"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Taraflar arasında görülen alacak davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; 13.10.2020 tarihli ve 2019/1470 Esas, 2020/326 Karar sayılı karar ile davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın taraf vekillerince temyiz edilmesine üzerine, Dairemizce 25.02.2021 tarihli ve 2021/736 Esas, 2021/5113 Karar sayılı karar ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince ikinci bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı taraf vekilleri tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalıya ait işyerinde kayıtlarda düz işçi olarak görünmesine rağmen büro şefi olarak çalıştığını ancak fiilen çalıştığı işe dair ücretin kendisine ödenmediğini ileri sürerek fark ücret, ikramiye, ilave tediye ve sorumluluk zammı ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacıya toplu iş sözleşmesine uygun olarak ücret ve diğer haklarının ödendiğini ve taleplerin zamanaşımına uğradığını savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 02.03.2018 tarihli ve 2017/192 Esas, 2018/153 Karar sayılı kararı ile; toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının fiili olarak kayıtlarda geçen ve ücretlendirmeye tâbi tutulduğu iş dışında başka bir işte çalıştırıldığının anlaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesinin 07.06.2018 tarihli ve 2018/1564 Esas, 2018/1478 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönünden kanuna aykırılık bulunmadığı gerekçesi ile davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 22. Hukuk Dairesinin 19.11.2018 tarihli ve 2018/12642 Esas, 2018/24621 Karar sayılı kararı ile; diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacının fiilen yaptığı işin denetime elverişli şekilde belirlenmesinin ardından toplu iş sözleşmelerindeki derece ve kademeye ilişkin hükümler ile sözleşme ekindeki pozisyon cetvelindeki üst derece sınırına dikkat edilmek suretiyle varsa fark işçilik alacaklarının denetime elverişli şekilde hesaplanıp hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
B. İlk Derece Mahkemesince Birinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 13.10.2020 tarihli ve 2019/1470 Esas, 2020/326 Karar sayılı kararı ile; bozma ilâmına uyulup bozma gereklerine göre bilirkişiden rapor alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
2. Dairemizin 25.02.2021 tarihli ve 2021/736 Esas, 2021/5113 Karar sayılı kararı ile; tarafların diğer temyiz itirazlarının reddine karar verilerek, davacı tarafın bildirdiği tanıklar dinlenerek davacının devir tarihine kadar fiilen yaptığı iş ve bu işi ne kadar süre ile yaptığı tespit edildikten sonra her bir dönem için fiilen yaptığı işe karşılık gelen derece ve kademesinin, işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmeleri gereğince belirlenmesi, hesaplama yapılırken mevsimlik işçilikte geçen süreler de dikkate alınarak daimi kadroya geçirildiği ilk tarihten itibaren derece ve kademesinin denetime elverişli şekilde her bir yıl için ayrı ayrı gösterilmesi ve buna göre derece ve kademesine isabet eden ücret üzerinden varsa fark işçilik alacaklarının hesaplanıp hüküm altına alınması gerektiği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
D. İlk Derece Mahkemesince ikinci Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilâmına uyulmasına karar verildikten sonra davacı tanıkları dinlenmiş, davacının mevsimlik işte geçen süreleri dikkate alınmış ve büro şefi olarak çalışması nedeniyle bu işe karşılık gelen derece ve kademesi belirlenmiş, belirlenen derece ve kademesine göre davacıya eksik ödendiği anlaşılan dava konusu fark ücret, ilave tediye, ikramiye, sorumluluk zammı alacaklarının işten ayrıldığı tarih olan 24.12.2014 tarihine kadar olan hesaplamasını yapan bilirkişi raporu hükme esas alınarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı vekili; davacının büro şefi olarak çalıştığı tespit edilmesine rağmen büro görevlisi olduğu kabulü ile dava konusu alacaklarının hesaplandığını, ilk bilirkişi raporu ile hükme esas alınan bilirkişi raporu arasında çelişki olduğunu, davacının alacaklarının 28.02.2015 tarihine kadar hesaplanması gerektiğini, mevsimlik işte geçen sürenin dikkate alınmadığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; kısmi dava açılamayacağını, zamanaşımı def'inin dikkate alınmadığını, faiz konusunda hatalı karar verildiğini, davacının kötüniyetli olması nedeniyle işbu davayı açamayacağını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının bozulması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dosya içeriğine, bozmanın mahiyeti ve kapsamına göre taraflar arasındaki uyuşmazlık; davacının ücretinin tespiti ile tespite bağlı kıdem tazminatı ile yıllık izin, ilave tediye ve ücret alacağının bulunup bulunmadığına ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 ... maddeleri.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 32 nci maddesi, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 39 uncu maddesi, 6772 sayılı Devlet ve Ona Bağlı Müesseselerde Çalışan İşçilere İlave Tediye Yapılması ve 6452 Sayılı Kanunla 6212 Sayılı Kanunun 2 nci Maddesinin Kaldırılması Hakkında Kanun'un 1 vd. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer ... sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı ve davalı vekillerinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
29.05.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.