Özet: İcra takibine maruz kalan borçlu, vekil marifetiyle takibe itiraz ettiğinde, itiraz üzerine duran icra takibinin devamını sağlamak için alacaklının açacağı itirazın iptali davasında dava dilekçesinin asıla tebliğ edilmesi gerekmektedir.
Karar Arşivi
Yargıtay içtihatlarına hızlı erişim
Arama Sonuçları
“TBK 138 (Sözleşmenin Uyarlanması)”
- Uyuşmazlık: Taşıma sözleşmesi imzalandıktan sonra UKOME kararıyla güzergah değişikliği ve yeni köprü geçiş ücreti zorunluluğu getirilmesi nedeniyle sözleşmenin TBK 138. madde uyarınca uyarlanıp uyarlanamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının, taşımacılık sektöründe faaliyet gösteren bir şirket olarak, Yavuz Sultan Selim Köprüsü'nün açılma ihtimalini ve buna bağlı olarak UKOME tarafından güzergâh değişikliği kararı alınabileceğini öngörmesi gerektiği, dolayısıyla köprü geçiş ücretlerindeki artış ve mesafe uzamasının sözleşmenin yapıldığı sırada öngörülemeyen ve öngörülmesi beklenmeyen olağanüstü bir durum olarak nitelendirilemeyeceği gerekçesiyle, sözleşmenin uyarlanması talebinin reddine dair direnme kararı onanmıştır. - Uyuşmazlık: Kira bedelinin belirlenmesi davasında, davacının talebinin kira bedelinin tespiti mi yoksa sözleşmenin uyarlanması mı olduğu ve buna bağlı olarak TBK’nın 138. maddesinde düzenlenen aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı hususlarında çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının talebinin, dava dilekçesindeki ifadelerinden de anlaşılacağı üzere kira bedelinin tespiti değil sözleşmenin uyarlanması niteliğinde olduğu ve bu nedenle de TBK’nın 138. maddesinde düzenlenen aşırı ifa güçlüğü hükümlerinin uygulanması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Yap-işlet-devret modeliyle ihale edilen bir otoparkın işletme süresinin, 17 Ağustos 1999 depremi ve idarenin sözleşmeye aykırı davranışları gerekçe gösterilerek uzatılması talebinin, sözleşmenin uyarlanması davası olarak kabul edilip edilemeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının ileri sürdüğü deprem ve idarenin sözleşmeye aykırı davranışlarının, sözleşmenin uyarlanması için gerekli olan öngörülemezlik ve edimler arası dengenin bozulması koşullarını oluşturmadığı, davacının tacir olması sebebiyle basiretli bir tacir gibi hareket etmesi gerektiği, ayrıca depremden 13 yıl sonra dava açılmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğu ve davanın konusunun uyarlama değil, sözleşmeye aykırılık hükümlerine girdiği gerekçeleriyle direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Türk Medeni Kanunu’nun 176/4 hükmüne dayanılarak açılan yoksulluk nafakasının uyarlanmasına ilişkin davanın kabulünü gerektirecek yasal koşulların oluşup oluşmadığı.
Gerekçe ve Sonuç: Boşanma protokolü ile belirlenen yoksulluk nafakasının kararlaştırılmasından sonra geçen sürede, tarafların ekonomik durumlarında meydana gelen değişiklikler, nafaka yükümlüsünün emekli olması, Türk Lirası'nın değer kaybı, aradan geçen uzun süre ve taraflar arasındaki menfaat dengesinin bozulması, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 138. maddesinde belirtilen sözleşmenin uyarlanması koşullarının oluştuğu gözetilerek direnme kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Değişen ekonomik koşullar nedeniyle kat karşılığı inşaat sözleşmesinin uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Taraflar arasındaki sözleşmenin götürü bedelli olmayıp, TBK'nın 138. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği ve istinaf mahkemesince kararın kaldırılmasına rağmen bir kısım davalılar hakkında hüküm kurulmaması nedeniyle, kararın düzeltilerek onanmasına hükmedilmiştir. - Uyuşmazlık: Uçuş eğitimi sözleşmesinin aşırı ifa güçlüğü nedeniyle Türk Lirası'na uyarlanması veya feshi talebinin reddine ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının kendi iradesiyle döviz cinsinden sözleşme imzalamış olması, sözleşmenin uyarlanmasını gerektirecek olağanüstü bir durumun bulunmaması ve sözleşmenin türü itibariyle döviz cinsinden yapılmasının yasal bir engele tabi olmaması gözetilerek, sözleşmenin uyarlanması veya feshi talebinin reddine ve istinaf kararının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Dövize endeksli konut kredisi sözleşmesinde, Japon Yeninin TL karşısında aşırı değer kazanması nedeniyle, sözleşmenin uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Türkiye'de devalüasyonların ve ekonomik krizlerin öngörülebilir olduğu, davacının döviz kuru riskini üstlenerek kredi kullandığı ve bu nedenle sözleşmenin uyarlanması için gerekli olan öngörülmezlik unsurunun bulunmadığı gözetilerek, yerel mahkemenin direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Elektrik enerjisi satış sözleşmesinin davalı tarafından feshedilmesi üzerine, davacının sözleşmenin haksız feshinden kaynaklanan menfi zararın tazmini istemiyle açtığı davada, fesih sebebiyle davacıya zarar doğup doğmadığı uyuşmazlığı.
Gerekçe ve Sonuç: Davalının sözleşmede yer alan uyarlama maddesi hükmü gereği talep ettiği uyarlama miktarının, davacının fesih sonrası üçüncü kişiyle yaptığı sözleşmedeki birim fiyattan daha düşük olması ve davalının makul uyarlama talebinin reddedilmesinin haklı sebep oluşturduğu gözetilerek, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Asgari ücrette meydana gelen beklenmedik artış nedeniyle hizmet sözleşmesi bedelinin uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Asgari ücretin kamu düzenine ilişkin olduğu ve sözleşmelerde asgari ücret farkının ödenmesini engelleyen hükümlerin geçersizliği gözetilerek, mahkemece belirlenecek ücret farkı üzerinden sözleşmenin uyarlanması gerektiği gerekçesiyle direnme kararı bozulmuştur. - Uyuşmazlık: Eser sözleşmesinde, değişen ekonomik koşullar nedeniyle yüklenicinin sözleşmenin yeni koşullara uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Sözleşmenin yapıldığı tarih ile dava tarihi arasında geçen süre ve ekonomik dalgalanmaların basiretli bir tacir tarafından öngörülebilir olması gerektiği, dolayısıyla işlem temelinin çökmesi durumunun oluşmadığı gerekçesiyle, ilk derece ve bölge adliye mahkemesi kararlarının onanmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Covid-19 pandemisi nedeniyle hastanenin kantini için ödenen kiralarda indirim yapılıp yapılmayacağı ve ihtirazi kayıtla ödenen kiraların geri alınıp alınamayacağı hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Kira sözleşmesinin sona ermiş olması, TBK m. 138 uyarınca beklenmeyen hal şartı nedeniyle kira bedelinin uyarlanması talebiyle dava açılmasına engel olmadığı ve Covid-19 pandemisinin beklenmeyen hal teşkil ettiği gözetilerek, ilk derece mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir. - Uyuşmazlık: Davacı tüketicinin, Japon Yeni cinsinden kullandığı konut kredisinde yaşanan aşırı kur artışı nedeniyle, sözleşmenin uyarlanması talebinin kabul edilip edilmeyeceği.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının krediyi kullandığı tarihte Japon Yeni'nin Türk Lirası karşısındaki değer artışının öngörülebilir nitelikte olduğu, ülke ekonomisinin ve döviz kurlarının geçmişteki dalgalanmaları da dikkate alındığında davacının dövizle borçlanmanın riskini öngörebilecek durumda olması gerektiği, bu nedenle TBK m. 138'de öngörülen uyarlama koşullarının oluşmadığı değerlendirilerek yerel mahkemenin direnme kararı bozulmuştur.
Nitelikli Kararlar
Özenle seçilmiş, referans niteliğindeki kararlar
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: İş kazası sonucu açılan tazminat davasında, davacının talebini ıslah yoluyla artırması üzerine, ıslah edilen kısım için zamanaşımının kesilip kesilmediği hususunda ihtilaf bulunmaktadır.
Gerekçe ve Sonuç: Kısmi ıslahın yeni bir dava niteliğinde olmadığı, dava dilekçesindeki faiz talebinin ıslahla artırılan miktar için de geçerli olduğu ve asıl davanın açılmasıyla zamanaşımının tüm alacak için kesildiği gözetilerek direnme kararı onanmıştır.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Miras bırakanın sağlığında davalıya yaptığı taşınmaz temliğinin muris muvazaası olup olmadığı ve ecrimisil talep edilip edilemeyeceği hususunda yaşanan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Miras bırakanın davacı dışındaki mirasçılarına yaptığı temlikler, davacıya herhangi bir temlikte bulunmaması, ölünceye kadar bakma sözleşmesine rağmen sonradan davalıya satış yapılması gibi hususlar bir bütün olarak değerlendirilerek temlikin mirasçılardan mal kaçırma amacıyla yapıldığı ve muris muvazaası bulunduğu sonucuna varılarak direnme kararı bozulmuştur.
Hukuk Genel Kurulu
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacının 04.02.1997-10.12.2012 tarihleri arasında davalı apartmanda kapıcı olarak çalıştığının tespiti talebiyle açılan hizmet tespiti davasında, mahkemenin yaptığı araştırma ve incelemenin yeterli olup olmadığı ve davanın reddine ilişkin direnme kararının bozulup bozulmayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Hizmet tespiti davalarında, tarafların delilleriyle yetinilmeyip, çalışmanın varlığı her türlü delille ispat edilebileceğinden, mahkemenin re'sen araştırma yapma yükümlülüğü bulunduğu, somut olayda ise tanık beyanları arasında çelişkiler olduğu, komşu işyeri çalışanları ve diğer apartman sakinlerinin dinlenilmesi, davacının eşinin aynı dönemdeki diğer çalışmalarının niteliğinin ve davacının çalışmasının tam zamanlı veya kısmi zamanlı olduğunun araştırılması gerektiği gözetilerek direnme kararı bozulmuştur.
Yeni Kararlar
Arşive yeni eklenen kararlar
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: Davacı tarafından istinaf edilen alacak davasında, temyiz incelemesinin miktar yönünden yapılıp yapılamayacağı.
Gerekçe ve Sonuç: Davacı tarafından temyiz edilen miktarın, Bölge Adliye Mahkemesi karar tarihi itibariyle geçerli olan kesinlik sınırının altında kalması nedeniyle, 6100 sayılı HMK'nın 362. ve 366. maddeleri uyarınca temyiz dilekçesinin reddine karar verilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile kadroya geçen işçinin, kadroya geçiş esnasında imzalanan belirsiz süreli hizmet sözleşmesi ve toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre ücretinin nasıl belirleneceği ve davalı idarenin eksik ücret ödemesinin olup olmadığı hususunda çıkan uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Hem belirsiz süreli hizmet sözleşmesi hem de toplu iş sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirilerek davacının ücreti belirlenmeli ve eksik ödeme yapıldığı sonucuna varılarak, ilk derece ve bölge adliye mahkemesi kararlarının usul ve yasaya uygunluğu gözetilerek temyiz isteminin reddine ve kararın onanmasına hükmedilmiştir.
9. Hukuk Dairesi
AI Özeti
Uyuşmazlık: 696 sayılı KHK ile sürekli işçi kadrosuna geçirilen davacının, kadroya geçiş tarihini müteakip, ücretinin hesabında hangi düzenlemelerin esas alınacağı ve talep ettiği ücret farkı alacağının olup olmadığına ilişkin uyuşmazlık.
Gerekçe ve Sonuç: Davacının 01.11.2020 tarihinden itibaren yetkili sendika ile işveren arasında imzalanan toplu iş sözleşmesinden yararlanabileceği, ancak bu sözleşmenin ücret zammı hükmünden değil, diğer hükümlerinden yararlanabileceği, bu nedenle de davacının 31.10.2020 tarihi itibariyle hak edilen ücret miktarının aynen korunarak 01.11.2020-31.12.2020 tarihleri arasındaki ücret farkı alacağının hesaplanması gerektiği gözetilerek, yerel mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İçtihadı Birleştirme Kararları
Özet: Arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesine konu taşınmazın, tapuda yükleniciye devredilmesi ve yüklenicinin de arsa payı veya bağımsız bölümleri üçüncü kişilere satması veya ipotek tesis etmesinden sonra, sözleşmenin geçersizliğinin tespiti veya geriye etkili olarak feshedilmesi hâlinde; üçüncü kişilerin tapuya güvenerek ve iyiniyetli olarak aynî hak edindikleri İddialarının dinlenmesi, dolayısıyla iktisap edilen mülkiyet veya ipotek hakkının korunması gerekir, ancak somut olaya göre üçüncü kişilerin iyiniyetli olmadıklarının anlaşılması hâlinde taşınmazlar arsa sahibine dönebilecektir.
Özet: Kooperatifler/Yapı Kooperatifleri 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu kapsamında tacir sayılırlar.
Özet: Rehinle teminat altına alınmış ve ayrıca kambiyo senedine de bağlanmış alacağın tahsili amacıyla, borçlu aleyhine tahsilde tekerrür olmamak kaydı ile aynı anda ve sıra hem rehnin paraya çevrilmesi yolu ile, hem de kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip yapılamayacağı.