"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :... Mahkemesi
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece ... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının, davalı Şirketin yurt içi ve yurt dışında bulunan projelerinde 1988-2010 yılları arasında ... mühendisi olarak çalıştığını, davacı işçinin ... sözleşmesinin haklı neden olmaksızın sona erdirildiğini beyanla kıdem ve ihbar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili; dava konusu uyuşmazlığın çözümünde yabancı hukukun uygulanması gerektiğini, davacının yurt dışında bulunan özlük dosyasının temin edildiğinde sunulacağını, dava konusu alacak taleplerinin zamanaşımına uğradığını, davacı işçiye 2009 yılı ... bordrosu ile davacıya 1.750,00 Euro ihbar tazminatı ödemesi yapıldığını, ancak bordroda bu ödemenin ek kazanç olarak gösterildiğini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 17.05.2018 tarihli ve 2016/313 Esas, 2018/289 Karar sayılı kararı ile; kamu düzeni gereği ... sözleşmesinden kaynaklı tüm uyuşmazlıkların çözümünde ... hukukunun uygulanması gerektiği, davalı işveren tarafından yapılan feshin haksız olduğu, davacının son ücretinin aylık net 3.500,00 Euro olarak kabulü ile yemek ve yatacak yer ihtiyaçlarının davalı işveren tarafından karşılandığının kabulü gerektiği, alacakların zamanaşımına uğramadığı gerekçeleriyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
... Bölge Adliye Mahkemesi 24. Hukuk Dairesinin 25.....2019 tarihli ve 2018/3210 Esas, 2019/2026 Karar sayılı kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davalının istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairemizin 25.02.2021 tarihli ve 2019/6906 Esas, 2021/4972 Karar sayılı ilâmı ile; davalı vekili tarafından davanın ihbarı talep edilen Şirkete davanın ihbar edilmesi, hizmet süresinin açıklığa kavuşturulması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Dairemizin bozma ilâmına uyulmasına karar verilerek ihbar olunan İşbilir ... İnşaat Tic. Ltd. Şti.’ye dava ihbar edilmiş ve dosyada bozma ilâmında bahsi geçen ibranamenin mevcut olmadığı ancak ... bitim belgesinin mevcut olduğu fakat ... bitim belgesinin davacının çalışmasını ispatlamaya elverişli olmadığı gerekçesiyle 29.05.1997-16.11.1997 tarihleri ... süresinden çıkartılmak suretiyle kıdem tazminatı tekrar hesaplanmış buna göre davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; taraflar arasındaki ... sözleşmesinden ... uyuşmazlığın çözümünde yabancı hukukun uygulanması gerektiğini, husumet itirazları olduğunu, ücret tespitinin hatalı olduğunu, brüt ücret hesaplamasında davacının yurtdışında çalışmış bir işçi olduğunun dikkate alınması gerektiğini, davacıya ... 2009 bordrosunda, ihbar tazminatı karşılığı olara 1.750 EURO ek kazanç tahakkuku yapılmasına karşın Mahkemece bu ödemenin mahsup edilmemesinin hatalı olduğunu ileri sürerek temyiz talebinde bulunmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; uygulanacak hukuk, ücret tespiti, ödemelerin mahsubu noktasındadır.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri, 04.04.1994 imza tarihli Arnavutluk Cumhuriyeti İle ... Cumhuriyeti Arasında Gelir Ve ... Üzerinden Alınan Vergilerde Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması,15.07.1998 tarihli ... Cumhuriyeti Hükümeti İle Arnavutluk Cumhuriyeti Hükümeti Arasında Sosyal Güvenlik Sözleşmesi.
3. Değerlendirme
1. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkeme kararında ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; davalı vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Davalı tarafça davacıya 1.750,00 Euro ihbar tazminatı ödendiği savunm dosya içerisinde mevcut 04.12.2009 tarihli belgede ... bitimi nedeniyle ... sözleşmesinin sona ereceği yazılıdır. 2009 yılı ... ayı bordrosundan ve banka kayıtlarından davacıya 1.750 Euro ek ödeme yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu miktarın hesaplanan ihbar tazminatından mahsubu gerekirken mahsup yapılmaksızın yazılı gerekçe ile hüküm kurulması hatalıdır.
3. Davacının net ücretinin brüt ücrete çevrilmesi hesabında yapılacak kesintilerin ne olması gerektiği hususu uyuşmazlık konusudur. Davacı en son Arnavutluk ülkesinde çalışmış olup bu ülke ile ülkemiz arasında hem çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması hem de sosyal güvenlik anlaşması bulunmaktadır. Mahkemece anlaşma hükümleri değerlendirilmeksizin yurt içinde çalışan işçiler gibi mevzuatımızın ilgili hükümlerine göre brüt ücretinin tespiti ile alacakların belirlenmesi hatalı olmuştur.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
25.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.