Özet: İcra takibine maruz kalan borçlu, vekil marifetiyle takibe itiraz ettiğinde, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlamak için alacaklının açacağı itirazın iptali davasında dava dilekçesinin asıla tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Karar Arşivi
Yargıtay içtihatlarına hızlı erişim
Arama Sonuçları
“İşlem Temelinin Çökmesi”Anahtar Kelimeler
- Uyuşmazlık: 25 yıllık kira sözleşmesinde, kira bedelinin işlem temelinin çökmesi nedeniyle uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin yap-işlet-devret niteliğinde olması, uyarlama talebine engel teşkil etmese de mahkemece, sözleşmeye bağlılık ilkesi gözetilerek, uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığının ve kira bedelinin tespitinde uzman bilirkişi kurulundan alınacak rapor doğrultusunda değerlendirilmesi gerektiğinden, eksik incelemeyle karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Uzun süreli kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemece, kira bedelinin uyarlanması gerektiği kabul edilmiş ancak hükme esas alınan bilirkişi raporunun dava tarihi itibariyle değerlendirme yapmayan, yetersiz emsal incelemesi içeren ve takdire dayalı belirlemelerle denetime elverişli olmaması gözetilerek bozulmuştur. - Uyuşmazlık: 49 yıllığına yapılan kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması ve geçmişe dönük kira alacağı talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinde kira artış şartı bulunmadığı, uzun süreli kira sözleşmelerinde uyarlama davası açılabileceği, ancak mahkemenin uyarlama koşullarını yeterince incelemediği, ayrıca kira bedelinin tespiti veya uyarlaması yapılmadan geçmişe dönük kira alacağına hükmedilemeyeceği gözetilerek yerel mahkeme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Kira sözleşmesinin yapıldığı tarihten sonra meydana gelen ekonomik değişiklikler nedeniyle kira bedelinin uyarlanması talebinin reddi üzerine açılan temyiz davası.
Gerekçe ve Sonuç: Sözleşmenin yapıldığı tarih ile davanın açıldığı tarih arasında işlem temelinin çöktüğünün ispatlanamaması ve döviz kurundaki değişikliklerin öngörülebilir mahiyette olması gözetilerek yerel mahkemenin kira bedelinin uyarlanması talebini reddeden kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Davalı üniversiteye yabancı öğrenci kontenjanından kayıt yaptıran davacının, eğitim ücretini Türk Lirası olarak ödemek istemesi üzerine, eğitim sözleşmesinin uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının, döviz kurundaki dalgalanma riskini öngörebilecek durumda olup, kendi isteğiyle yabancı öğrenci statüsünde döviz üzerinden borçlandığı, ayrıca ilk dönem ücretini döviz olarak ödediği gözetilerek, işlem temelinin çökmesi ve aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanma koşullarının oluşmadığı gerekçesiyle, sözleşmenin uyarlanması talebinin reddine dair Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin uyarlanması talebinin reddine ilişkin temyiz incelemesi.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemenin bozma ilamında belirtilen hususlar doğrultusunda gerekli incelemeyi yapıp hüküm kurmaya elverişli bir bilirkişi raporuna dayandığı gözetilerek yerel mahkeme kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin uyarlanması, fazla ödenen kiranın iadesi ve aşırı ifa güçlüğü nedeniyle kira sözleşmesinin feshine ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Döviz kurundaki değişikliklerin öngörülebilir mahiyette olması ve fesih şartlarının oluşmaması, ayrıca kiralananın kullanım amacı ve ileri sürülen uyarlama nedenleri gözetilerek, davacının temyiz itirazlarının reddine ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin uyarlanması, uyarlama talebinin reddine karar verilmesi halinde sözleşmenin feshi, tazminat ve alacak davaları.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin yapıldığı tarihten sonra ortaya çıkan koşulların öngörülebilir nitelikte olması ve işlem temelinin çöktüğünün ispatlanamaması nedeniyle uyarlama talebinin reddine karar verilmiş, ancak uyarlama talebinin reddine karar verilmesi halinde istenen sözleşmenin feshi ve diğer talepler hakkında karar verilmemesi usul ve yasaya aykırı görülerek karar bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin uyarlanması davasında, mahkemenin bozma kararına uyma yöntemi ve uyarlama koşullarının oluşup oluşmadığının tespiti.
Gerekçe ve Sonuç: Mahkemenin, bozma kararında belirtilen hususları tam olarak yerine getirmeyerek, uyarlama koşullarını yeterince araştırmadan ve uzman bilirkişi raporu almadan karar vermesi usul ve yasaya aykırı görülerek karar bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Davacı tarafından, dövize endeksli konut kredisi sözleşmesinde, İsviçre Frangı'nın TL karşısında aşırı değer kazanması nedeniyle oluşan dengesizlik sebebiyle sözleşmenin uyarlanması talebi.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının krediyi kullanırken döviz kurundaki dalgalanma riskini öngörebilecek durumda olduğu, ülkede ekonomik krizlerin ve döviz dalgalanmalarının olağan dışı bir durum olmadığı, davacının serbest iradesiyle dövize endeksli krediyi tercih ettiği ve davanın kredi kullanımından 12 yıl sonra açılmasıyla sözleşmenin davacı tarafından benimsendiği gerekçeleriyle sözleşmenin uyarlanması koşullarının oluşmadığı değerlendirilerek istinaf kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Uzun süreli kira sözleşmesinde kira bedelinin uyarlanması talebiyle açılan davada, yerel mahkemenin bozma kararına rağmen uyarlama koşullarını yeterince incelememesi ve kira bedelinin tespiti davasındaki usul ve esaslara göre hüküm kurması uyuşmazlığa konu olmuştur.
Gerekçe ve Sonuç: Uyarlama davalarında, işlem temelinin çökmesi kuramı ve aşırı ifa güçlüğü koşullarının TBK m.138'e göre incelenmesi, ayrıca ekonomik koşulların, emsal kira bedellerinin ve diğer ilgili faktörlerin uzman bilirkişi kurulu tarafından değerlendirilmesi gerekirken, mahkemece bu hususlar gözetilmeden eksik incelemeyle hüküm kurulduğundan, yerel mahkeme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Kira sözleşmesinde yer alan "mahsulün azalması halinde kira bedelinden indirim talep edilemez" hükmünün, aşırı kuraklık gibi olağanüstü bir durum karşısında geçerli olup olmadığı ve kiracının kira bedelinde indirim talep etme hakkı bulunup bulunmadığına ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Borçlar Kanunu'nun 282. maddesi uyarınca, olağanüstü felaketler veya tabii hadiseler nedeniyle zirai bir gayrimenkulün hasılatında önemli azalma olması durumunda kiracının kira bedelinden indirim talep edebileceği ve bu haktan feragatin ancak felaketin gerçekleşmesinden sonra geçerli olacağı, sözleşmede aksine hüküm bulunsa dahi işlem temelinin çökmesi nedeniyle sözleşmeye bağlılık ilkesinin bu durumlar için geçerli olmayacağı gözetilerek yerel mahkemenin direnme kararı bozulmuştur.
Nitelikli Kararlar
Özenle seçilmiş, referans niteliğindeki kararlar
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: İş kazası sonucu açılan tazminat davasında, davacının talebini ıslah yoluyla artırması üzerine, ıslah edilen kısım için zamanaşımının kesilip kesilmediği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.
Gerekçe ve Sonuç: Kısmi ıslahın yeni bir dava niteliğinde olmadığı, dava dilekçesindeki faiz talebinin ıslahla artırılan miktar için de geçerli olduğu ve asıl davanın açılmasıyla zamanaşımının tüm alacak için kesildiği gözetilerek direnme kararı onanmıştır.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Miras bırakanın sağlığında davalıya yaptığı taşınmaz temliğinin muris muvazaası olup olmadığı ve ecrimisil talep edilip edilemeyeceği hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Miras bırakanın davacı dışındaki mirasçılarına yaptığı temlikler, davacıya herhangi bir temlikte bulunmaması, ölünceye kadar bakma sözleşmesine rağmen sonradan davalıya satış yapılması gibi hususlar bir bütün olarak değerlendirilerek temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığı ve muris muvazaası bulunduğu sonucuna varılarak direnme kararı bozulmuştur.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacının 04.02.1997-10.12.2012 tarihleri arasında davalı apartmanda kapıcı olarak çalıştığının tespiti talebiyle açılan hizmet tespiti davasında, mahkemenin yaptığı araştırma ve incelemenin yeterli olup olmadığı ve davanın reddine ilişkin direnme kararının bozulup bozulmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Hizmet tespiti davalarında, tarafların delilleriyle yetinilmeyip, çalışmanın varlığı her türlü delille ispat edilebileceğinden, mahkemenin re'sen araştırma yapma yükümlülüğü bulunduğu, somut olayda ise tanık beyanları arasında çelişkiler olduğu, komşu işyeri çalışanları ve diğer apartman sakinlerinin dinlenilmesi, davacının eşinin aynı dönemdeki diğer çalışmalarının niteliğinin ve davacının çalışmasının tam zamanlı veya kısmi zamanlı olduğunun araştırılması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur.
Yeni Kararlar
Arşive yeni eklenen kararlar
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacı tarafından istinaf edilen alacak davasında, temyiz incelemesinin miktar yönünden yapılıp yapılamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacı tarafından temyiz edilen miktarın, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihi itibariyle geçerli olan kesinlik sınırının altında kalması nedeniyle, 6100 sayılı HMK'nın 362. ve 366. maddeleri uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile kadroya geçen işçinin, kadroya geçiş esnasında imzalanan belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin nasıl belirleneceği ve davalı idarenin eksik ücret ödemesinin olup olmadığı hususunda çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Hem belirsiz süreli hizmet sözleşmesi hem de toplu iş sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli ve eksik ödeme yapıldığı sonucuna varılarak, ilk derece ve bölge adliye mahkemesi kararlarının usul ve yasaya uygunluğu gözetilerek temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına hükmedilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, kadroya geçiş tarihini müteakip, ücretinin hesabında hangi düzenlemelerin esas alınacağı ve talep ettiği ücret farkı alacağının olup olmadığına ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının 01.11.2020 tarihinden itibaren yetkili sendika ile işveren arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği, ancak bu sözleşmenin ücret zammı hükmünden değil, diğer hükümlerinden yararlanabileceği, bu nedenle de davacının 31.10.2020 tarihi itibariyle hak edilen ücret miktarının aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı alacağının hesaplanması gerektiği gözetilerek, yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İçtihadı Birleştirme Kararları
Özet: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmazın, tapuda yükleniciye devredilmesi ve yüklenicinin de arsa payı veya bağımsız bölümleri üçüncü kişilere satması veya ipotek tesis etmesinden sonra, sözleşmenin geçersizliğinin tespiti veya geriye etkili olarak feshedilmesi hâlinde; üçüncü kişilerin tapuya güvenerek ve iyiniyetli olarak aynî hak edindikleri İddialarının dinlenmesi, dolayısıyla iktisap edilen mülkiyet veya ipotek hakkının korunması gerekir, ancak somut olaya göre üçüncü kişilerin iyiniyetli olmadıklarının anlaşılması hâlinde taşınmazlar arsa sahibine dönebilecektir.
Özet: Kooperatifler/Yapı Kooperatifleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir sayılırlar.
Özet: Rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile aynı anda ve sıra hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile, hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağı.