLİYE
MAHKEMESİ : ... 29. Hukuk Dairesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
İLK DERECE
MAHKEMESİ : ... 42. ... Mahkemesi
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davalı vekilinin istinaf başvurunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun ise kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi.
Davalı vekilince temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmiş ise de 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin ikinci fıkrası gereğince duruşma isteğinin miktardan reddine ve incelemenin dosya üzerinden yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverenin ... ...'daki işyerinde 03.12.2011-17.01.2013 tarihleri arasında delici rok operatörü olarak 2.100,00 USD ücret ile çalıştığını, ... sözleşmesini haklı nedenlerle feshettiğini ve işçilik alacaklarının da ödenmediğini ... sürerek kıdem tazminatı, fazla çalışma, ... ... ve genel tatil, hafta tatili ile yıllık izin ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının adi ortaklığın alt işvereninde çalıştığını, istifa etmek sureti ile ayrıldığını, davacının ücretinin Aralık 2011-Eylül 2012 arası dönemde 1.650,00 USD, Ekim 2012-Ocak 2013 arası dönemde ise 1.897,50 USD olduğunu, davacının fazla çalışma, ... ... ve genel tatil alacağının bulunmadığını ve taleplerin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davacı vekili; kıdem tazminatının TL cinsinden hüküm altına alınmasının hatalı olduğunu, davacının ayın 2 haftasında 6 gün, 2 haftasında ise 7 gün çalıştığını, bilirkişinin fazla çalışma hesabında hafta sayılarını yanlış hesaplandığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; çıplak aylık ücret miktarı hususundaki tespitlerin hatalı olduğunu, davacıya ...'de isteğe bağlı sigorta primi yatırması için 200,00 USD ücret dışında para verildiğini ve bunun hesaplamaya dâhil edilmemesi gerektiğini, istifa etmek sureti ile işten ayrılan davacının kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, davacının fazla çalışmaların ödendiğinin belgeler ile ... olduğunu, taraflar arasındaki ... sözleşmesinde uygulanacak hukukun seçilmediğini, bu nedenle 5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'un 27 nci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca mutad işyeri olan ... ... mevzuatına göre genel tatillerdeki çalışmanın tespit edilmesi gerektiğini belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile İlk Derece Mahkemesi kararının diğer yönlerden isabetli olduğu; ancak kıdem tazminatının USD cinsinden hüküm altına alınmamasının hatalı olduğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurunun esastan reddine, davacı vekilinin istinaf başvurusunun ise kısmen kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; çıplak aylık ücret miktarı hususundaki tespitlerin hatalı olduğunu, davacıya ...'de isteğe bağlı sigorta primi yatırması için 200,00 USD ücret dışında para verildiğini ve bunun hesaplamaya dâhil edilmemesi gerektiğini, istifa etmek sureti ile işten ayrılan davacının kıdem tazminatına hak kazanamayacağını, davacının fazla çalışmaların ödendiğinin belgeler ile ... olduğunu, davacı tanıklarının beyanlarına göre fazla çalışma alacağı hesaplanmasının hatalı olduğunu, hafta tatili ile ... ... ve genel tatil alacaklarının da reddi gerektiğini belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının ücret tespitinin yerinde olup olmadığı, davacının kıdem tazminatına hak kazanıp kazanmadığı, fazla çalışma, hafta tatili, ... ... genel tatil alacaklarına hak kazanıp kazanmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı ... Kanunu'nun (4857 sayılı Kanun) 32, 41, 44, 46, 47 nci maddeleri.
3. Mülga 1475 sayılı ... Kanunu'nun 4857 sayılı Kanun'un 120 nci maddesi atfıyla hâlen yürürlükte olan 14 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
1.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davacı 2.100,00 USD ücret ile çalıştığını, davalı ise davacının Kasım 2011-Eylül 2012 tarihleri arasında 1.650,00 USD, Ekim 2012-Ocak 2013 tarihleri arasında ise 1.897,50 USD ücret ile çalıştığını, davacıya her ... ücret bordrolarında görülen 200,00 USD'nin ise isteğe bağlı sigorta primlerini yatırması için ödendiğini savunmuştur. Taraflar arasında imzalanmış olan belirsiz süreli ... sözleşmesinin 10 uncu maddesinde davacının ücretinin 1.650,00 USD + 200,00 USD (30 günlük sigorta ücreti) olduğu belirlenmiştir. Dosyaya sunulmuş ve davacı tarafından imzalanmış olan ücret skalalarında da davacıya sigorta tutarı olarak 200,00 USD ödendiği anlaşılmaktadır. Bölge Adliye Mahkemesi tarafından bilirkişi ek raporunun; davacıya yapılan 200,00 USD tutarındaki ödemenin ücretin parçası olduğu ve son ücret olan 1.897,50 USD'ye eklenerek tüm çalışma dönemi için ücretin 2.097,50 USD olduğu kabulüne göre hesaplamaların yapıldığı (D.3.7) No.lu seçeneğine itibar edilmiştir.
3. Ne var ki bu kabul, dosya kapsamı ve emsal yargı kararları ile örtüşmemektedir. Dairemiz incelemesinden geçen 22.12.2020 tarihli ve 2020/3602 Esas, 2020/19460 Karar sayılı karara konu dava dosyasında, davacının ücretine isteğe bağlı sigorta primi için ödenen 200,00 USD eklenmeden ve dönem ücreti üzerinden davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacakları hesaplanmıştır. İşçiye her ... düzenli olarak yapılan 200,00 USD tutarındaki ödeme, temel ücret olmayıp ücretin eki niteliğindedir. Bu nedenle davacının aylık ücretine eklenerek hesaplama yapılması hatalıdır.
4. Diğer yandan davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil ücreti alacaklarının tüm çalışma dönemi için son ücret üzerinden hesaplanması da doğru olmamıştır. Dosyaya sunulan ve davacının imzasının bulunduğu ücret bordrolarına göre davacının bir dönem 1.650,00 USD, bir dönem ise 1.897,50 USD ücret aldığı anlaşılmaktadır. Davacının fazla çalışma, hafta tatili, ... ... ve genel tatil alacaklarının her çalışma döneminde aldığı dönem ücretine göre hesaplanması gerekmektedir.
5. Şu hâlde Bölge Adliye Mahkemesince alternatifli hazırlanan bilirkişi ek raporunun (D.2.6) No.lu kısmındaki hesaplama dikkate alınarak hüküm kurulması gerekirken bilirkişi ek raporunun (D.3.7) No.lu kısmına göre karar verilmesi bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.12.2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.