Özet: İcra takibine maruz kalan borçlu, vekil marifetiyle takibe itiraz ettiğinde, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlamak için alacaklının açacağı itirazın iptali davasında dava dilekçesinin asıla tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Karar Arşivi
Yargıtay içtihatlarına hızlı erişim
Arama Sonuçları
“Hakimin Davayı Aydınlatma Ödevi”Anahtar Kelimeler
- Uyuşmazlık: Davacının iş sözleşmesinin sona ermesiyle hak kazanılan yıllık izin ücretlerinin eksik ödendiği iddiası.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemenin, davacının çalışma süresi boyunca kaç gün yıllık izin kullandığı hususunu aydınlatmadan ve davacının beyanını almadan eksik izin ücreti yönünden hüküm kurması, hakimin davayı aydınlatma ödevine aykırı görülerek karar bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davacının davalı kurumda çalıştığı süre boyunca kullandırılmayan yıllık izin ücretleri ile fazla mesai ve genel tatil ücretlerinin ödenmemesi nedeniyle açılan alacak davasında, davalı kurumun işveren sıfatının bulunup bulunmadığı ve yıllık izinlerin kullanılıp kullanılmadığı hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının uzun çalışma süresi boyunca hiç yıllık izin kullanmamış olmasının hayatın olağan akışına aykırı olması, davacının dinlenilerek izin kullanıp kullanmadığının tespit edilmesi gerektiği, ayrıca davacının işe giriş bildirgelerindeki işyeri adresinin davalı kuruma ait olmadığının anlaşılması ve bu hususta asıl işveren-alt işveren ilişkisinin araştırılması gerektiği gözetilerek yerel mahkeme kararları bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davacı işçinin iş sözleşmesinin feshi nedeniyle kıdem tazminatı ve yıllık izin ücreti alacaklarının davalı işverenden tahsili.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının sendika üyesi olmasına rağmen, mahkemece fazla mesai ve yıllık izin ücretinin hesabında 2011 yılı öncesi için toplu iş sözleşmesi hükümleri gözetilerek hatalı hesaplama yapıldığı ve davacının tüm çalışma süresi boyunca yıllık izin kullanmadığı iddiasının hayatın olağan akışına aykırı olup, davacının dinlenilmesi ve yıllık izin kullanıp kullanmadığı hususunun aydınlatılması gerektiği gözetilerek karar bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davalı kurum tarafından davacı eczaneye kesilen cezai şartın, hangi tarihte yürürlüğe giren protokol hükümlerine göre uygulanacağı hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davaya konu cezai işlemin dayanağı olan maddelerde değişiklik yapıldığı, yürürlükteki sözleşmede önceki protokol hükümlerinin uygulanmasının davacı tarafından talep edilebileceği ve hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü gözetilerek taraf talepleri doğrultusunda delillerin toplanıp tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonuca uygun bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle ilk derece mahkemesinin direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davalı kurumun davacı eczacıya uyguladığı cezai işlemin iptali talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Davacı eczacıya uygulanan cezai işlemin dayanağı olan sözleşme maddelerinin, dava açıldıktan sonra yürürlüğe giren yeni protokollerdeki karşılıkları ile birlikte değerlendirilmesi gerektiği, ayrıca hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü gereği tüm ilgili hastaların dinlenmesi ve bu hususlar da gözetilerek yeni bir bilirkişi raporu alınması gerektiği gerekçesiyle yerel mahkeme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davalı kurum tarafından davacı eczaneye uygulanan cezai işlemin iptali ve istirdat davasında, cezai işlemin hukuka uygun olup olmadığı.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemece, hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında, davalı kurumun cezai işlem dayanağı olarak sunduğu teftiş raporunun maddi vakıalara ilişkin somut delil taşımadığı ve tanık dinlenmesi gibi eksik incelemelerle yetinilerek hüküm kurulduğu gözetilerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davalı şirketin, mesleki eğitim kurslarında sahte belge düzenleyerek haksız kazanç sağladığı iddiasıyla açılan alacak davasında, davalının sözleşmeye aykırı davranıp davranmadığı ve ödenmesi gereken tazminat miktarı.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemenin, davalının sözleşmeye aykırı davranıp davranmadığını tespit etmek için tanık dinlememesi, davacı kurum kayıtlarını incelememesi ve davalının bilirkişi raporlarına itirazlarını yeterince değerlendirmemesi, HMK’nın 31. maddesinde düzenlenen hakimin davayı aydınlatma ödevine aykırı bulunarak karar bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından eczaneye kesilen cezai şart ve para cezasının hukuka uygunluğu.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemenin, eczacının ilaçları teslim ettiği kişilerin kimlik bilgilerini sorgulama yükümlülüğü bulunmadığı gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar vermesi, ancak hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında hastaların beyanlarını değerlendirerek ve ilaçların eczanede kalma nedenlerini araştırarak her bir cezai işlemin yerindeliğini ayrı ayrı incelemesi gerekirken bunu yapmayıp yetersiz gerekçe ile hüküm kurması usul ve yasaya aykırı görülerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davalı kurum tarafından davacı eczacı hakkında uygulanan cezai şart ve reçete bedeli kesintisine ilişkin kurum işleminin iptali davasında, mahkemenin eksik inceleme yapıp yapmadığı uyuşmazlığı.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemenin, hakimin davayı aydınlatma ödevi kapsamında, hastaların tanık olarak dinlenmesi, yeni protokol hükümlerinin değerlendirilmesi ve yeniden bilirkişi raporu alınması gerektiği halde eksik inceleme ile hüküm tesis etmesi gözetilerek karar bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davacı, miras yoluyla ve satın alma yoluyla kendisine ait olduğunu iddia ettiği taşınmazların davalılar adına kayıtlı olması sebebiyle tapu iptali ve tescil davası açmıştır.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemece, davacının taşınmazlarda pay sahibi olması nedeniyle dava açma ehliyetinin olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş ise de, Yargıtay, hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğü kapsamında tarafların delillerinin toplanmamış olması, taşınmazların mülkiyet durumunun ve davacının hukuki sebebinin tespit edilmemiş olması, gerekli keşif işlemlerinin yapılmamış olması sebepleriyle hükmü bozmuştur. - Uyuşmazlık: Vekalet görevinin kötüye kullanılması nedeniyle açılan tapu iptali ve tescil davasında, taşınmazın dava devam ederken devredilmesi üzerine davacının HMK m.125'teki seçimlik hakkını kullanıp kullanmadığının tespiti.
Gerekçe ve Sonuç: Davacıya, dava konusu taşınmazın dava sırasında devredilmesi nedeniyle HMK'nın 125. maddesinde düzenlenen seçimlik hakkının hatırlatılmaması ve davayı nasıl sürdüreceği hususunda açıklama istenmemesi, hakimin davayı aydınlatma yükümlülüğüne aykırı görülerek, bozmaya karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Miras bırakanın ölümünden sonra terekesinin taksim edilip edilmediği ve davacıların miras payına sahip olup olmadıkları hususunda uyuşmazlık bulunmaktadır.
Gerekçe ve Sonuç: Terekenin taksim edilip edilmediği, davalı tarafından ibraz edilen taksim senedinin zemine uygulanıp uygulanmadığı, çekişmeli taşınmazların bu senet kapsamında olup olmadığı hususlarında yeterli araştırma yapılmadığı ve HMK’nın 31. maddesindeki hakimin davayı aydınlatma ödevi ilkesine aykırı davranıldığı gözetilerek hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Nitelikli Kararlar
Özenle seçilmiş, referans niteliğindeki kararlar
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: İş kazası sonucu açılan tazminat davasında, davacının talebini ıslah yoluyla artırması üzerine, ıslah edilen kısım için zamanaşımının kesilip kesilmediği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.
Gerekçe ve Sonuç: Kısmi ıslahın yeni bir dava niteliğinde olmadığı, dava dilekçesindeki faiz talebinin ıslahla artırılan miktar için de geçerli olduğu ve asıl davanın açılmasıyla zamanaşımının tüm alacak için kesildiği gözetilerek direnme kararı onanmıştır.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Miras bırakanın sağlığında davalıya yaptığı taşınmaz temliğinin muris muvazaası olup olmadığı ve ecrimisil talep edilip edilemeyeceği hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Miras bırakanın davacı dışındaki mirasçılarına yaptığı temlikler, davacıya herhangi bir temlikte bulunmaması, ölünceye kadar bakma sözleşmesine rağmen sonradan davalıya satış yapılması gibi hususlar bir bütün olarak değerlendirilerek temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığı ve muris muvazaası bulunduğu sonucuna varılarak direnme kararı bozulmuştur.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacının 04.02.1997-10.12.2012 tarihleri arasında davalı apartmanda kapıcı olarak çalıştığının tespiti talebiyle açılan hizmet tespiti davasında, mahkemenin yaptığı araştırma ve incelemenin yeterli olup olmadığı ve davanın reddine ilişkin direnme kararının bozulup bozulmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Hizmet tespiti davalarında, tarafların delilleriyle yetinilmeyip, çalışmanın varlığı her türlü delille ispat edilebileceğinden, mahkemenin re'sen araştırma yapma yükümlülüğü bulunduğu, somut olayda ise tanık beyanları arasında çelişkiler olduğu, komşu işyeri çalışanları ve diğer apartman sakinlerinin dinlenilmesi, davacının eşinin aynı dönemdeki diğer çalışmalarının niteliğinin ve davacının çalışmasının tam zamanlı veya kısmi zamanlı olduğunun araştırılması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur.
Yeni Kararlar
Arşive yeni eklenen kararlar
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacı tarafından istinaf edilen alacak davasında, temyiz incelemesinin miktar yönünden yapılıp yapılamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacı tarafından temyiz edilen miktarın, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihi itibariyle geçerli olan kesinlik sınırının altında kalması nedeniyle, 6100 sayılı HMK'nın 362. ve 366. maddeleri uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile kadroya geçen işçinin, kadroya geçiş esnasında imzalanan belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin nasıl belirleneceği ve davalı idarenin eksik ücret ödemesinin olup olmadığı hususunda çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Hem belirsiz süreli hizmet sözleşmesi hem de toplu iş sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli ve eksik ödeme yapıldığı sonucuna varılarak, ilk derece ve bölge adliye mahkemesi kararlarının usul ve yasaya uygunluğu gözetilerek temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına hükmedilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, kadroya geçiş tarihini müteakip, ücretinin hesabında hangi düzenlemelerin esas alınacağı ve talep ettiği ücret farkı alacağının olup olmadığına ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının 01.11.2020 tarihinden itibaren yetkili sendika ile işveren arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği, ancak bu sözleşmenin ücret zammı hükmünden değil, diğer hükümlerinden yararlanabileceği, bu nedenle de davacının 31.10.2020 tarihi itibariyle hak edilen ücret miktarının aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı alacağının hesaplanması gerektiği gözetilerek, yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İçtihadı Birleştirme Kararları
Özet: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmazın, tapuda yükleniciye devredilmesi ve yüklenicinin de arsa payı veya bağımsız bölümleri üçüncü kişilere satması veya ipotek tesis etmesinden sonra, sözleşmenin geçersizliğinin tespiti veya geriye etkili olarak feshedilmesi hâlinde; üçüncü kişilerin tapuya güvenerek ve iyiniyetli olarak aynî hak edindikleri İddialarının dinlenmesi, dolayısıyla iktisap edilen mülkiyet veya ipotek hakkının korunması gerekir, ancak somut olaya göre üçüncü kişilerin iyiniyetli olmadıklarının anlaşılması hâlinde taşınmazlar arsa sahibine dönebilecektir.
Özet: Kooperatifler/Yapı Kooperatifleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir sayılırlar.
Özet: Rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile aynı anda ve sıra hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile, hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağı.