"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 48. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/2539 E., 2023/2044 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : ... 17. ... Mahkemesi
SAYISI : 2021/114 E., 2023/401 K.
Taraflar arasındaki işkolu tespitine itiraz davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili Sendikanın 6356 ... Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanunu (6356 ... Kanun) çerçevesinde kurulup hâlen 19 numaralı savunma ve güvenlik işkolunda faaliyet gösteren, Hak-... Konfederasyonuna bağlı tüzel kişiliği haiz bir işçi sendikası olduğunu, davalılardan ... Sendikasının talebi üzerine, diğer davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, 05.02.2021 tarihli ve 31386 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/26 karar numaralı işkolu tespit kararında, ... Turizm Personel İnşaat San. Tic. AŞ'ye (... Personel AŞ) ait 1268567.034 Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) sicil numaralı işyerinde belediye hizmetleri kapsamında yer alan işlerin yapıldığı, bu nedenle yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numaralı genel işler işkolunda yer aldığına yönelik tespitte bulunulduğunu, anılan tespitin, mevzuata ve yerleşik Yargıtay içtihatlarına uygun olmadığını, ... Personel AŞ'ye ait 1268567.034 SGK sicil numaralı işyerinde yürütülen faaliyetlerin, 19 numaralı savunma ve güvenlik işkoluna girdiğini, işyerinde özel güvenlik faaliyeti yürütüldüğünü, müvekkili Sendika tarafından, davalı Şirketin işyerlerinde/işletmesinde toplu ... sözleşmesi bağıtlamak için başvuru yapıldığını ve sürecin ardından toplu ... sözleşmesi imzalandığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının, 05.02.2021 tarihli ve 31386 ... Resmî Gazete'de yayımlanan 2021/26 karar numaralı işkolu tespit kararındaki, ... Personel AŞ'nin 1268567.034 SGK sicil numaralı işyerinde yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 20 numaralı genel işler işkolunda yer aldığı tespitinin iptaline, anılan işyerinde yürütülen faaliyetlerin İşkolları Yönetmeliği'nin 19 numaralı savunma ve güvenlik işkolunda yer aldığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı vekili cevap dilekçesinde; işyerlerinin tescil edilmesine ilişkin işlemlerin SGK tarafından yapıldığını, Bakanlıkça SGK kayıtları esas alınmak suretiyle işlemlerin yürütüldüğünü, 6552 ... ... Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması ile Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılmasına Dair Kanun dönemindeki ihaleye göre bir işyerinde farklı farklı sendikaların örgütlenmesi ve ihale süresi ile sınırlı toplu ... sözleşmeleri yapmaları yerine, 696 ... Kanun Hükmünde Kararname sonrası işyerinde ... toplu ... sözleşmesi yapılması dönemine geri dönüleceğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
2. Davalı ... ... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; dava konusu ... Personel AŞ'nin ... Belediyesine ait bir belediye iktisadi teşekkülü olduğunu, ... Belediyesinin hizmetlerini hizmet alım yoluyla gerçekleştirdiğini, bu şirketlerin piyasaya hizmet vermediğini, belediye hizmetlerinin tümünün genel işler işkolunda kodsuz olarak yer aldığını, buna göre kanunlarla belediyelere verilen görevler ile belediyenin üstlendiği bütün diğer işlerin genel işler işkolu kapsamında olduğunu, belediyelerin görev ve yetkileri kapsamında yer alan faaliyetlerin yürütülmesi durumunda gerek doğrudan belediyeye ait işyerleri gerekse belediye şirketlerine ait isyerlerinin genel işler işkolunda yer aldıgının kabulü gerektiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
3. Davalı ... Personel AŞ vekili cevap dilekçesinde; belediyelerin görev ve sorumlulukları kapsamında sayılan ve doğrudan belediyeler tarafından veya belediye iştirakleri/şirketleri, üçüncü kişilerden hizmet alımı yoluyla yürütülen hizmetlerin, belediye hizmeti olma özelliğinden dolayı İşkolları Yönetmeliği'nin 20 sıra numarasında yer alan genel işler işkoluna girdiğini, ... Personel AŞ'ye ait işyerlerinde yapılan asıl ve yardımcı işlerin genel işler işkoluna girdiğini belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
4. Davalı ... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; yürütülmesi münhasıran belediyelerin görev ve sorumluğuna bırakılan işlerden olduğu ve yapılan işler belediye hizmeti niteliğinde bulunduğundan, işyerlerinde yürütülen asıl işe yardımcı işlerin de asıl işin girdiği işkolundan sayılacağını, tüm belediye hizmetlerinin genel işler işkolunda sayıldığını belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
5. Davalı ... Sendikası vekili cevap dilekçesinde; işkolu tespit kararının usul ve kanuna uygun bulunduğunu belirterek ve dilekçesinde yazılı diğer sebeplerle davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mevcut yasal düzenlemeye göre belediye şirketi olan ... Personel AŞ'de çalışan işçilerin yapmış olduğu güvenlik işi belediye hizmetlerine yönelik olarak asıl işe yardımcı ... niteliğinde olduğundan, bu Şirkette yürütülen faaliyetlerin genel işler işkolunda bulunduğu yönündeki tespitte hukuka aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili, dava dilekçesinde belirttiği sebeplerle kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dosyaya sunulan işyeri kayıtları ve diğer deliller dikkate alındığında tespit konusu işyerinin davalı Şirkete ait olduğu, bu Şirketin 5393 ... Belediye Kanunu'nun 70 inci maddesi kapsamında belediye şirketi olduğu, davalı Şirketin faaliyetlerinin ve çalıştırdığı işçilerin tamamın ... Belediyesinde özel güvenlik işinde çalıştığının ... müfettişi raporu ile belirlendiği, buna göre özel güvenlik hizmetleri işinin yardımcı ... olabileceği, ağırlıklı olarak istihdam edilen personelin belediyenin esas işlerinde çalışan işçiler olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; dava ve istinaf dilekçelerinde belirttiği sebeplerle Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 6356 ... Kanun'un 4 üncü ve 5 inci maddeleri kapsamında işkolu tespitine itiraz istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 ... Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 ... Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2. 6356 ... Kanun’un "Kuruluş serbestisi" kenar başlıklı 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının ilgili kısmı şöyledir:
“Sendikalar kuruldukları işkolunda faaliyette bulunur.”
3. 6356 ... Kanun’un “İşkolları” kenar başlıklı 4 üncü maddesi de şöyledir:
“(1) İşkolları bu Kanuna ekli (1) ... cetvelde gösterilmiştir.
(2) Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de, asıl işin girdiği işkolundan sayılır.
(3) Bir işkoluna giren işler, işçi ve işveren konfederasyonlarının görüşü alınarak ve uluslararası normlar göz önünde bulundurularak Bakanlıkça çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”
4. 6356 ... Kanun'un 4 üncü maddesinin gerekçesinin ilgili kısmı şöyledir:
“...Bir işyerinin girdiği işkolu bu işyerinde yürütülen asıl işe göre belirlenir. İşyerindeki yardımcı işler de asıl işin dâhil olduğu işkolundan sayılır. Bir işyerinde yürütülen yardımcı işin alt işveren tarafından üstlenilmesi halinde, bu ... artık asıl işveren yönünden yardımcı ... olarak kabul edilemez. Bu işler alt işveren bakımından asıl ... kabul edilir ve işkolu buna göre belirlenir. ...”
5. 6356 ... Kanun’un “İşkolunun tespiti” kenar başlıklı 5 inci maddesi ise şöyledir:
“(1) Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılır. Bakanlık, tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, kararın yayımından itibaren on beş gün içinde dava açabilir. Mahkeme iki ay içinde kararını verir. (Ek cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Karar hakkında istinaf yoluna başvurulması hâlinde bölge adliye mahkemesi iki ay içinde kararını verir. (Değişik cümle: 12/10/2017-7036/29 md.) Bu karara karşı temyiz yoluna başvurulması hâlinde Yargıtay, uyuşmazlığı iki ay içinde kesin olarak karara bağlar.
(2) Yeni bir toplu ... sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli olur. İşkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar, yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden sayılmaz.
(3) İşkolu değişikliği yürürlükteki toplu ... sözleşmesini etkilemez.”
6. 19.12.2012 tarihli ve 28502 ... Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren İşkolları Yönetmeliği’nin 4 üncü maddesinin birinci fıkrası da şöyledir:
“Bir işyerinin hangi işkoluna girdiği konusunda anlaşmazlık çıkması halinde, ilgililerin başvurusu üzerine, işkolu, o işyerinde yürütülen işin niteliğine göre Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığınca belirlenir. Bakanlık tespit ile ilgili kararını Resmî Gazete’de yayımlar. Bu tespite karşı ilgililer, Sendikalar ve Toplu ... Sözleşmesi Kanununun 5 inci maddesine göre kararın yayımından itibaren onbeş gün içinde dava açabilir.”
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 ... Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 ... Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
21.03.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.