"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Sakarya Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1663 E., 2024/320 K.
KARAR : İstinaf başvurusunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gebze 6. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/131 E., 2023/63 K.
Taraflar arasındaki alacak davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 01.03.2022 tarihli ve 2021/388 Esas, 2022/430 Karar sayılı kararıyla İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinin (6) ncı alt bendi uyarınca ortadan kaldırılmasına ve dosyanın Mahkemesine gönderilmesine karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yeniden yapılan yargılama sonunda, davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; iş sözleşmesinin davalı tarafından feshinden sonra müvekkilinin Gebze 8. İş Mahkemesinin 2017/140 Esas sayılı dosyası ile işe iade davası açtığını, Mahkemenin 29.05.2017 tarihli ve 2017/192 sayılı kararı ile feshin geçersizliğine davacının işe iadesine karar verildiğini, ilgili kararın istinaf ve temyiz süreçlerinden sonra 28.09.2018 tarihinde kesinleştiğini, kesinleşmeyi takiben davacının 02.10.2018 tarihli ihtarname ile davalı hastanede yeniden işe başlamak üzere başvuruda bulunduğunu, davalının işe iadeyi kabul etmediğini ve 01.11.2018 tarihinde bir miktar ödeme yaptığını, yapılan ödemelerin eksik hesaplandığını ileri sürerek eksik ödenen iş güvencesi tazminatı ile boşta geçen süre ücreti alacaklarının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının talep ettiği tüm hak ve alacaklarının eksiksiz bir şekilde ödendiğini, davacının iddialarının gerçeği yansıtmadığını, taleplerinin haksız ve dayanaksız olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; işe başlatmama suretiyle gerçekleşen fesih tarihindeki ücreti ispat yükünün davacıya ait olduğu, davacının emsal olarak bildirdiği işçinin geçersiz sayılan fesih tarihinde davalı işyerinde çalışmadığı davacı vekili tarafından sunulan dilekçelerde, bu işçinin davacının yerine işe başlayan işçi olduğunun belirtildiği, dolayısıyla bu işçinin emsal olarak kabul edilemeyeceği, davacının işe başlatmama yolu ile gerçekleşen fesih tarihinde daha yüksek ücret aldığını ispat edemediği, bu çerçevede; bilirkişi ek raporunda geçersiz sayılan fesih tarihindeki ücrete göre ve dava dilekçesinde kabul edilen, davalının ödediği 44.658,45 TL düşülerek hesaplanan iş güvencesi tazminatı tutarının hükme esas almaya elverişli olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı ve dosya kapsamı doğrultusunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; kararın yeterli gerekçeyi taşımadığını, bilirkişi raporuna itirazlarının gözetilmediğini ücreti tespitinin hatalı olduğunu, hükme esas alınan ek raporda bilirkişinin davacının aldığı hak edişlerin içinde zaten garanti edilen minimum ücret, yani 9.000.00 TL yer almasına rağmen bu tutarı hak ediş toplamlarına tekrar ekleyerek ücret ortalamasını aldığını, bilirkişinin bu şekilde 9.000,00 TL'yi iki kez hesaba esas alıp ortalamalarını alarak tespit ettiği tutarın hatalı olduğunu, zira taraflar arasındaki sözleşme gereğince davacının 9.000.00 TL'yi aşan her hak edişinin içinde zaten garanti edilen minimum ücretin, yani 9.000,00 TL’nin yer aldığını, bildirdikleri emsal işçi ücretinin esas alınmamasının hatalı olduğunu, asgari ücrete oranlama yöntemi uygulanmasının yanlış olduğunu ileri sürerek istinaf yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya içeriğine göre, işe iade sonrasında davacının işe başlatılmayarak feshin gerçekleştiği tarihin 01.11.2018 tarihi olduğu, davacının sabit ücretin dışında hasta sayısına göre değişkenlik arz eden ücret ödendiğini, hasta başı ödenen bu ücretin de asıl ücretin bir parçası olduğunu ileri sürdüğü, dosyada mevcut 31.08.2008 tarihli iş sözleşmesinde garanti ücretin brüt 9.000,00 TL olduğu, ücret bordrolarında sabit brüt 9.000,00 TL ücrete ilave olarak her ay değişik tutarlarda satış primi adı altında tahakkuk yapıldığı, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, ücret bordrolarında davacıya satış primi adı altında ödenen ücretin, asıl ücretin bir parçası olduğunun kabulu ile son bir yıllık ücret ortalaması alınarak davacının brüt ücretinin belirlendiği ve tespit edilen bu ücrete göre alacakların hesaplandığı, davacının yaptığı işin niteliği, iş sözleşmesi ve dosya kapsamına göre davacıya satış primi adı altında ödenen ücretin, asıl ücretin bir parçası olduğu, yapılan hesaplamada usul ve kanuna aykırı bir yön görülmediği, Dairenin kaldırma kararından sonra davacının işe başlatmama yolu ile gerçekleşen fesih tarihinde daha yüksek ücret aldığını ispat edemediği kabul edilerek, geçersiz sayılan fesih tarihindeki ücret miktarı esas alınıp, önceden yapılan ödeme de mahsup edilerek işe başlatmama tazminatının hesaplanmasında bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davalının istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesinde ileri sürülen gerekçeleri tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozularak ortadan kaldırılması istemi ile temyiz yoluna başvurmuştur.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, boşta geçen süre ücreti ile diğer haklar ve iş güvencesi tazminatı hesabına esas ücretin tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 371 inci maddesi.
2. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu'nun 12 nci maddesi ile değiştirilmeden önceki 21 inci maddesi ile 32 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1. Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı vekilinin aşağıdaki paragrafların kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
2. Somut uyuşmazlıkta; taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesinin "Ücret ve Diğer Ayni, Nakdi Ödemeler" başlıklı II nci maddesinde; "Doktora yaptığı hizmet karşılığında 9000 YTL aylık brüt ücret ödenir (garanti edilen minimum ücret). Ancak doktorun hizmet tutarı bu brüt ücret tutarını aştığında, garanti edilen minimum ücret tutarının, bu hizmet tutarının içinde olduğu kabul edilir ve genel toplamın %75-%90 arasında bir tutar ödenir. Ancak herhalde garanti edilen minimum ücretin altında bir ödeme söz konusu olmaz. Garanti edilen minimum ücret içinde çalışılmayan Pazar, genel tatil ve bayram yevmiyeleri de bulunmaktadır..." şeklinde düzenleme yer almaktadır.
3. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda; ücret bordrolarında sabit brüt 9.000,00 TL ücrete ilave olarak her ay değişik tutarlarda satış primi adı altında ödenen ücretin, asıl ücretin bir parçası olduğunun kabulu ile son bir yıllık ücret ortalaması alınarak bulunan miktara garanti ücret olan 9.000,00 TL eklenerek davacının brüt ücreti belirlenmiştir. Davacının yaptığı işin niteliği, iş sözleşmesi ve dosya kapsamına göre davacıya her ay satış primi adı altında ödenen ücretin, asıl ücretin bir parçası olduğunun kabulu yerinde olmakla birlikte, hesap yöntemi hatalı tespitler içermektedir.
Şöyle ki taraflar arasında imzalanan iş sözleşmesinde "Doktora yaptığı hizmet karşılığında 9000 YTL aylık brüt ücret ödenir... Ancak doktorun hizmet tutarı bu brüt ücret tutarını aştığında, garanti edilen minimum ücret tutarının, bu hizmet tutarının içinde olduğu kabul edilir ve genel toplamın %75-%90 arasında bir tutar ödenir." şeklinde ki düzenlemeden, davacının her ay tahakkuk ettirilen aylık ücret miktarının içinde garanti edilen minimum ücret olan 9.000,00 TL'nin mevcut olduğu anlaşılmaktadır. Dolayısıyla son bir yıllık ücret ödemelerinin ortalaması alınarak bulunan miktara, garanti ücret olan 9.000,00 TL'nin eklenmesi hatalıdır.
Ücret bordrolarında son bir yıllık ücret ödemelerinin ortalaması alınarak bulunan tutara 9.000,00 TL eklenmeden, iş güvencesi tazminatı ve bosta geçen süre ücreti alacakları hesaplanmak suretiyle sonuca gidilmesi için hükmün bozulması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.06.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.