Özet: İcra takibine maruz kalan borçlu, vekil marifetiyle takibe itiraz ettiğinde, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlamak için alacaklının açacağı itirazın iptali davasında dava dilekçesinin asıla tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Karar Arşivi
Yargıtay içtihatlarına hızlı erişim
Arama Sonuçları
“TBK m. 138”
- Uyuşmazlık: Kira bedelinin belirlenmesi davasında, davacının talebinin kira bedelinin tespiti mi yoksa sözleşmenin uyarlanması mı olduğu ve buna bağlı olarak TBK’nın 138. maddesinde düzenlenen aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı hususlarında çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının talebinin, dava dilekçesindeki ifadelerinden de anlaşılacağı üzere kira bedelinin tespiti değil sözleşmenin uyarlanması niteliğinde olduğu ve bu nedenle de TBK’nın 138. maddesinde düzenlenen aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Taşıma sözleşmesi imzalandıktan sonra UKOME kararıyla güzergah değişikliği ve yeni köprü geçiş ücreti zorunluluğu getirilmesi nedeniyle sözleşmenin TBK 138. madde uyarınca uyarlanıp uyarlanamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının, taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren bir şirket olarak, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün açılma ihtimalini ve buna bağlı olarak UKOME tarafından güzergâh değişikliği kararı alınabileceğini öngörmesi gerektiği, dolayısıyla köprü geçiş ücretlerindeki artış ve mesafe uzamasının sözleşmenin yapıldığı sırada öngörülemeyen ve öngörülmesi beklenmeyen olağanüstü bir durum olarak nitelendirilemeyeceği gerekçesiyle, sözleşmenin uyarlanması talebinin reddine dair direnme kararı onanmıştır. - Uyuşmazlık: Davacı tüketicinin, Japon Yeni cinsinden kullandığı konut kredisinde yaşanan aşırı kur artışı nedeniyle, sözleşmenin uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının krediyi kullandığı tarihte Japon Yeni'nin Türk Lirası karşısındaki değer artışının öngörülebilir nitelikte olduğu, ülke ekonomisinin ve döviz kurlarının geçmişteki dalgalanmaları da dikkate alındığında davacının dövizle borçlanmanın riskini öngörebilecek durumda olması gerektiği, bu nedenle TBK m. 138'de öngörülen uyarlama koşullarının oluşmadığı değerlendirilerek yerel mahkemenin direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Covid-19 pandemisi nedeniyle hastanenin kantini için ödenen kiralarda indirim yapılıp yapılmayacağı ve ihtirazi kayıtla ödenen kiraların geri alınıp alınamayacağı hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin sona ermiş olması, TBK m. 138 uyarınca beklenmeyen hal şartı nedeniyle kira bedelinin uyarlanması talebiyle dava açılmasına engel olmadığı ve Covid-19 pandemisinin beklenmeyen hal teşkil ettiği gözetilerek, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: TBK’nın yürürlüğe girdiği tarihten önce açılmış davada, kanunun yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan dönemde uygulanacak faiz oranının belirlenmesinde TBK m. 120/2’deki sınırlamanın uygulanıp uygulanmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: TBK’nın yürürlük tarihinden önce doğan ve dava konusu edilen alacağa, TBK’nın yürürlüğe girdiği tarihe kadar olan dönemde, BK hükümlerine göre faiz işletilmesi gerektiği ve bu dönem için TBK m. 120/2’deki faiz sınırlamasının uygulanmasının 6101 sayılı Yürürlük Yasası’nın 1. maddesindeki ilkeye aykırı olduğu gözetilerek direnme kararı onanmıştır. - Uyuşmazlık: Haricî olarak düzenlenen taşınmaz satış sözleşmesinde kararlaştırılan cayma akçesinin cezai şart mı yoksa bağlanma parası mı olduğu ve sözleşmenin geçersizliği nedeniyle cayma akçesinin talep edilip edilemeyeceği hususunda oluşan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Tapulu taşınmazların satışına ilişkin sözleşmelerin resmi şekilde yapılmasının zorunlu olduğu, aksi halde geçersiz sayılacağı ve taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin şekil şartına uyulmaksızın harici olarak yapıldığından geçersiz olduğu, dolayısıyla geçersiz sözleşmede yer alan cayma akçesine ilişkin hükümlerin de geçersiz olacağı gözetilerek direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Değişen ekonomik koşullar nedeniyle kat karşılığı inşaat sözleşmesinin uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Taraflar arasındaki sözleşmenin götürü bedelli olmayıp, TBK'nın 138. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve istinaf mahkemesince kararın kaldırılmasına rağmen bir kısım davalılar hakkında hüküm kurulmaması nedeniyle, kararın düzeltilerek onanmasına hükmedilmiştir. - Uyuşmazlık: Kooperatif birliği aidat alacağı için açılan itirazın iptali davasında, yeni yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu'nun temerrüt faizine ilişkin hükümlerinin (TBK m. 120/2) derdest davada uygulanıp uygulanmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Türk Borçlar Kanunu'nun yürürlük tarihinden önce doğmuş ve temerrüt hali gerçekleşmiş bir alacak için açılan itirazın iptali davasında, yeni kanunun temerrüt faizine ilişkin sınırlamasının geriye yürümeyeceği ve eşitlik ilkesine aykırı olacağı, yeni kanun yürürlüğe girdikten sonra tahakkuk eden faizler için ise yeni kanun hükümlerinin uygulanması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davalının, davacı hakkında çeşitli kurumlara verdiği şikayet dilekçelerinde kullandığı ifadelerin, hak arama özgürlüğü ve iddia savunma dokunulmazlığı sınırlarını aşıp aşmadığı, davacının kişilik haklarına saldırı oluşturup oluşturmadığı ve davalının manevi tazminata hükmedilip hükmedilmeyeceği hususları.
Gerekçe ve Sonuç: Davalının dilekçelerinde kullandığı ifadelerin davacıyı küçük düşürücü nitelikte olduğu, iddia ve savunma sınırları içerisinde değerlendirilmesinin mümkün olmadığı ve davacının kişilik haklarına saldırı teşkil ettiği gözetilerek yerel mahkemenin direnme kararı onanmış, ancak tazminat miktarı yönünden inceleme yapılmamış olduğundan bu hususun değerlendirilmesi için dosya Özel Daireye gönderilmiştir. - Uyuşmazlık: 49 yıllığına yapılan kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması ve geçmişe dönük kira alacağı talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinde kira artış şartı bulunmadığı, uzun süreli kira sözleşmelerinde uyarlama davası açılabileceği, ancak mahkemenin uyarlama koşullarını yeterince incelemediği, ayrıca kira bedelinin tespiti veya uyarlaması yapılmadan geçmişe dönük kira alacağına hükmedilemeyeceği gözetilerek yerel mahkeme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: 25 yıllık kira sözleşmesinde, kira bedelinin işlem temelinin çökmesi nedeniyle uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin yap-işlet-devret niteliğinde olması, uyarlama talebine engel teşkil etmese de mahkemece, sözleşmeye bağlılık ilkesi gözetilerek, uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığının ve kira bedelinin tespitinde uzman bilirkişi kurulundan alınacak rapor doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiğinden, eksik incelemeyle karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Murisin vefatından sonra aleyhine başlatılan icra takibinin zamanaşımını kesip kesmediği ve mirasçılarına karşı açılan itirazın iptali davasında zamanaşımının dolup dolmadığı.
Gerekçe ve Sonuç: Murisin vefatından sonra aleyhine başlatılan icra takibinin zamanaşımını kesmeyeceği, zamanaşımının mirasçılara karşı yapılan takip tarihinde değil, asıl alacağın muaccel olduğu tarihte başlayacağı ve bu tarihten itibaren on yıllık sürenin dolduğu gözetilerek yerel mahkemenin direnme kararı onanmıştır.
Nitelikli Kararlar
Özenle seçilmiş, referans niteliğindeki kararlar
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: İş kazası sonucu açılan tazminat davasında, davacının talebini ıslah yoluyla artırması üzerine, ıslah edilen kısım için zamanaşımının kesilip kesilmediği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.
Gerekçe ve Sonuç: Kısmi ıslahın yeni bir dava niteliğinde olmadığı, dava dilekçesindeki faiz talebinin ıslahla artırılan miktar için de geçerli olduğu ve asıl davanın açılmasıyla zamanaşımının tüm alacak için kesildiği gözetilerek direnme kararı onanmıştır.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Miras bırakanın sağlığında davalıya yaptığı taşınmaz temliğinin muris muvazaası olup olmadığı ve ecrimisil talep edilip edilemeyeceği hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Miras bırakanın davacı dışındaki mirasçılarına yaptığı temlikler, davacıya herhangi bir temlikte bulunmaması, ölünceye kadar bakma sözleşmesine rağmen sonradan davalıya satış yapılması gibi hususlar bir bütün olarak değerlendirilerek temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığı ve muris muvazaası bulunduğu sonucuna varılarak direnme kararı bozulmuştur.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacının 04.02.1997-10.12.2012 tarihleri arasında davalı apartmanda kapıcı olarak çalıştığının tespiti talebiyle açılan hizmet tespiti davasında, mahkemenin yaptığı araştırma ve incelemenin yeterli olup olmadığı ve davanın reddine ilişkin direnme kararının bozulup bozulmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Hizmet tespiti davalarında, tarafların delilleriyle yetinilmeyip, çalışmanın varlığı her türlü delille ispat edilebileceğinden, mahkemenin re'sen araştırma yapma yükümlülüğü bulunduğu, somut olayda ise tanık beyanları arasında çelişkiler olduğu, komşu işyeri çalışanları ve diğer apartman sakinlerinin dinlenilmesi, davacının eşinin aynı dönemdeki diğer çalışmalarının niteliğinin ve davacının çalışmasının tam zamanlı veya kısmi zamanlı olduğunun araştırılması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur.
Yeni Kararlar
Arşive yeni eklenen kararlar
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacı tarafından istinaf edilen alacak davasında, temyiz incelemesinin miktar yönünden yapılıp yapılamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacı tarafından temyiz edilen miktarın, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihi itibariyle geçerli olan kesinlik sınırının altında kalması nedeniyle, 6100 sayılı HMK'nın 362. ve 366. maddeleri uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile kadroya geçen işçinin, kadroya geçiş esnasında imzalanan belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin nasıl belirleneceği ve davalı idarenin eksik ücret ödemesinin olup olmadığı hususunda çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Hem belirsiz süreli hizmet sözleşmesi hem de toplu iş sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli ve eksik ödeme yapıldığı sonucuna varılarak, ilk derece ve bölge adliye mahkemesi kararlarının usul ve yasaya uygunluğu gözetilerek temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına hükmedilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, kadroya geçiş tarihini müteakip, ücretinin hesabında hangi düzenlemelerin esas alınacağı ve talep ettiği ücret farkı alacağının olup olmadığına ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının 01.11.2020 tarihinden itibaren yetkili sendika ile işveren arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği, ancak bu sözleşmenin ücret zammı hükmünden değil, diğer hükümlerinden yararlanabileceği, bu nedenle de davacının 31.10.2020 tarihi itibariyle hak edilen ücret miktarının aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı alacağının hesaplanması gerektiği gözetilerek, yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İçtihadı Birleştirme Kararları
Özet: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmazın, tapuda yükleniciye devredilmesi ve yüklenicinin de arsa payı veya bağımsız bölümleri üçüncü kişilere satması veya ipotek tesis etmesinden sonra, sözleşmenin geçersizliğinin tespiti veya geriye etkili olarak feshedilmesi hâlinde; üçüncü kişilerin tapuya güvenerek ve iyiniyetli olarak aynî hak edindikleri İddialarının dinlenmesi, dolayısıyla iktisap edilen mülkiyet veya ipotek hakkının korunması gerekir, ancak somut olaya göre üçüncü kişilerin iyiniyetli olmadıklarının anlaşılması hâlinde taşınmazlar arsa sahibine dönebilecektir.
Özet: Kooperatifler/Yapı Kooperatifleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir sayılırlar.
Özet: Rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile aynı anda ve sıra hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile, hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağı.