"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/923 E., 2023/1056 K.
KARAR : Davacının istinaf başvurusunun esastan reddi, davalının istinaf başvurusunun kabulü ile davanın reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Afşin İş Mahkemesi
SAYISI : 2021/232 E., 2022/13 K.
Taraflar arasındaki tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı ve davalı vekillerince istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı Kuruma bağlı Afşin Elbistan (B) Termik Santrali İşletme Müdürlüğünde çalışmaya devam ederken hiçbir haklı sebep gösterilmeden İstanbul Doğalgaz İşletme Müdürlüğüne naklen tayin edildiğini, 25.11.2019 tarih ve 60321630-903.02.01 Esas, 195475 sayılı naklen atama işleminin iptali istemi ile idare mahkemesinde açtıkları davada görevsizlik kararı verilmesi üzerine işbu davayı açmak durumunda kaldıklarını, iki haftalık süre içinde açılan bu davanın idari yargıda açılan davanın devamı niteliğinde olduğunu, haklı bir neden olmadan işçinin başka şehre gönderilmesinin esaslı değişiklik oluşturduğunu, İdarenin davacıyı başka şehirde görevlendirirken Afşin Elbistan (B) Termik Santrali İşletme Müdürlüğüne yeni işçiler görevlendirdiğini ileri sürerek keyfi ve hukuka aykırı işleminin iptali ile davacının naklen tayinden önce çalıştığı Afşin Elbistan (B) Termik Santrali İşletme Müdürlüğündeki eski işine iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; müvekkili Kurum tarafından gerçekleştirilen naklen tayin işleminin idari bir işlem olması dolayısıyla dava konusunun idare mahkemelerinin görev ve yetkisine girdiğini, müvekkili Kuruma bağlı Afşin-Elbistan (A) Termik Santrali ile Afşin-Elbistan Linyitleri İşletme Müdürlüklerinin işletme hakkı devri yoluyla Afşin-Elbistan Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ'ye 01.12.2018 tarihi itibarıyla devredilmesi sonucunda Afşin-Elbistan bölgesinde personel fazlası meydana geldiğinden personelin tercih dilekçeleri de dikkate alınarak naklen tayinlerinin yapıldığını, kalan yaklaşık 700 daimi işçi personelin genel olarak bölge insanı olması ve hemen hemen hepsinin bölgede kalma yönünde dilekçe vermesi nedeniyle, ihtiyaç bulunan işletmelere gönüllü gidecek yeterli sayıda personel bulunamadığını, ihtiyaç fazlası personelin unvan ve meslekleri ile Kurum ihtiyaçları da göz önünde bulundurularak nakillerinin resen gerçekleştirildiğini, müvekkili Kurum açısından açılan davanın hukuka, usul ve kanuna aykırı olması nedeniyle öncelikle görev yönünden, esasa girilmesi hâlinde itirazları doğrultusunda reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu iptali istenilen işlemin yapıldığı tarih itibarıyla davacının, davalıya ait işyerinde çalıştığı, davacının esaslı değişiklik niteliğindeki nakil işlemini kabul ettiğine dair herhangi bir yazılı oluru veya muvafakatinin dosyaya sunulmadığı, aksine davacının değişikliği kabul etmediğini yazılı olarak beyan ettiği gerekçeleriyle davanın kabulü ile davaya konu Elektrik Üretim AŞ Genel Müdürlüğü İnsan Kaynakları Daire Başkanlığının nakil işleminin hukuka aykırı olduğunun tespitine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ve davalı vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1. Davacı vekili; Mahkemece nakil işleminin hukuka aykırı olması yanında davacının naklen tayinden önce çalıştığı Afşin Elbistan (B) Termik Santrali İşletme Müdürlüğündeki eski işine iadesine de karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
2. Davalı vekili; davacının naklen tayin işleminin esasında bir idari işlem olduğu, bu nedenle bu işleme karşı ancak idare mahkemesinde açılacak dava ile naklen atamaya ilişkin işlemin iptalinin istenebileceği, naklen atama işleminin bir işletmesel karar olup bu kararların doğruluğu ve yerindeliğinin Mahkemece bir denetime tâbi tutulmasının mümkün olmadığı, dava konusu işlemin işverenin yönetim hakkı kapsamında kaldığı, Afşin Elbistan (B) Termik Santrali İşletme Müdürlüğünde davacı işçiye ihtiyaç duyulmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ve davanın reddine karar verilmesi istemi ile istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının naklen atanmasına dair işlemin işletmesel karar niteliği taşıdığı ve yerindelik denetimine tâbi tutulmasının mümkün olmadığı, işlemin 4857 sayılı Kanun'un 22 nci maddesine aykırı olduğu iddiası var ise bu iddianın ispat edilmesinin olsa olsa davacı işçiye iş sözleşmesini haklı nedenle fesih yetkisi vereceğini, davacının işyerinde uygulanan toplu iş sözleşmesinin tarafı olan sendikaya üye olduğunu, işyerinde uygulanan işletme toplu iş sözleşmesinin 70 inci maddesinde iş ve işyeri değişikliğinin hangi şartlarda yapılabileceğinin düzenlendiği, bu değişikliğin işverenin yönetim hakkı kapsamında kaldığı, bu tasarrufların mahkeme tarafından iptali söz konusu değil ise de talep hâlinde ancak hukuka aykırı olup olmadığına karar verilebileceği, davada hukuka aykırılığın tespiti talep edilmediğinden mahkemece işleminin iptaline ilişkin talebin reddine karar vermek gerekirken kabulünün hatalı olduğu gerekçeleriyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; davalının nakil işleminin davacının mağduriyetine neden olduğunu, nakil işleminin yönetim hakkının sınırlarını aştığını, nakil işleminin hukuka aykırılığının yanında davacının naklen tayin işleminden önceki işine iadesine karar verilmesi gerektiğini ileri sürerek temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, naklen tayin işleminin hukuka aykırı olup olmadığı ve iptali ile davacının nakil öncesi işine iadesinin gerekip gerekmediğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu'nun 24 üncü maddesinin dördüncü fıkrası, 4857 sayılı İş Kanunu'nun 22 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edene yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.