Özet: İcra takibine maruz kalan borçlu, vekil marifetiyle takibe itiraz ettiğinde, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlamak için alacaklının açacağı itirazın iptali davasında dava dilekçesinin asıla tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Karar Arşivi
Yargıtay içtihatlarına hızlı erişim
Arama Sonuçları
“Kira Sözleşmesinin Uyarlanması”
- Uyuşmazlık: 49 yıllığına yapılan kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması ve geçmişe dönük kira alacağı talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinde kira artış şartı bulunmadığı, uzun süreli kira sözleşmelerinde uyarlama davası açılabileceği, ancak mahkemenin uyarlama koşullarını yeterince incelemediği, ayrıca kira bedelinin tespiti veya uyarlaması yapılmadan geçmişe dönük kira alacağına hükmedilemeyeceği gözetilerek yerel mahkeme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Süreli kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması için aranan şartların oluşup oluşmadığının, sözleşmenin tüm koşulları ve özellikle ciro kirası da gözetilerek, uzman bilirkişi incelemesiyle tespit edilmesi ve buna göre karar verilmesi gerektiği gözetilerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: 25 yıllık kira sözleşmesinde, kira bedelinin işlem temelinin çökmesi nedeniyle uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin yap-işlet-devret niteliğinde olması, uyarlama talebine engel teşkil etmese de mahkemece, sözleşmeye bağlılık ilkesi gözetilerek, uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığının ve kira bedelinin tespitinde uzman bilirkişi kurulundan alınacak rapor doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiğinden, eksik incelemeyle karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: İstanbul Dünya Ticaret Merkezi A.Ş. ile ... ve Ticaret A.Ş. arasında imzalanan yap-işlet-devret ve üst hakkı sözleşmeleri kapsamında açılan davalara asliye ticaret mahkemesi mi yoksa sulh hukuk mahkemesi mi bakmakla görevli olduğu hususunda bölge adliye mahkemesi daireleri arasında oluşan görev uyuşmazlığı.
Gerekçe ve Sonuç: Yap-işlet-devret sözleşmelerindeki kira hükümlerinin, üst hakkı sözleşmesi ile irtifak hakkı bedeline dönüştüğü ve taraflar arasında kira ilişkisi bulunmadığı, uyuşmazlığın her iki tarafın ticari işletmesini ilgilendiren nispi ticari dava niteliğinde olduğu gözetilerek asliye ticaret mahkemesinin görevli olduğuna karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin belirlenmesi davasında, davacının talebinin kira bedelinin tespiti mi yoksa sözleşmenin uyarlanması mı olduğu ve buna bağlı olarak TBK’nın 138. maddesinde düzenlenen aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı hususlarında çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının talebinin, dava dilekçesindeki ifadelerinden de anlaşılacağı üzere kira bedelinin tespiti değil sözleşmenin uyarlanması niteliğinde olduğu ve bu nedenle de TBK’nın 138. maddesinde düzenlenen aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Ticari işyeri kira sözleşmesinde, sözleşme akdedildikten sonra yürürlüğe giren ve kira bedelinin döviz cinsinden veya dövize endeksli olarak kararlaştırılmasını yasaklayan düzenlemeler gereğince, sözleşmedeki döviz cinsinden belirlenen kira bedelinin Türk Lirasına çevrilmesi ve uyarlanması talebiyle açılan davanın reddine ilişkindir.
Gerekçe ve Sonuç: 1567 sayılı Türk Parasının Kıymetini Koruma Hakkında Kanun ve ilgili Cumhurbaşkanlığı Kararı ile Tebliğ hükümleri uyarınca, Türkiye'de yerleşik kişiler arasında akdedilen ticari işyeri kira sözleşmelerinde kira bedelinin döviz cinsinden kararlaştırılamayacağı ve mevcut sözleşmelerdeki döviz cinsinden bedellerin Türk Lirası olarak yeniden belirlenmesinin zorunlu olduğu, taraflarca anlaşma sağlanamaması halinde ise belirlenen usul ve yöntemlere göre Türk Lirası dönüşümünün yapılması gerektiği gözetilerek, mahkemece eksik inceleme ile davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı bulunarak bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Kira sözleşmesinin, değişen ekonomik koşullar ve artan kira bedeli nedeniyle uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceğine ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Ahde vefa ilkesi gereğince, tacir olan kiracının sözleşmede öngörülen enflasyon oranındaki kira artış hükmüne bağlı olduğu, rekabet artışı ve tüketici davranışlarındaki değişikliklerin kiracı tarafından üstlenilmesi gereken ticari riskler kapsamında bulunduğu ve yargılama aşamasında ortaya çıkan salgın hastalık durumunun kira sözleşmesinin yapıldığı tarihte öngörülebilir olmadığı gözetilerek, kira sözleşmesinin uyarlanması talebinin reddine dair yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Birden fazla kiraya verenin bulunduğu kira sözleşmesinin uyarlanması davasının, kiraya verenlerden sadece biri tarafından açılıp açılamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin uyarlanması davasının, sözleşmenin tüm taraflarını ilgilendirmesi ve kiralananın aynına ilişkin bir uyuşmazlık bulunmaması nedeniyle, kiraya verenlerden birinin sonradan tek başına malik olsa dahi davayı tek başına açma hakkının olmadığı gözetilerek, Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Düğün salonu kiralayan davacı kiracı, Covid-19 salgını nedeniyle kiralananı kullanamaması sebebiyle kira bedelinin uyarlanmasını talep etmiş, davalı kiraya veren ise sözleşmede uyarlama talep edilemeyeceğine dair hüküm bulunduğunu ileri sürerek davanın reddini istemiştir.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinde kiraya verenin kiralananı kullanıma elverişli halde bulundurmasa dahi kiracının kira bedelini ödeyeceğine dair hükümlerin 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 301. maddesine aykırı olarak geçersiz olduğu ve Covid-19 salgınının sözleşme yapıldıktan sonra öngörülemeyen olağanüstü bir durum yarattığı gözetilerek, davacı kiracının kira bedelinin uyarlanması talebinin değerlendirilmesi gerektiği gerekçesiyle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin indirilmesi ve fazla ödenen kısmın iadesi talebiyle açılan davada, kira sözleşmesinin müzayaka halinde imzalandığı iddiasıyla gabin hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının, kira sözleşmesinin imzalandığı aşamada müzayaka halinde olduğunu ve davalının aşırı yararlandığını ileri sürerek kira bedelinin indirilmesini talep etmesi, Borçlar Kanunu'nun 21. maddesi uyarınca yalnızca sözleşmenin feshi ve verilenin geri istenmesine olanak tanıdığından, kira bedelinin indirilmesi talebinin dinlenmesine olanak bulunmadığı gözetilerek yerel mahkemenin direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Kira sözleşmesinde kira bedelinin belirlenmesine ilişkin hükmün uygulanabilirliğini yitirmesi nedeniyle kira bedelinin uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin kısa süreli olması ve tarafların her dönem yeni koşullarda sözleşmeyi yenileme veya sona erdirme imkanlarının bulunması, ayrıca kira bedelinin Türk Lirası üzerinden değil, benzin fiyatına endeksli olarak belirlenmesi ve bu yöntemin değiştirilmesinin mümkün olmaması gözetilerek yerel mahkemenin kira bedelini uyarlama kararı bozulmuştur.
Nitelikli Kararlar
Özenle seçilmiş, referans niteliğindeki kararlar
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: İş kazası sonucu açılan tazminat davasında, davacının talebini ıslah yoluyla artırması üzerine, ıslah edilen kısım için zamanaşımının kesilip kesilmediği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.
Gerekçe ve Sonuç: Kısmi ıslahın yeni bir dava niteliğinde olmadığı, dava dilekçesindeki faiz talebinin ıslahla artırılan miktar için de geçerli olduğu ve asıl davanın açılmasıyla zamanaşımının tüm alacak için kesildiği gözetilerek direnme kararı onanmıştır.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Miras bırakanın sağlığında davalıya yaptığı taşınmaz temliğinin muris muvazaası olup olmadığı ve ecrimisil talep edilip edilemeyeceği hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Miras bırakanın davacı dışındaki mirasçılarına yaptığı temlikler, davacıya herhangi bir temlikte bulunmaması, ölünceye kadar bakma sözleşmesine rağmen sonradan davalıya satış yapılması gibi hususlar bir bütün olarak değerlendirilerek temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığı ve muris muvazaası bulunduğu sonucuna varılarak direnme kararı bozulmuştur.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacının 04.02.1997-10.12.2012 tarihleri arasında davalı apartmanda kapıcı olarak çalıştığının tespiti talebiyle açılan hizmet tespiti davasında, mahkemenin yaptığı araştırma ve incelemenin yeterli olup olmadığı ve davanın reddine ilişkin direnme kararının bozulup bozulmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Hizmet tespiti davalarında, tarafların delilleriyle yetinilmeyip, çalışmanın varlığı her türlü delille ispat edilebileceğinden, mahkemenin re'sen araştırma yapma yükümlülüğü bulunduğu, somut olayda ise tanık beyanları arasında çelişkiler olduğu, komşu işyeri çalışanları ve diğer apartman sakinlerinin dinlenilmesi, davacının eşinin aynı dönemdeki diğer çalışmalarının niteliğinin ve davacının çalışmasının tam zamanlı veya kısmi zamanlı olduğunun araştırılması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur.
Yeni Kararlar
Arşive yeni eklenen kararlar
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacı tarafından istinaf edilen alacak davasında, temyiz incelemesinin miktar yönünden yapılıp yapılamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacı tarafından temyiz edilen miktarın, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihi itibariyle geçerli olan kesinlik sınırının altında kalması nedeniyle, 6100 sayılı HMK'nın 362. ve 366. maddeleri uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile kadroya geçen işçinin, kadroya geçiş esnasında imzalanan belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin nasıl belirleneceği ve davalı idarenin eksik ücret ödemesinin olup olmadığı hususunda çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Hem belirsiz süreli hizmet sözleşmesi hem de toplu iş sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli ve eksik ödeme yapıldığı sonucuna varılarak, ilk derece ve bölge adliye mahkemesi kararlarının usul ve yasaya uygunluğu gözetilerek temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına hükmedilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, kadroya geçiş tarihini müteakip, ücretinin hesabında hangi düzenlemelerin esas alınacağı ve talep ettiği ücret farkı alacağının olup olmadığına ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının 01.11.2020 tarihinden itibaren yetkili sendika ile işveren arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği, ancak bu sözleşmenin ücret zammı hükmünden değil, diğer hükümlerinden yararlanabileceği, bu nedenle de davacının 31.10.2020 tarihi itibariyle hak edilen ücret miktarının aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı alacağının hesaplanması gerektiği gözetilerek, yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İçtihadı Birleştirme Kararları
Özet: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmazın, tapuda yükleniciye devredilmesi ve yüklenicinin de arsa payı veya bağımsız bölümleri üçüncü kişilere satması veya ipotek tesis etmesinden sonra, sözleşmenin geçersizliğinin tespiti veya geriye etkili olarak feshedilmesi hâlinde; üçüncü kişilerin tapuya güvenerek ve iyiniyetli olarak aynî hak edindikleri İddialarının dinlenmesi, dolayısıyla iktisap edilen mülkiyet veya ipotek hakkının korunması gerekir, ancak somut olaya göre üçüncü kişilerin iyiniyetli olmadıklarının anlaşılması hâlinde taşınmazlar arsa sahibine dönebilecektir.
Özet: Kooperatifler/Yapı Kooperatifleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir sayılırlar.
Özet: Rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile aynı anda ve sıra hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile, hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağı.